Thúc đẩy sử dụng tro, xỉ của các nhà máy nhiệt điện than

Sản xuất gạch không nung từ tro, xỉ thải nhiệt điện tại Công ty sản xuất thương mại Nguyễn Trình

Báo cáo  của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) hiện với 12 nhà máy nhiệt điện than đang vận hành, thì tổng khối lượng than sử dụng trung bình năm khoảng 34 triệu tấn. Theo đó, tổng khối lượng tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than của EVN phát sinh trung bình năm là 8,1 triệu tấn. Hiện nay, khối lượng tro, xỉ đang còn lưu giữ tại các nhà máy nhiệt điện than là gần 15 triệu tấn.

Việc tiêu thụ tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện than khu vực phía Bắc đã được thực hiện từ lâu và chủ yếu được tái sử dụng làm phụ gia cho bê tông, xi măng, vữa xây dựng, gạch không nung với thị trường tiêu thụ tro xỉ tương đối ổn định. Hầu hết các nhà máy đã ký hợp đồng với các đối tác để tiêu thụ phần lớn lượng tro xỉ của nhà máy. Điển hình như các nhà máy Phả Lại và Ninh Bình đã tiêu thụ hết hoàn toàn lượng tro xỉ. Đối với các Nhà máy nhiệt điện than khu vực phía Nam, trong thời gian qua Công ty Nhiệt điện Duyên Hải và Công ty Nhiệt điện Vĩnh Tân đã làm việc, tạo điều kiện để các đơn vị đối tác lấy mẫu thí nghiệm tro, xỉ nhằm đưa ra phương án tiêu thụ phù hợp. Dù vậy, khối lượng tro, xỉ được tiêu thụ vẫn còn hạn chế.

PGS. TS. Trương Duy Nghĩa - Chủ tịch Hội KHKT Nhiệt Việt Nam cho biết, tổng nhu cầu than cho sản xuất điện của cả nước đến năm 2020 sẽ là 63 triệu tấn, năm 2025 là 95,4 triệu tấn và năm 2030 là 128, 4 triệu tấn, tương đương tổng lượng tro thải ra là 15,09 triệu tấn (năm 2020), 17 triệu tấn (năm 2025) và 20,58 triệu tấn (năm 2030). Vì vậy, để đảm bảo các nhà máy nhiệt điện than hoạt động ổn định, cần khẩn trương tìm giải pháp để tiêu thụ lượng tro xỉ đang tiếp tục phát sinh và còn tồn tại các bãi thải xỉ hiện nay.

Theo PGS.TS Trương Duy Nghĩa, tro, xỉ của Nhà máy nhiệt điện than không phải là nguồn chất thải nguy hại, mà là nguồn nguyên liệu có giá trị để sản xuất vật liệu xây dựng như gạch không nung và sử dụng trong công nghệ bê tông đầm lăn. Việc nghiên cứu tái sử dụng tro xỉ các Nhà máy nhiệt điện than tại Việt Nam có tiềm năng phát triển rất lớn, là cơ hội cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước, đem lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và xã hội.

Theo ông Nguyễn Tài Anh - Phó Tổng giám đốc EVN, là đơn vị sở hữu nhiều nhà máy nhiệt điện than nhất trong hệ thống điện, EVN nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của Tập đoàn trong việc đẩy mạnh tái sử dụng tro xỉ của các nhà máy điện nhằm đạt được những mục tiêu mà Chính phủ đề ra.

Ông Nguyễn Tài Anh khẳng định, để đẩy mạnh việc tái sử dụng tro, xỉ, EVN sẵn sàng hợp tác với các đối tác để cùng nghiên cứu tìm giải pháp và xây dựng kế hoạch dài hạn. EVN cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị có giải pháp tái sử dụng tro xỉ tiếp cận nguồn nguyên liệu tro xỉ tại các nhà máy nhiệt điện than của EVN. Đồng thời, sẵn sàng hỗ trợ đối tác trong việc tìm giải pháp đảm bảo chất lượng tro xỉ của các nhà máy nhiệt điện.

EVN ưu tiên hợp tác với các đối tác có mục tiêu đầu tư sử dụng tro, xỉ dài hạn với khối lượng lớn, thực hiện tiêu thụ tro, xỉ theo các hợp đồng dài hạn và lựa chọn các đối tác trên cơ sở cạnh tranh, công khai, minh bạch.

Để đạt được các mục tiêu về xử lý tro, xỉ của nhà máy nhiệt điện mà Chính phủ đề ra, EVN cũng kiến nghị các cấp có thẩm quyền tăng cường công tác tuyên truyền, khuyến khích các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất. Đồng thời, kiến nghị các cơ quan quản lý Nhà nước nghiên cứu cơ chế hỗ trợ, tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nghiên cứu ứng dụng, tham gia kinh doanh với các nhà máy nhiệt điện trong việc xử lý và tiêu thụ tro, xỉ, thạch cao…

Theo các chuyên gia, để đạt được các mục tiêu về xử lý, sử dụng tro, xỉ theo Quyết định 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ rất cần sự tham gia của các đơn vị liên quan như cơ quan quản lý nhà nước, các nhà máy nhiệt điện, các đơn vị tiếp nhận, sử dụng tro xỉ... Đồng thời tăng cường tuyên truyền, khuyến khích phát triển thị trường, thói quen sử dụng để các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng tăng cường sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất…