VCCI sẵn sàng hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp

>> [TRỰC TIẾP] Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023

Thu hút đầu tư tăng trưởng trở lại

Phát biểu tại Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia 2023 diễn ra chiều ngày 21/12, ông Bùi Trung Nghĩa, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) chia sẻ, vào những ngày chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, chúng ta lại gặp nhau tại Festival Khởi nghiệp - ngày hội truyền thống đã được Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam – VCCI duy trì trong suốt 21 năm qua.

Ông Bùi Trung Nghĩa cho biết, chúng ta đã trải qua năm 2023 với những diễn biến thực tế bất ổn và thách thức hơn rất nhiều so với dự báo. Tình hình kinh tế thế giới thực sự căng thẳng do các ngân hàng trung ương lớn như Mỹ liên tục tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát; cuộc xung đột quân sự giữa Nga-Ukraine tiếp tục kéo dài; xung đột tại dải Gaza (Trung Đông)… dẫn đến nền kinh tế thế giới giảm cầu trên diện rộng, trong khi các chi phí đầu vào sản xuất kinh doanh tăng cao.

Nền kinh tế Việt Nam trong năm vừa qua tiếp tục chịu "tác động kép" từ những yếu tố bất lợi từ bên ngoài và hậu quả đại dịch COVID-19 để lại vẫn rất nặng nề. Cộng đồng doanh nghiệp đối mặt với nhiều thách thức hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, với một loạt giải pháp cũng như sự quyết liệt triển khai từ Chính phủ trên nhiều phương diện nhằm mục đích ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ cho hoạt động của doanh nghiệp, nền kinh tế Việt Nam đã tiến triển theo xu hướng phục hồi tích cực. Tăng trưởng GDP năm 2023 của Việt Nam được dự báo ước đạt khoảng 5,2%. Kết quả này ghi nhận nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, người dân và cộng đồng doanh nghiệp.

“Trong những năm qua, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam đã hình thành và phát triển tương đối nhanh. Sau hơn hai năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, thu hút vốn đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam đã dần tăng trưởng trở lại, với 634 triệu đô la Mỹ năm 2022, và đạt 413 triệu đô la Mỹ trong nửa đầu năm 2023.

Đây là kết quả không nằm ngoài xu hướng sụt giảm trên toàn cầu của dòng vốn đầu tư mạo hiểm trước những điều chính cần thiết của dòng vốn đầu tư mạo hiểm trên thị trường theo hướng chọn lọc hơn, bền vững hơn và tập trung vào giải quyết những vấn đề của thị trường và xã hội. Tuy nhiên, theo Báo cáo Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của StartupBlink 2023, cả Hà Nội và TP HCM đều lọt Top 200 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu”, ông Bùi Trung Nghĩa cho biết.

Cũng theo vị Phó chủ tịch VCCI, nhờ có sự quan tâm, chỉ đạo và định hướng của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giáo dục và đào tạo và lãnh đạo của các tỉnh, thành phố và địa phương và sự tích cực của cộng đồng khởi nghiệp, hiện nay, trên cả nước đã hình thành nhiều đơn vị hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, cả trong khu vực nhà nước, khu vực doanh nghiệp và cả từ các tổ chức quốc tế theo nhiều mô hình đa dạng, phong phú. Khoảng 20 địa phương đã và đang hình thành các trung tâm hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo, gần 100 cơ sở ươm tạo, tổ chức thúc đẩy khởi nghiệp trên cả nước đã và đang hoạt động. Nhiều trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của quốc tế có hoạt động hoặc phối hợp để vận hành các không gian đổi mới sáng tạo tại Việt Nam. Nhờ đó, Việt Nam xếp thứ 58 trên bảng xếp hạng các hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu.

Tuy vậy, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam vẫn cần tiếp tục được hoàn thiện để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo được hình thành và phát triển. Ngoài các hành lang pháp lý và các chính sách hỗ trợ, Hệ sinh thái Đổi mới sáng tạo của Việt Nam cần có các Trung tâm hỗ trợ Khởi nghiệp Đổi mới Sáng tạo làm hạt nhân để huy động, khai thác, liên kết và tối ưu hóa các nguồn lực, đặc biệt là các thành quả trong nghiên cứu và triển khai ứng dụng khoa học và công nghệ vào cuộc sống, từ địa phương, trung ương, từ khu vực doanh nghiệp và cả từ các tổ chức quốc tế.

