[VANG BÓNG MỘT THỜI] “Ông hoàng ánh sáng” Điện Quang một thời

Trải qua thăng trầm cũng như những biến động trong kinh tế nền kinh tế thị trường, Điện Quang đã ghi danh trở thành một trong những thương hiệu “vang bóng một thời” làm chủ thị trường chiếu sáng Việt. Slogan "Ở đâu có điện, ở đó có điện quang” đã cùng bao thế hệ người Việt sinh ra, lớn lên và trưởng thành. Đến nay, đúng như thông điệp trên, Điện Quang vẫn là nhà cung cấp thiết bị chiếu sáng lớn bậc nhất cả nước, thương hiệu đã in sâu vào tâm trí người Việt.

Một trong những bước ngoặt khiến Điện Quang “ngược chiều” so với các thương hiệu Việt vàng son đó là công ty được lên kế hoạch cổ phần hoá rất sớm, đưa mọi hoạt động công khai, minh bạch. Năm 2005, Điện Quang được cổ phần hoá, bán cổ phần ra công chúng lần đầu tiên. Đến năm 2008, Điện Quang với mã chứng khoán DQC đã chính thức được niêm yết trên sàn HOSE. Từ đây, mọi hoạt động của công ty đều được công khai, chịu trách nhiệm trước cổ đông, giới chức trách.

Từng là thành viên CLB “ngàn tỉ”

Cùng với việc minh bạch về quản trị sau khi lên sàn, Điện Quang đã đột phá trong giai đoạn này. Năm 2008 khi mới lên sàn, doanh thu của công ty chỉ đạt 390 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế vỏn vẹn là 1,6 tỷ đồng. Năm 2009, 2010, 2011 lợi nhuận công ty tăng lên nhanh chóng đạt lần lượt 5,2 tỷ đồng, 45,4 tỷ và 39,2 tỷ đồng.

Bắt đầu từ năm 2013, Điện Quang bước vào giai đoạn bứt phá khi đạt doanh thu 800 tỷ, lợi nhuận sau thuế vượt 123 tỷ đồng. Năm 2014, lần đầu tiên, Điện Quang gia nhập câu lạc bộ những doanh nghiệp có doanh thu ngàn tỷ trên sàn chứng khoán với doanh thu năm lên tới 1.229 tỷ, lợi nhuận sau thuế tăng trưởng gấp đôi đạt 242 tỷ đồng. Năm 2015 tiếp tục là năm thành công với doanh thu 1.088 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 210 tỷ. Năm 2016, lợi nhuận vẫn đạt ở mức 204 tỷ đồng.

Đứng trên đỉnh cao của một thương hiệu chiếu sáng “vang bóng”, Chủ tịch Hội đồng quản trị của Điện Quang là ông Hồ Quỳnh Hưng vẫn liên tục đề cao tinh thần nghiên cứu, sáng tạo để tồn tại, phát triển trong bối cảnh các đối thủ cạnh tranh như Rạng Đông, Philips và nhiều công ty nhỏ lẻ khác trên thị trường bủa vây.

Do đó, ông Hưng đã đẩy mạnh công tác nghiên cứu các sản phẩm mới với tính năng vượt trội, khác biệt, áp dụng đón đầu các công nghệ của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 vào sản xuất, cho ra mắt các sản phẩm smartlighting. Hiện Điện Quang đã thành lập Công ty TNHH MTV Công nghệ cao Điện Quang chuyên nghiên cứu và sản xuất các thiết bị chiếu sáng, chíp Led siêu sáng và thiết bị điện tử công nghệ cao tại khu Công nghệ cao TP. HCM.

Đặc biệt, sau thời gian dài dồn sức cho xuất khẩu, bóng đèn Điện Quang đã được phủ sóng nhiều nước trên thế giới. Đến nay, với quy mô thị trường 100 triệu dân và tinh thần yêu hàng Việt của người Việt, ông Hưng nhấn mạnh chiến lược dài hạn của công ty là chiếm lĩnh thị trường trong nước, đẩy lùi hàng Trung Quốc và các sản phẩm kém chất lượng trên thị trường.

Thách thức với bài toán tăng trưởng ngắn hạn

Tuy nhiên, thị trường đèn Led trong thời gian gần đây tuy tăng trưởng cao nhưng cũng chịu sự cạnh tranh khốc liệt từ ngay thị trường nội địa. Bên cạnh đó, trong vài năm trước đây, Bóng đèn Điện Quang còn thu lợi nhuận cao từ những khoản thu lớn từ hoạt động tài chính từ khách hàng Cuba.

Nhưng khoản thu này đã hết và DQC hiện còn gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các đơn vị tại thị trường xuất khẩu đặc biệt là các doanh nghiệp Trung Quốc với sản phẩm có giá thành thấp hơn. Khi giá vẫn là yếu tố chi phối thị hiếu của người tiêu dùng, Điện Quang đã bị cuốn vào cuộc chiến với các sản phẩm đèn Led của Trung Quốc.Bài toán tăng trưởng trong ngắn hạn vẫn là thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp sản xuất thiết bị chiếu sáng này. 

Trong báo cáo tài chính hợp nhất quý IV/2019 được CTCP Bóng đèn Điện Quang (DQC) công bố đã cho thấy lợi nhuận giảm đột biến. Cụ thể, doanh thu trong kỳ đạt 228 tỷ đồng, giảm hơn 47% so với cùng kỳ. Giá vốn giảm mạnh, lãi gộp theo đó tăng nhẹ lên 64 tỷ. Về mảng tài chính, doanh thu giảm trong khi chi phí tăng đột biến. Đi cùng chi phí bán hàng và quản lý tăng mạnh khiến lợi nhuận trước thuế 3 lần về 34 tỷ, lợi nhuận ròng quý cuối năm chỉ còn 3,8 tỷ đồng, giảm đột biến so với mức 26 tỷ cùng kỳ.

Luỹ kế cả năm, DQC ghi nhận 830 tỷ doanh thu, giảm so với mức 1.190 tỷ năm ngoái. Khấu trừ chi phí, DQC thu về 27 tỷ lợi nhuận, giảm 72% so với năm 2018. Đây cũng là mức lãi thấp nhất 10 năm của Công ty. Những năm gần đây, DQC liên tục giảm sút kinh doanh. Nguyên nhân do cạnh tranh ngành ngày càng gay gắt trước sự giảm sút nặng nề của tiêu thụ sản phẩm truyền thống, thay thế bằng xu thế chuyển sang led, bộ đèn luminare, sản phẩm thông minh (giảm dùng bóng).

Chưa kể, trước đây đèn truyền thống chỉ chịu thuế nhập khẩu 25%, trong khi đèn led là thuế 0%; trong khi không thể giảm giá bán nhằm đảm bảo thương hiệu, DQC đối mặt với cạnh tranh gay gắt về giá cả. Trong bối cảnh này, năm 2019 DQC chủ động đặt kế hoạch giảm 50% với doanh thu 1.200 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 60 tỷ đồng, mục tiêu chấp nhận đi chậm 1-2 năm để đầu tư, đưa ra sản phẩm đón đầu, mang tính thông minh có áp dụng giải pháp công nghệ.