Uỷ ban Thường vụ Quốc hội “chốt” tăng thuế môi trường xăng, dầu

Chiều 20/9, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thảo luận và biểu quyết thông qua dự thảo Nghị quyết về biểu thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu.

Cụ thể, đối với xăng (trừ ethanol) tăng từ 3.000 đồng/lít lên mức trần 4.000 đồng/lít; Dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; Dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên mức trần 2.000 đồng/lít; Dầu hỏa tăng từ 300 đồng/lít lên mức trần 1.000 đồng/lít; Mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít.

Nghị quyết còn điều chỉnh thuế đối với các mặt hàng có ảnh hưởng đến môi trường như: Than đá, thuốc giệt cỏ, thuốc trừ mối, túi ni lông, các loại thuốc khử trùng thuộc loại hạn chế sử dụng.

Thời hạn có hiệu lực của Nghị quyết từ ngày 1-1-2019, nhằm giảm tác động tăng giá các mặt hàng này tới chỉ số giá tiêu dùng năm nay, đảm bảo mục tiêu kiềm giữ lạm phát dưới 4% năm 2018 của Chính phủ.

Đồng ý thông qua dự thảo Nghị quyết Biểu thuế bảo vệ môi trường song Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu đề nghị với những mặt hàng có tác động tới thị trường, Chính phủ cần có đánh giá tác động đầy đủ cả hiệu ứng xã hội sẽ bao quát, đầy đủ hơn.

Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển cho biết nếu điều chỉnh loại thuế này mỗi năm ngân sách sẽ có thêm hơn 15.700 tỉ đồng, là một nguồn lớn để đầu tư, xử lý vấn đề môi trường.

Từ đó, ông Hiển đề nghị dự toán ngân sách năm 2019 xác định rõ khoản thu từ thuế môi trường sẽ được dùng chi cho bảo vệ môi trường.

Ủng hộ, Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân nêu rõ quan điểm: “Tiền thuế thu môi trường phải đưa vào ngân sách và phải chi lại cho bảo vệ môi trường, người dân "mới thấy sòng phẳng, chứ không phải thu chỗ này chi cho chỗ khác”.

Trước lo ngại tăng thuế môi trường đối với xăng, dầu - là nguyên liệu đầu vào thiết yếu của sản xuất kinh doanh, sẽ tác động tới lạm phát, nhất là giá thành sản phẩm, dịch vụ, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết Chính phủ đã tiếp thu và có báo cáo tác động đánh giá bổ sung đầy đủ.

Theo ông Hải, việc Chính phủ đề nghị chuyển thời điểm hiệu lực của nghị quyết từ 1/1/2019 sẽ không tác động làm tăng CPI năm 2018, đảm bảo dư địa cho Chính phủ điều chỉnh lạm phát năm 2019, từ đó hạn chế tối thiểu tác động tới đời sống người dân, hoạt động nền kinh tế.

Theo đó, giá xăng dầu chỉ tác động 0,07 - 0,09% CPI năm 2019 do xăng dầu chỉ là 1 trong 11 nhóm mặt hàng được đưa vào rổ tính CPI và quyền số chỉ chiếm 4% mặt hàng giá.

Mặt khác, giá bán lẻ xăng Việt Nam ngày 10-9 ở mức thấp so với các nước có chung đường biên giới, trong ASEAN và châu Á, như thấp hơn Lào 5.318 đồng/lít, Campuchia 1.773 đồng/lít, Trung Quốc 1.499 đồng/lít...

Mặt khác, với phương án tăng thuế môi trường với xăng lên 4.000 đồng một lít thì tỷ lệ thuế trên giá cơ sở xăng của Việt Nam khoảng 39%, vẫn thấp hơn tỷ lệ thuế trên giá xăng các nước trong khu vực, như Campuchia 49%, Lào 56,5%, Trung Quốc 52%...

Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải cũng thông tin thêm việc điều chỉnh tăng thuế môi trường với xăng, dầu chỉ khiến giá cước vận tải tăng khoảng 0,83% trong 3 tháng sau khi tăng giá các mặt hàng. Với mặt hàng điện, sản xuất kính, gốm... cơ bản không tác động.

Đáng chú ý, so với đề xuất của Chính phủ đưa ra trước đó, chỉ có thuế môi trường của dầu hoả là giảm một nửa so với mức đưa ra là 2.000 đồng/lít.

Hiện nay dầu hỏa chủ yếu được sử dụng cho các doanh nghiệp sản xuất với tổng sản lượng khoảng 4.500-5.000 m3/tháng. Dầu hỏa được sử dụng gần như không đáng kể tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa vì mạng lưới điện ngày càng phủ kín đến các địa bàn này.

Thời gian mức thuế này có hiệu lực là từ 1/1/2019. Mốc thời gian này để đảm bảo không tác động làm tăng CPI trong năm 2018 đã được Quốc hội quyết định. Bên cạnh đó, mốc này cũng đảm bảo dư địa cho Chính phủ điều chỉnh chỉ số lạm phát trong năm 2019 từ đó hạn chế tối thiểu đến đời sống người dân và hoạt động của nền kinh tế.