>> “Chọn mặt gửi vàng” các dự án tham gia cuộc thi Khởi nghiệp Toàn cầu

Thúc đẩy phong trào khởi nghiệp địa phương

Phó Chủ tịch VCCI thông tin: trong năm nay, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam rất vinh dự khi được đồng chủ trì với các Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND tỉnh Nam Định, tỉnh Quảng Nam tổ chức 2 Diễn đàn Khởi nghiệp cấp cao nhằm thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cho các địa phương vùng đồng bằng Sông Hồng (tháng 5) tại TP. Nam Định và vùng miền Trung – Tây Nguyên (tháng 8) tại TP. Tam Kỳ, tham gia Ngày hội khởi nghiệp quốc gia của học sinh, sinh viên tại TP. Huế, do Bộ Giáo dục và Đạo tạo phối hơp với UBND TP. Huế tổ chức, cùng nhiều hoạt động hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp trên cả nước. Các sự kiện này đã có những kết quả và tác động tích cực trong việc thúc đẩy phong trào khởi nghiệp tại các địa phương trên cả nước.

“Qua thực tiễn, VCCI phối hợp với các địa phương triển khai xây dựng hệ sinh thái cho thấy, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST) ở các tỉnh thành đang phát triển chưa đồng đều, kết quả hoạt động giữa các địa phương trong cùng khu vực vẫn còn có khoảng cách. Vì vậy, VCCI đã đưa ra một số kiến nghị về xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho các địa phương. Cụ thể:

Thứ nhất, lãnh đạo của tỉnh, thành phố cần quan tâm chỉ đạo hoạt động kết nối các doanh nghiệp khởi nghiệp với các tổ chức hỗ trợ của nhà nước, cộng đồng và với các doanh nghiệp lớn; đặt doanh nghiệp làm trọng tâm và hỗ trợ doanh nghiệp bằng các chính sách hỗ trợ thực tế, trong đó, hỗ trợ tài chính cho việc triển khai các ý tưởng và dự án khởi nghiệp ở giai đoạn đầu, các hình thức hỗ trợ lãi suất và cơ hội tham gia dự án cụ thể trong các doanh nghiệp lớn.

Thứ hai, việc hỗ trợ xây dựng năng lực cho hệ sinh thái thông qua hoạt động đào tạo đội ngũ cố vấn/huấn luyện viên địa phương, giảng viên nguồn đủ năng lực để tham gia dẫn dắt, hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng rất quan trọng. Các nội dung đào tạo này, những năm qua cũng được VCCI tổ chức tại nhiều địa phương, tỉnh thành dưới nhiều hình thức.

Từ kinh nghiệm triển khai các hoạt động hỗ trợ và thúc đẩy khởi nghiệp hơn 20 năm qua, VCCI sẵn sàng cùng liên kết hợp tác với các địa phương, tỉnh, thành phố, các trường đại học để thúc đẩy phong trào khởi nghiệp, hỗ trợ xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, dẫn dắt các doanh nghiệp khởi nghiệp, các startup vượt qua những thách thức và phát triển”, ông Nghĩa chia sẻ.

Có thể thấy, chương trình Phát triển dự án khởi nghiệp quốc gia năm 2023 do VCCI tổ chức tiếp tục thu hút được sự tham gia đông đảo các dự án. Với sự hỗ trợ từ địa phương và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, các dự án khởi nghiệp năm nay được đánh giá là hoàn thiện hơn, có chất lượng cao hơn và có kết quả quan vượt hơn so với các năm trước.

Các dự án đều có định hướng và mục tiêu rõ ràng, hướng đến ứng dụng công nghệ cao, phát triển bền vững như kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, khởi nghiệp tạo tác động (về xã hội hoặc môi trường)… Các dự án khởi nghiệp tập trung vào yếu tố công nghệ và đổi mới sáng tạo áp dụng cho sản phẩm và các giải pháp nên được giám khảo đánh giá cao, phù hợp với xu thế hiện tại. Festival Khởi nghiệp hôm nay cũng có một nội dung quan trọng, đó là tôn vinh các dự án xuất sắc nhất trong năm 2023.

Vừa qua, Nghị quyết 41/NQ-TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ Doanh nhân Việt Nam do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ký ngày 10/10/2023 được ban hành đã thu hút sự quan tâm từ các doanh nhân, doanh nghiệp và cả doanh nghiệp khởi nghiệp. Nghị quyết có đề ra nhiệm vụ phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh ngang tầm mục tiêu, nhiệm vụ phát triển đất nước trong thời kỳ mới. Trong đó có nhấn mạnh đến "khơi dậy tinh thần khởi nghiệp trong toàn xã hội, nhất là trong các lĩnh vực mới, trong thế hệ trẻ”.

Ông Bùi Trung Nghĩa khẳng định, Diễn đàn Khởi nghiệp Quốc gia với chủ đề: “Liên kết mởi để khởi nghiệp sáng tạo” là cơ hội để chúng ta cùng trao đổi về nhưng mục tiêu xây dựng và phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ mới, trong đó có nhấn mạnh đến tinh thần khởi nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 41 của Bộ Chính trị, những đổi mới trong hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp khởi nghiệp nói riêng từ thực tế địa phương, kinh nghiệm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp từ các tỉnh thành, trường đại học được vinh dự nhận danh hiệu địa phương có đóng góp tích cực cho xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp…