Việt Nam đang đứng trước cơ hội trở thành trung tâm công nghiệp bán dẫn

Theo dự báo của McKinsey, lĩnh vực công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) và bán dẫn được kỳ vọng mang lại 85-95 tỷ USD lợi nhuận mỗi năm. Sự phát triển của ngành bán dẫn không chỉ tạo ra nhiều việc làm chất lượng cao mà còn góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Vì thế, các chuyên gia nhận định Việt Nam đang đứng trước cơ hội “Nghìn năm có một” nếu tận dụng được lợi thế từ nguồn lực sẵn có.

Tại Hội nghị AISC 2025 mới đây, ông Michael Kokalari, chuyên gia của VinaCapital đánh giá cao lợi thế địa chính trị của Việt Nam và nhận định Việt Nam là quốc gia duy nhất đang đi theo mô hình phát triển của các nước Đông Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan.

Ông Michael Kokalari cũng chỉ ra một lợi thế đặc biệt của Việt Nam so với các quốc gia đi trước, đó là dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chiếm tỷ lệ cao hơn hẳn. Nếu như FDI ở các nền kinh tế Đông Á trước đây chỉ ở mức dưới 1% GDP, thì tại Việt Nam, con số này dao động từ 6-8% GDP, tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ cho ngành công nghiệp xuất khẩu.

Bên cạnh đó, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung và các chính sách kinh tế của Washington đang định hình lại chuỗi cung ứng toàn cầu. Mặc dù có những lo ngại về khả năng Việt Nam bị ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan của Mỹ, tuy nhiên, ông Michael Kokalari cho rằng, điều này khó xảy ra vì lợi ích chiến lược của cả hai quốc gia. Việt Nam không chỉ là một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu mà còn hưởng lợi từ sự dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc.

“Để tận dụng tối đa cơ hội này, Việt Nam cần có chiến lược tài chính vững chắc. Chính sách “tái đầu tư tài chính”, trong đó nguồn vốn từ nông nghiệp được tái đầu tư vào công nghiệp sản xuất, sẽ đóng vai trò then chốt. Cùng với làn sóng đầu tư nước ngoài mạnh mẽ, Việt Nam được đánh giá là có tiềm năng lớn để trở thành một trong những trung tâm sản xuất hàng đầu khu vực, tiếp bước các "con hổ" kinh tế Đông Á”, ông Michael Kokalari đánh giá.

TS Anna Goldie, chuyên gia nghiên cứu tại Google DeepMind cũng khẳng định, một trong những lợi thế quan trọng của Việt Nam là tinh thần làm việc chăm chỉ, sáng tạo và khát vọng vươn lên. Bà nhận thấy sự nhiệt huyết của cộng đồng công nghệ Việt Nam qua những cuộc trò chuyện với các chuyên gia trong nước. Đặc biệt, Việt Nam có cơ hội tạo ra bước nhảy vọt khi tận dụng bài học từ các quốc gia đi trước, tránh được những sai lầm và nhanh chóng ứng dụng AI vào sản xuất và quản lý.

Trong bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn phát triển mạnh mẽ, Việt Nam được đánh giá là đang đứng trước cơ hội trở thành một trung tâm quan trọng nhờ vào sự đổi mới trong vật liệu, tích hợp công nghệ và tối ưu hóa hiệu suất chip. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, thay vì chỉ tập trung vào vật liệu, cần có cách tiếp cận sáng tạo để tích hợp chúng hiệu quả vào hệ sinh thái AI và IoT.

Bà Nguyễn Bích Yến, chuyên gia từ Soitec cho biết, việc tối ưu hóa tiêu thụ năng lượng và tăng hiệu suất chip thông qua các phương pháp đóng gói tiên tiến cũng là một lĩnh vực đang được chú trọng. Khi xu hướng đưa cả trung tâm dữ liệu vào một con chip ngày càng rõ nét, Việt Nam được đánh giá là có tiềm năng tham gia vào lĩnh vực này, tận dụng lợi thế về nhân lực trẻ và lực lượng kỹ sư giàu kinh nghiệm.

Trong khi đó, TS Azalia Mirhoseini - Giáo sư Đại học Stanford nhấn mạnh rằng, việc hiểu rõ cách hoạt động của các thuật toán học máy (Machine Learning) và AI là nền tảng quan trọng để khai thác tiềm năng của công nghệ này.

Bà cho biết, hiện nay có rất nhiều nguồn tài nguyên trực tuyến như Coursera, DeepLearning.AI và YouTube cung cấp kiến thức từ những chuyên gia hàng đầu thế giới, giúp mọi người có thể tự học và nâng cao kỹ năng công nghệ để chuẩn bị cho sự nghiệp trong kỷ nguyên số.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng chỉ ra sự suy giảm chất lượng giáo dục khoa học máy tính trong 20 năm qua, dẫn đến việc nhiều lập trình viên tập trung vào công cụ mà quên đi nền tảng cốt lõi. Giải pháp được đề xuất là quay trở lại với các nguyên tắc cơ bản, giúp sinh viên không chỉ biết sử dụng công nghệ mà còn làm chủ công nghệ. Theo các chuyên gia, việc giáo dục học sinh cách "trở thành người lãnh đạo" thay vì phụ thuộc vào AI sẽ quyết định thành công trong kỷ nguyên số.