Thực hiện định danh trên mạng xã hội: Cần sự đồng thuận từ nhiều phía

Theo đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đang lấy ý kiến của nhân dân đối với dự thảo Nghị định mới về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng. Đáng chú ý, dự thảo sẽ bổ sung quy định xác thực tài khoản người dùng mạng xã hội qua số điện thoại di động tại Việt Nam, hay còn gọi là “định danh”.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng đề xuất tạm khóa hoặc khóa vĩnh viễn các tài khoản mạng xã hội, trang cộng đồng có nội dung vi phạm. Quy định này sẽ giúp giải quyết cơ bản nguồn vi phạm, cũng như giảm thời gian và nguồn lực của các cơ quan chức năng trong việc thực hiện chặn gỡ từng nội dung vi phạm như hiện nay. Dự thảo cũng bổ sung quy định yêu cầu mạng xã hội trong nước và mạng xã hội xuyên biên giới phải cung cấp công cụ tìm kiếm, rà quét nội dung trên nền tảng mạng xã hội của mình theo yêu cầu của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Nói về quy định “định danh” đăng ký đối với người sử dụng mạng xã hội, PGS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội cho rằng, điều đó là để xác thực tài khoản người dùng qua số điện thoại di động tại Việt Nam khi đăng ký thiết lập tài khoản mạng xã hội; nhằm đảm bảo tính xác thực của thông tin người dùng và tăng cường quản lý trên mạng xã hội, mang lại lợi ích cho người sử dụng và cơ quan quản lý. Yêu cầu xác thực qua số điện thoại di động cũng giúp tránh các trường hợp giả mạo, lừa đảo, hoặc xâm phạm quyền riêng tư của người sử dụng trên mạng xã hội. Đặc biệt là giảm thiểu các tài khoản giả mạo hoặc các hoạt động gây hại trên mạng xã hội, giúp hạn chế thông tin sai lệch, thông tin giả mạo và thông tin không chính xác.

Xác thực tài khoản qua số điện thoại giúp người dùng có thể xác định đối tác giao tiếp là người thật, từ đó tạo sự tin cậy.

Ông Sơn cũng cho rằng, điều này còn hỗ trợ cho các hoạt động điều tra hành vi vi phạm, các tội phạm trên mạng xã hội, nếu cần thiết. Tuy nhiên việc thu thập, lưu trữ và sử dụng thông tin cá nhân của người dùng phải tuân thủ đúng quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân để đảm bảo quyền riêng tư và an toàn thông tin cho người sử dụng.

>>Định danh trên mạng xã hội - Cần thiết để nâng cao trách nhiệm người sử dụng

Tuy nhiên, ở góc nhìn chuyên môn, ông Vũ Ngọc Sơn - giám đốc công nghệ Công ty an ninh mạng NCS, cho biết,  các nền tảng xuyên biên giới phục vụ người dùng trên toàn cầu. Do đó sẽ rất khó để các nền tảng này tuân theo một quy định riêng nếu nó không phải là một tiêu chuẩn được thừa nhận trên toàn cầu. "Điều này đòi hỏi các quy định, luật pháp liên quan của Việt Nam cũng cần chú ý đến tính phù hợp với các thông lệ quốc tế, các hiệp ước đa phương, song phương mà Việt Nam đã tham gia", ông Sơn chia sẻ.

Bên cạnh đó, ông Sơn còn cho biết hiện nay nhiều nền tảng đang sử dụng định danh thông qua tài khoản của một dịch vụ khác. Ví dụ như tài khoản mạng xã hội Facebook được lập thông qua email của Google, tài khoản game được lập thông qua nick Facebook... 

"Việc chồng chéo này sẽ rất khó khăn khi chỉ cần một trong chuỗi các nền tảng liên quan không tuân thủ yêu cầu thì tính định danh sẽ bị phá vỡ", ông Sơn cho biết.

Ở góc nhìn khác có nhiều ý kiến cho rằng, việc định danh tài khoản người dùng mạng xã hội bằng số điện thoại di động là khả thi. Nó sẽ pháp lý hóa và giúp thực thi hữu hiệu hơn đối với quy định định danh người dùng. Thực tế hiện nay, nhiều mạng xã hội lớn đã gắn tài khoản người dùng với số điện thoại đăng ký. Một số mạng xã hội như Facebook cho người dùng tùy chọn đăng ký bằng số điện thoại hay email. Tất nhiên, để làm được điều này, mấu chốt vẫn là sự đồng lòng, đồng bộ của cả cơ quan quản lý, nhà cung cấp dịch vụ lẫn người dùng.

Đồng ý với quan điểm này, tuy nhiên, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật ANVI nhận định, để thực hiện được định danh tài khoản trên mạng xã hội cần có sự đồng thuận từ nhiều phía, mà cần nhất là sự ủng hộ từ phía người dùng mạng xã hội. Cùng với đó, phía cơ quan chức năng, các nhà mạng cần phải có những biện pháp để bảo vệ thông tin người dùng cũng như ngăn chặn hành vi lừa đảo.

“Có thể nói, việc định danh tài khoản trên mạng xã hội là rất cần thiết, vì một môi trường mạng lành mạnh, văn minh, góp phần loại bỏ các nội dung xấu, sai trái, vi phạm pháp luật hoặc gây hại cho xã hội trên không gian mạng. Đồng thời, giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức khi tham gia không gian mạng”, Luật sư Trương Thanh Đức nói.