Thí điểm cá cược bóng đá quốc tế: Có lo cờ bạc trá hình?

Bộ Tài chính công bố dự thảo sửa đổi Nghị định về kinh doanh đặt cược thể thao, trong đó cho phép thí điểm cá cược bóng đá quốc tế tại Việt Nam. Đây được coi là bước đi mới nhằm “hợp pháp hóa” hoạt động vốn tồn tại dưới dạng chợ đen, song cũng dấy lên nhiều lo ngại về nguy cơ biến tướng.

Theo dự thảo, chỉ một doanh nghiệp được lựa chọn thí điểm trong thời gian 5 năm. Người chơi phải từ 21 tuổi, có tài khoản định danh, chỉ được đặt cược qua điện thoại hoặc internet. Giới hạn tiền cược tối đa 10 triệu đồng/ngày/người. Doanh nghiệp phải báo cáo dữ liệu giao dịch cho cơ quan quản lý theo thời gian thực và chịu thanh tra định kỳ, đột xuất.

Theo các chuyên gia, việc thí điểm có thể giúp Nhà nước kiểm soát dòng tiền, thu thuế minh bạch, hạn chế cá cược chợ đen. Cơ chế định danh và giao dịch qua ngân hàng sẽ giúp truy vết người chơi, quản lý nguồn thu, đồng thời đưa hoạt động cá cược vào khuôn khổ pháp luật.

Tuy nhiên, chính cơ chế “thí điểm” cũng tiềm ẩn rủi ro nếu thiếu rào chắn đủ mạnh. Việc chỉ chọn một doanh nghiệp có thể dẫn đến độc quyền, méo mó thị trường hoặc phát sinh tiêu cực trong khâu “xin – cho”. Ngoài ra, giới hạn 10 triệu đồng/ngày/người có thể bị lách bằng cách mở nhiều tài khoản hoặc nhờ người khác đứng tên.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp xung quanh nội dung này, Luật sư Lê Thị Nhung – Giám đốc L&A Legal Experts cho rằng để thí điểm thực sự minh bạch, cần chuẩn bị kỹ về khung pháp lý.

“Trước hết, phải có điều khoản chống rửa tiền rõ ràng, mọi giao dịch phải qua tài khoản định danh có kết nối cơ sở dữ liệu dân cư. Cần kiểm soát việc mở tài khoản ảo, tránh hiện tượng một người chơi nhiều tài khoản vượt hạn mức. Và cơ quan quản lý phải truy cập dữ liệu theo thời gian thực để phát hiện bất thường ngay lập tức”, luật sư chia sẻ.

Bên cạnh đó, bà Nhung cũng nhấn mạnh ngoài xử phạt doanh nghiệp vi phạm, phải cá nhân hóa trách nhiệm của lãnh đạo quản lý, “tránh kiểu tập thể chung chung để rồi không ai chịu trách nhiệm”.

Đồng quan điểm, Luật sư Nguyễn Trọng Hiệp – Giám đốc Công ty Luật HPVN cho rằng ngoài khung pháp lý, phải có giám sát công nghệ và kiểm toán độc lập.

“Không thể chỉ dựa vào báo cáo của doanh nghiệp. Phải có cổng dữ liệu chung để Bộ Tài chính, công an kinh tế, ngân hàng… cùng giám sát. Đồng thời nên có kiểm toán độc lập hằng năm, rà soát dòng tiền, số liệu đặt cược, thanh tra đột xuất để tránh tình trạng báo cáo hai sổ”, ông Hiệp nói, đồng thời cũng đề nghị tăng cường truyền thông cho người dân về rủi ro cá cược, yêu cầu doanh nghiệp ký quỹ đảm bảo nghĩa vụ chi trả, tránh đổ vỡ nếu số người chơi lớn.

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp, nhiều chuyên gia pháp lý cũng nhấn mạnh, đề xuất thí điểm cá cược bóng đá quốc tế mở ra cơ hội đưa hoạt động này vào khuôn khổ pháp luật, tạo nguồn thu ngân sách và hạn chế cá cược chợ đen. Nhưng nếu thiếu cơ chế giám sát và công nghệ kiểm soát, thí điểm có thể trở thành “kẽ hở” cho cờ bạc trá hình.

Vì vậy, ngay từ giai đoạn chuẩn bị, cơ quan quản lý phải xây dựng hàng rào pháp lý, công nghệ và trách nhiệm cá nhân đủ mạnh để bảo vệ xã hội và đảm bảo tính minh bạch.