Từ chuyện “xén lông cừu” đến logic ngược

ĐINH THẾ HIỂN - Chuyên gia Tài chính• 01/05/2021 05:35

Trong nghiên cứu hành vi tài chính cá nhân, nhận thấy đa số nhà đầu tư cá nhân sẽ mất tầm vài tháng đến 2 năm để quên cú thua đau do bị lừa (hoặc gần như lừa), còn gọi là cú bị xén sạch lông cừu...

Trường hợp này xảy ra trước hết có thể thấy được với các Casino, và ở trong điều kiện vận hành bình thường (không đứng lại do COVID-19 như hiện tại), hầu hết các Casino vẫn luôn có khách quen; dù vài tháng trước đó, nhiều người thua cháy túi tại đây và đã thề “tởn tới già”...

Nhà đầu tư thường mất vài tháng đến 2 năm để quên một cú thua đau do đầu tư, để trở lại chu kì tự nguyện bị

Nhà đầu tư thường mất vài tháng đến 2 năm để quên một cú thua đau do đầu tư, để trở lại chu kì tự nguyện bị "xén lông cừu" do ham siêu lợi nhuận hay thiếu hiểu biết

Trong đầu tư chứng khoán cũng tương tự. Những cú lướt sóng không dựa trên nền tảng sản xuất kinh doanh sinh lời của công ty, mà chỉ thấy dấu hiệu kỹ thuật đã vào điểm mua, chỉ thấy dòng tiền đang mạnh, chỉ thấy cổ phiếu đang tăng giá mạnh là vội vã vào thị trường, cuốn theo dòng tiền để rồi...thua keo này bày keo khác..., cũng vẫn diễn ra.

Nhưng lĩnh vực kiếm tiền nhà đầu tư khắc nghiệt nhất, nó khộng gọi là xén lông cừu, mà gọi là cắt máu, vắc tiệt nọc, chính là những mô hình đa cấp siêu lợi nhuận như các sàn giao dịch vàng, đồng coin điện tử, Fintech P2P trá hình....Trước hấp lực của siêu lợi nhuận (từ 10%/tháng trở lên) và mô hình kinh doanh mới diệu kỳ bảo đảm cho sức sinh lời siêu cao đã làm mờ mắt nhà đầu tư cá nhân, lập tức móc hầu bao tiền bỏ vào. Đa số lúc đầu bỏ ít, sau thấy trả lãi “ngon ăn” thì đã bỏ thêm bỏ hết vào, nhiều khi đi vay bỏ vào kiếm thêm, còn kéo theo người quen bỏ vào để kiếm hou hồng cao...Cho đến khi bị “cắt máu”. Nhiều người bị cắt sâu quá, hết cả vốn, còn nợ đầm đìa, không còn thời gian mọc lông để xén lần 2...

Trường hợp vỡ sàn tiền số tại Thổ Nhĩ Kỳ, CEO sàn ôm 2 tỷ USD bỏ chạy và 400.000 nhà đầu tư cầu cứu quá đau đớn, nhưng vẫn còn thua vụ mất 4 tỷ USD tại Trung Quốc cách đây 4 năm, làm tan nát nhiều gia đình lao động ...

Trở lại với thực tế của chứng khoán Việt Nam hiện nay, nhiều người theo trường phái đầu tư giá trị thắc mắc rằng "sao chứng khoán vượt mốc 1.200 điểm mà các cổ phiếu các công ty “xịn sò” thì lại làm nhà đầu tư thua lỗ”?

Có thể thấy xuất phát từ hiện tượng đầu tư ngược logic, đang phổ biến, với các dấu hiệu:

Nếu gọi chứng khoán là hàn thử biểu của nền kinh tế thì nay chứng khoán đã “thoát ly” vai trò hàn thử biểu này. Năm 2020 nền kinh tế cũng khó khăn với COVID-19, doanh nghiệp khó khăn, dòng tiền thiếu hụt, theo logic thông thường thì chứng khoán sẽ phải đi trước, suy giảm, nhưng ngược lại đầu năm nay đã vọt qua ngưỡng 1.200, ngường mà những năm ấm êm kinh tế 2017, 2018 đã không làm được.

Chứng khoán Việt đang thoát ly hàn thử biểu của nền kinh tế, và các logic đầu tư cơ bản, chính thống, không còn phù hợp?

Doanh nghiệp đang khó khăn, tiền lương, thu nhập quản trị viên (đối tượng mua nhà) đi ngang hoặc giảm chứ không tăng. Theo đó giá thuê nhà đang giảm, nhiều căn giá cao khách thuê trả lại, kiếm khách mới thấy khó. Tương tự, kinh doanh nhà hàng, bán lẻ đều khó nên giá thuê nhà phố đều giảm, nhiều căn bỏ trống nhiều tháng...Thế nhưng lại xuất hiện nghịch lý cổ phiếu công ty bất động sản vẫ tăng vì giá bất động sản tăng ?....

Cũng kinh tế khó khăn, người lao động giảm việc, giảm lương lo phòng thủ, ít dám mua sắn hàng điện máy, hàng smartphone; do vậy theo logic thì cổ phiếu các công ty kinh doanh loại này như FPT, MWG, DGW...phải giảm. Nhưng thực tế cổ phiếu các công ty này cũng cứ tăng mạnh mẽ hơn cả giai đoạn trước dịch...

Trong giai đoạn khó khăn, các cty về nhu cầu cơ bản nguyên liệu như Gas, dầu khí, hoặc thực phẩm như VNM... phải là những công ty ít bị ảnh hưởng nhất do nhu cầu vẫn có; nhưng cổ phiếu các công ty này lại rớt giá; nhà đầu nào đã “lỡ ôm” cổ phiếu các công ty này thì đau khổ nhìn sang cổ phiếu các công bị ảnh hưởng dịch nhiều lại tăng giá không tưởng…

Chỉ có thể kết luận, lòng tham đẩy không ít nhà đầu tư, đặc biệt không có nhiều hiểu biết với các sản phẩm đầu tư tài chính mới, vào trường hợp tự nguyện bị “xén lông cừu” nhiều lần. Với chứng khoán Việt, những lý thuyết đầu tư theo logic thông thường và theo nguyên lý đầu tư chung dường như đang không còn hoặc bất phù hợp. Bao giờ thì thị trường trở lại với logic thuận, là một ẩn số.