Tái tạo văn hóa để giữ chân người tài

Theo báo cáo nhân sự đầu năm, tỷ lệ nghỉ việc tự nguyện trong các ngành sáng tạo, công nghệ và tài chính tăng cao, đặc biệt ở nhóm nhân sự trung và cao cấp. Nguyên nhân không chỉ đến từ vấn đề thu nhập, mà còn bắt nguồn từ cảm giác mất định hướng, thiếu sự kết nối thật sự với tổ chức.

Thế hệ nhân sự hiện nay, đặc biệt là Millennials và Gen Z, không chỉ “làm để sống” mà còn mong muốn “sống thông qua công việc”. Họ tìm kiếm sự phát triển cá nhân, cảm giác thuộc về và được công nhận – những yếu tố vô hình nhưng có ảnh hưởng sâu sắc đến cam kết lâu dài.

Chiến lược “nuôi dưỡng con người”
Trước sự thay đổi đó, nhiều doanh nghiệp đã chuyển hướng từ chiến lược “giữ chân” sang “nuôi dưỡng con người”.

Họ không còn chỉ tập trung vào việc níu giữ bằng hợp đồng hay chính sách đãi ngộ, mà tạo ra môi trường nơi nhân viên cảm thấy hạnh phúc và có giá trị. Những chiến lược mới đang được áp dụng bao gồm xây dựng môi trường tâm lý an toàn – nơi nhân viên được phép sai, được lắng nghe và không sợ bị phán xét.

Khi cảm giác an toàn hiện diện, con người sẽ dám đổi mới, chủ động và thấy mình là một phần của tổ chức. Nhiều doanh nghiệp cũng chú trọng thiết kế công việc có ý nghĩa, kết nối mục tiêu cá nhân với sứ mệnh lớn của doanh nghiệp. Khi một nhà thiết kế hiểu rằng việc mình làm không chỉ là “vẽ banner” mà biết rằng mình đang đóng góp vào thay đổi nhận thức cho cộng đồng, họ sẽ cảm nhận giá trị công việc ở một tầng sâu hơn.

Bên cạnh đó, các mô hình đối thoại thay vì đánh giá đang dần thay thế những cuộc họp hiệu suất cứng nhắc. Những buổi “trò chuyện phát triển” định kỳ giúp nhân viên chia sẻ định hướng cá nhân và được đồng hành cùng quản lý để phát triển phù hợp với năng lực và mong muốn.

Tái định hình hệ giá trị

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp buộc phải tái cấu trúc để thích nghi, không ít nơi chỉ nhìn việc này dưới góc độ tối ưu nguồn lực. Tuy nhiên, cắt giảm nhân sự mà bỏ qua trải nghiệm của những người ở lại sẽ tạo ra tâm lý lo lắng, hoang mang và mất niềm tin. Ngược lại, những tổ chức lấy con người làm gốc đã biến tái cấu trúc thành cơ hội để tái tạo văn hóa, tái định hình hệ giá trị. Họ truyền thông rõ ràng về mục tiêu và lý do thay đổi, hỗ trợ tâm lý cho người bị ảnh hưởng và thiết lập lại hệ giá trị để toàn bộ tổ chức cùng nhìn về một hướng. Quan trọng hơn, những người ở lại cần cảm thấy đây vẫn là nơi đáng để cống hiến và trưởng thành.

Không ít người cho rằng đầu tư vào “văn hoá hạnh phúc” là một chiến lược giữ người. Nhưng với nhiều doanh nghiệp phát triển bền vững, đó là một lựa chọn giá trị – một cách sống và làm việc mà họ tin là đúng đắn, dù hiệu quả tài chính có thể chưa thấy ngay lập tức.

Một CEO trong lĩnh vực công nghệ từng chia sẻ: “Khi nhân viên hạnh phúc, họ không cần giám sát. Họ sẽ tự tạo ra kỳ tích.” Hạnh phúc trong doanh nghiệp không đến từ những bữa tiệc, chuyến du lịch hay quà tặng mà đến từ sự công nhận kịp thời, quyết định nhân văn, văn hóa lắng nghe sâu sắc và một lãnh đạo thực sự coi con người là ưu tiên số một, trước cả hiệu suất và con số.

“Chìa khoá” để xây văn hoá bền vững

Tại Việt Nam, ngày càng nhiều doanh nghiệp tìm đến chuyên gia tâm lý học tổ chức để tái thiết văn hoá. Họ hiểu rằng, để giữ chân người tài, trước hết cần thấu hiểu họ – từ động lực, nhu cầu, đến nỗi sợ và khát vọng. Ứng dụng tâm lý học không chỉ giúp phát hiện sớm rủi ro nghỉ việc thông qua các chỉ số hạnh phúc nội bộ, mà còn hỗ trợ đào tạo đội ngũ quản lý biết lắng nghe, đồng hành và tạo ảnh hưởng tích cực. Một hành trình nhân viên được thiết kế chỉn chu, từ khi gia nhập cho đến lúc rời đi, sẽ tạo nên trải nghiệm trọn vẹn và đáng nhớ.

Trong thời đại biến động, khi công nghệ có thể thay thế phần lớn kỹ năng kỹ thuật, thì “tính người” lại trở thành lợi thế cạnh tranh lớn nhất. Một tổ chức có thể thu hút và giữ chân người tài không phải vì bảng lương hấp dẫn hay chức danh hào nhoáng, mà bởi họ cảm nhận được sự tin tưởng, nhân văn và ý nghĩa trong cách tổ chức ấy đối xử với con người. Những người giỏi ngày nay không tìm đến nơi có thu nhập cao nhất, mà tìm nơi được phát triển toàn diện, kết nối bằng giá trị chung và sống trọn vẹn với chính mình. Họ sẽ rời bỏ nơi khiến họ cảm thấy như một công cụ, và gắn bó với tổ chức coi họ là con người đầy đủ – có cảm xúc, có mơ ước, có cuộc đời riêng.

Những doanh nghiệp có thể vươn lên và trụ vững không nhất thiết là nơi có công nghệ tối tân hay tài chính vượt trội, mà là nơi đủ nhân văn để nuôi dưỡng lòng tin và cam kết. Tái tạo văn hoá không phải là dự án trong một quý, mà là hành trình dài hạn – nơi mỗi người lãnh đạo, mỗi nhân sự đều là một người gieo mầm. Khi hạnh phúc được gieo đúng cách, nó sẽ đơm hoa kết trái thành sự trung thành, sáng tạo và thành công bền vững.

Một nơi làm việc hạnh phúc không phải là nơi không có áp lực, mà là nơi người ta cùng nhau vượt qua áp lực mà không đánh mất nhau. Tái cấu trúc hay tái tạo văn hoá trong thời điểm này không dễ, nhưng nếu đủ can đảm, đủ đồng hành và đủ kiên trì, doanh nghiệp không chỉ giữ được người tài mà còn trở thành điểm đến của những tâm hồn khát khao được sống và cống hiến bằng cả trái tim.

Sau cùng, một doanh nghiệp mạnh không chỉ là nơi tạo ra giá trị cho thị trường, mà còn là nơi nuôi dưỡng giá trị sống cho con người.