Tăng chi tiêu công, tạo thị trường cho AI

Trao đổi tại Diễn đàn AI360: Xây dựng doanh nghiệp và xã hội thông minh cùng AI do VINASA tổ chức, ông Nguyễn Khắc Lịch - Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết: những năm gần đây, Việt Nam đã và đang khẳng định vị thế ngày càng cao trên bản đồ AI thế giới.

Theo Báo cáo Chỉ số sẵn sàng AI toàn cầu 2024 của Oxford Insights, Việt Nam xếp thứ 59/193 quốc gia, thuộc top 5 ASEAN và 3 năm liên tiếp vượt ngưỡng trung bình toàn cầu. Niềm tin số của Việt Nam đang tăng trưởng mạnh mẽ, đứng thứ 6/40 quốc gia theo xếp hạng của World AI Index 2025 thể hiện tinh thần cởi mở, sẵn sàng và tự tin của người Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Dòng vốn đầu tư và ứng dụng AI đang tăng tốc mạnh mẽ. Vốn đầu tư vào doanh nghiệp AI trong nước đã tăng gấp 8 lần, từ 10 triệu USD năm 2023 lên 80 triệu USD vào năm 2024. Công nghệ hiện đại này đang hiện diện trong mọi lĩnh vực, từ tài chính, y tế, thương mại điện tử, sản xuất đến đô thị thông minh góp phần giải quyết các bài toán thực tế của quốc gia.

Cục trưởng Cục Công nghiệp công nghệ thông tin nhấn mạnh: với lợi thế dân số trẻ, nhân lực công nghệ giàu tiềm năng, cùng sự dẫn dắt chiến lược của Nhà nước, hệ sinh thái AI Việt Nam đang sẵn sàng cho bước nhảy vọt mới. Trong đó, phát triển AI không chỉ là bài toán công nghệ mà còn là bài toán về thị trường, con người và niềm tin.

Xuất phát từ quan điểm, muốn phát triển AI phải tạo ra thị trường cho AI, ông Nguyễn Khắc Lịch cho biết: Chính phủ sẽ tăng chi tiêu công cho AI, Quỹ Đổi mới Công nghệ Quốc gia (NATIF) sẽ dành phần ngân sách không nhỏ cho hỗ trợ ứng dụng AI, đồng thời triển khai cơ chế mua sắm công ưu tiên giải pháp công nghệ số trong nước. Trên cơ sở đó, thị trường trong nước trở thành bệ phóng nuôi dưỡng và nâng tầm để doanh nghiệp vươn ra khu vực và thế giới.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Khoa - CEO tập đoàn FPT, Chủ tịch VINASA nhận thấy sự phát triển bùng nổ của AI đang tạo thị trường lớn cho doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Văn Khoa, năm 2025 trở thành năm của giá trị kinh doanh thực tế trong phát triển công nghệ AI. Làn sóng Generative AI và đặc biệt là AI Agents - những hệ thống có khả năng tự chủ vận hành, đang thay đổi hoàn toàn cách thức kinh doanh và quản lý.

Tại Diễn đàn AI360, những bài toán lớn, cụ thể tạo cơ hội cho doanh nghiệp phát triển giải pháp, ứng dụng được nhận diện. Đó là tham gia nâng cao hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp với các giải pháp AI góp phần giảm tải khối lượng công việc tăng đột biến, nâng cao hiệu quả xử lý công việc tự động trong bối cảnh giảm nhân lực.

Bên cạnh đó, cung cấp giải pháp AI cho các doanh nghiệp khi mà chỉ trong vòng một năm, số doanh nghiệp triển khai AI đã tăng từ 13% lên 18%, tương ứng gần 170.000 doanh nghiệp. Năm 2024, trung bình mỗi giờ có thêm 5 doanh nghiệp bắt đầu ứng dụng AI, đưa tốc độ tăng trưởng toàn thị trường lên 39% so với cùng kỳ. Đây là con số ấn tượng, phản ánh một làn sóng đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ được coi là “nhiên liệu” cho nền kinh tế số.

Trước cơ hội lớn từ thị trường mang lại, Chủ tịch VINASA cho biết sẽ tập trung giải quyết bài toán ứng dụng và quản trị, chú trọng chuyển đổi tư duy từ thử nghiệm sang tạo giá trị kinh doanh; chuẩn hóa năng lực thông qua công bố Dự thảo Khung trưởng thành năng lực AI. Đồng thời, xây dựng hệ sinh thái kết nối, đưa AI từ phòng thí nghiệm đến thực tiễn, từ tầm nhìn đến giá trị thật thông qua các hoạt động kết nối các thành phần trong hệ sinh thái giữa Chính phủ - viện nghiên cứu - doanh nghiệp và tổ chức, doanh nghiệp ứng dụng.