Ùn ứ hàng hóa tại cửa khẩu: Bộ Công Thương nỗ lực tìm phương án giải quyết ra sao?

Thông tin từ Bộ Công thương cho biết, đợt ùn tắc hiện nay có nguyên nhân trực tiếp từ các biện pháp chống dịch của phía Trung Quốc như: Dừng hoàn toàn hoạt động thông quan tại gần như tất cả các cửa khẩu, trong đó có những cửa khẩu quan trọng, lượng hàng hóa xuất khẩu thông thường rất lớn như Kim Thành (Lào Cai), Tân Thanh (Lạng Sơn) và Móng Cái (Quảng Ninh).

Với những cửa khẩu còn tạm thời mở cửa (như Hữu Nghị, Chi Ma, Hoành Mô), quy trình giao nhận hàng hóa được siết rất chặt để kiểm soát nguy cơ dịch bệnh, dẫn đến ùn tắc trên diện rộng.

Trong thời gian tới, Bộ Công thương cho biết sẽ tiếp tục đẩy nhanh triển khai thực hiện đáp ứng các quy định của phía Trung Quốc về đăng ký doanh nghiệp xuất khẩu nông sản như đã hướng dẫn. Đồng thời sẽ tiếp tục thực hiện các quy định về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, ghi nhãn,… để nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng quy định, tiêu chuẩn đã thỏa thuận với bạn hàng nước ngoài.

Cùng với đó, Bộ Công thương tiếp tục thường xuyên cập nhật, đưa tin về tình hình, diễn biến giao nhận, thông quan hàng hóa tại cửa khẩu và các vấn đề liên quan, trao đổi với các cấp chính quyền của Trung Quốc để tạo thuận lợi hơn nữa cho giao thương, đẩy mạnh và đa dạng hóa các hình thức xúc tiến thương mại. Đồng thời, sẽ tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn cho doanh nghiệp, thương lái chuyển sang xuất khẩu chính ngạch; Kết nối cung cầu cả trong và ngoài nước trên môi trường số và dựa trên các nền tảng số tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động trong việc sản xuất, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sản phẩm.

Trước đó, trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, Bộ Công thương chủ động báo cáo, đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận cho mở lại các cửa khẩu phụ trên tuyến biên giới Việt Nam-Trung Quốc để khôi phục hoạt động giao thương ngay khi xuất hiện tình trạng ùn tắc hàng hóa nông sản tại biên giới.

Thời điểm hiện tại, Bộ Công thương đề nghị UBND các tỉnh/thành phố tăng cường khuyến cáo các hiệp hội ngành hàng, hộ nông dân, cơ sở sản xuất thường xuyên cập nhật tình hình thông quan tại các cửa khẩu để chủ động kế hoạch sản xuất và xuất khẩu hàng hóa.

>>TIN NÓNG CHÍNH PHỦ: Sớm khắc phục tình trạng ùn tắc hàng hóa tại các cửa khẩu biên giới phía bắc

Các địa phương cũng cần chủ động trao đổi với bạn hàng Trung Quốc để giao hàng qua các cửa khẩu chính, cửa khẩu quốc tế; giao hàng tại các tỉnh khác (như Cao Bằng) để giảm ùn ứ tại Lạng Sơn và chuyển sang sử dụng phương thức vận tải khác (như đường sắt, đường biển).

Trong một diễn biến liên quan, trước tình trạng thông quan chậm chạp, lượng xe ùn tắc kéo dài, Sở Công thương tỉnh Lạng Sơn vừa ban hành văn bản kéo dài thời hạn tạm ngưng tiếp nhận xe chở hoa quả tươi lên cửa khẩu.

Theo Sở Công thương Lạng Sơn, dù cơ quan này đã ban hành văn bản về việc tạm thời dừng tiếp nhận phương tiện chở hoa quả tươi đến cửa khẩu đường bộ của tỉnh để xuất khẩu, thời gian thực hiện từ ngày 16 đến hết ngày 25/2 nhưng trong quá trình triển khai thực hiện nội dung trên, hàng ngày vẫn phát sinh khoảng 50 xe chở hoa quả vào tỉnh Lạng Sơn với lý do để tiêu thụ nội địa hoặc đưa lên cửa khẩu tỉnh Cao Bằng xuất khẩu sang Trung Quốc.

Trên thực tế, những phương tiện này lại đỗ quanh khu vực thành phố Lạng Sơn để chờ lên cửa khẩu xuất khẩu, gây khó khăn cho công tác quản lý, đảm bảo an toàn giao thông cũng như việc thực hiện chủ trương của tỉnh để tập trung giải quyết ùn ứ hàng hóa tại cửa khẩu.

Theo quy định, hàng nông sản của Việt Nam khi xuất khẩu sang Trung Quốc phải thực hiện kiểm hóa 100% nên hiệu suất thông quan vẫn rất thấp, trung bình chỉ giải phóng được khoảng 90-100 xe/ngày. Với hiệu suất thông quan chưa tăng thêm và lượng xe ùn tắc vẫn duy trì trên 1.900 phương tiện, để xuất khẩu lượng hoa quả còn đang tồn sẽ cần khoảng 15-17 ngày.

Do đó, Sở Công thương Lạng Sơn thông báo kéo dài thời hạn tạm thời dừng tiếp nhận phương tiện chở mặt hàng hoa quả tươi lên cửa khẩu đường bộ của tỉnh Lạng Sơn để xuất khẩu sang Trung Quốc đến hết ngày 5/3. Đối với các phương tiện chở hoa quả tươi vào tỉnh Lạng Sơn đã cam kết tiêu thụ nội địa hoặc đi các tỉnh khác sẽ không được tiếp nhận vào cửa khẩu tỉnh này để xuất khẩu trong thời gian tạm dừng tiếp nhận.

Được biết, ngày 23/2, Đoàn công tác của Bộ Công thương do Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn đã có buổi khảo sát, làm việc tại tỉnh Lạng Sơn bàn về các giải pháp tháo gỡ khó khăn, ách tắc, tạo thuận lợi cho các hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa.