Viwasupco thiếu trách nhiệm: "Trăm dâu đổ đầu dân"

Chiều ngày 15/10, tại buổi giao ban báo chí do Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội tổ chức, ông Lê Văn Dục - Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội dành nhiều thời gian nói đến hành vi thiếu trách nhiệm của cán bộ Công ty nước sạch sông Đà khi biết có dầu chảy vào hồ Đầm Bài gây ô nhiễm nguồn nước sạch cung cấp cho hàng vạn hộ dân phía Tây Nam TP Hà Nội.

Biết nhưng vẫn cấp nước

Theo Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, tại khu vực đầu nguồn tại khe núi tại xã Phú Minh, Kỳ Sơn, tỉnh Hòa Bình có dấu hiệu bị đổ dầu nhớt thải trộm. Chất dầu thải này đã chảy lan ra suối rồi chảy vào hồ Đầm Bài (là hồ chứa nước để cấp cho nhà máy nước sạch sông Đà).

Điều đáng nói, một số cán bộ của Công ty cổ phần đầu tư nước sạch Sông Đà (Viwasupco) có phát hiện việc này từ sáng ngày 8/10, nhưng đã không có bất cứ báo cáo nào với các cơ quan chức năng của tỉnh Hòa Bình, cũng như thành phố Hà Nội dẫn đến váng dầu này đã chảy vào nguồn nước qua hệ thống xử lý nước của nhà máy, rồi chảy vào hệ thống phân phối đến người dân ở các vùng Hà Đông, Hoàng Mai, Thanh Xuân.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Lê Văn Dục cũng cho biết, tổ công tác của TP đã kiểm tra việc vận hành lọc nước của Nhà máy vào các ngày 11, 12, 13, 14/10, theo đó toàn bộ hệ thống của nhà máy nước vẫn hoạt động bình thường.

Các mẫu xét nghiệm đều có hàm lượng Styren thuộc nhóm các chỉ tiêu giám sát mức độ C, cao hơn giới hạn cho phép (20mg/l) theo QCVN 01:2009/BYT từ 1,3 đến 3,65 lần (tại các vòi hộ gia đình, hàm lượng Styren thấp hơn tại nhà máy và các điểm chứa trung gian).

Từ kết quả xác minh, kết quả giám định xác định mùi “khét” có tại trong nguồn nước tại các nhà dân trong toàn bộ khu vực cấp nước của nhà máy tại các quận Thanh Xuân, Hoàng Mai, Hà Đông, ông Dục cho biết, là do chất Styren có từ dầu thải gây ra.

Trước sự việc trên, ông Dục cho biết, TP Hà Nội đưa ra khuyến cáo người dân có sử dụng nước thuộc vùng do Công ty Cổ phần Viwaco, Công ty nước sạch Hà Đông cung cấp, chỉ nên dùng nguồn nước này để tắm giặt, không sử dụng để nấu ăn, uống. Việc nấu ăn, uống tạm thời dùng nước chai, bình do các đơn vị khác cung cấp.

Khi được hỏi về trách nhiệm của đơn vị trong việc để xảy ra sự cố nêu trên, ông Nguyễn Văn Tốn - Tổng giám đốc Công ty cổ phần kinh doanh nước sạch sông Đà (Viwasupco) chỉ nói "sắp tới Công ty sẽ họp và nếu sai thì xin lỗi!".

Theo ông Tốn, lúc phát hiện sự cố váng dầu trên hồ cấp nước cho nhà máy, "trong thâm tâm tôi 80% đã muốn dừng cấp nước, vì nghĩ chất lượng nước có thể bị ảnh hưởng và việc dừng cấp nước sẽ an toàn cho bản thân". Tuy nhiên, sau khi  “mời chính quyền địa phương và Công an Hòa Bình đến để tìm ra thủ phạm”, Viwasupco sau đó đã “tăng hóa chất gồm vôi lên men, phèn, clo” để xử lý nước!.

Tại buổi tiếp xúc cử tri Hà Nội của Tổng bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng cùng các ĐBQH sáng nay (15/10), trả lời về tình hình ô nhiễm nước sạch sông Đà ở TP thời gian gần đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung cho biết, Thành phố sau khi nhận được tin nhắn của người dân và báo chí phản ánh đã thành lập đoàn kiểm tra.

Nội dung kiểm tra toàn bộ nguồn cung, xả nước của nhà máy nước sông Đà thuộc công ty cổ phần kinh doanh nước sạch sông Đà (Viwasupco) và cho đến nay đã có kết quả.

"Có thể nói, nguồn ô nhiễm này do ở trên đầu nguồn nước có một số người dân đã vào đổ dầu phế thải vào đầu con suối sau đó chảy ra hồ và nhà máy không kiểm soát tốt dẫn đến chảy vào hệ thống lọc nước của nhà máy. Từ hệ thống lọc nước này đã chảy vào hệ thống nước ăn của người dân. Đây chính là nguyên nhân tạo ra mùi bất thường. Mùi này qua kết quả xét nghiệm xác định, đó là liên quan đến chất styren và có tỷ lệ từ 1,3-3,6 lần cao hơn so với mức bình thường. Quan điểm của chúng tôi sẽ xử lý nghiêm trường hợp này", ông Chung nhấn mạnh.

Chủ tịch Hà Nội nêu rõ, TP sẽ có công văn gửi tỉnh Hòa Bình chỉ đạo cơ quan điều tra Công an tỉnh Hòa Bình vào điều tra làm rõ trách nhiệm của công ty.

"Công ty này phát hiện việc đổ trộm dầu thải từ ngày 8/10 nhưng không báo cáo ai, không có hành động gì liên quan ngăn chặn dầu này và cứ để trôi vào nhà máy, dẫn đến vào nguồn nước”, ông Chung thông tin.

Cũng theo ông, TP đã làm việc với công ty và yêu cầu toàn bộ nguồn nước ở các chung cư, trạm nước phải súc xả. Toàn bộ kinh phí sẽ do công ty này chịu trách nhiệm.

“Nếu thiếu nước cục bộ chúng tôi sẽ tạm thời điều hòa nước cấp từ trạm Dương Nội, nhà máy nước sông Đuống và kiến nghị nhà máy lắp camera để giám sát toàn bộ việc bảo vệ nguồn nước, đồng thời, thay đổi công nghệ để nâng cao, đảm bảo chất lượng nguồn nước", ông Chung nói.

Người dân có thể khởi kiện

Nước sạch có mùi lạ đang làm đảo lộn cuộc sống của hàng chục ngàn người dân. 

Trong mấy ngày qua, người dân ở nhiều khu vực bị ảnh hưởng đã phải hạn chế dùng nước sinh hoạt, thậm chí khóa van nước vì sợ nhiễm độc. Có gia đình cho nước qua máy lọc trước khi dùng. Nhiều nhà phải mua nước về sử dụng làm nước ăn và nước sinh hoạt. Tình trạng này kéo dài khiến nhiều người dân không khỏi lo lắng.

Nhiều tòa chung cư đã khuyến cáo người dân không nên sử dụng nước từ vòi để uống và nấu ăn. Đây không còn là sự việc riêng lẻ nữa mà là sự số trên diện rộng ảnh hưởng tới cả ngàn gia đình.

Trước việc Viwasupo thừa nhận có váng dầu và châm tăng hóa chất trong nước sản xuất, khiến hàng trăm nghìn hộ dân ở Hà Nội phải sử dụng nước nồng nặc mùi lạ trong những ngày qua, Luật sư Đặng Văn Cường – Đoàn Luật sư TP Hà Nội – cho rằng, cơ quan chức năng cần làm rõ chất lượng của nguồn nước và xem xét xử lý trách nhiệm của những người có liên quan.

“Hành vi này hết sức tắc trách, coi thường tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng,” Luật sư Cường nói.

Theo luật sư, trong trường hợp đơn vị cung cấp nước sạch (Viwasupco) xác định chất lượng nước không đảm bảo, không đủ điều kiện sử dụng mà vẫn cấp nước thì hành vi này là hết sức đáng lên án và cần phải xử lý theo quy định pháp luật.

“Việc xử lý như thế nào sẽ phụ thuộc vào mức độ sai phạm và hậu quả xảy ra. Tùy vào hậu quả xảy ra mà hành vi này có thể bị xử lý kỷ luật, bị xử phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự,” Luật sư Đặng Văn Cường nói.

Bên cạnh những thiệt hại về tinh thần trước sự hoang mang, lo lắng của hàng trăm nghìn người dân Thủ đô, những thiệt hại về kinh tế cũng không nhỏ khi người dân phải tự đi mua nước đóng bình về để phục vụ sinh hoạt, nhiều người còn khẳng định chắc chắn phải thay bộ lõi lọc cho các máy lọc nước trong gia đình.

Luật sư Cường khẳng định có đủ cơ sở để yêu cầu đơn vị cung cấp nước phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật đối với toàn bộ những thiệt hại của người dân.

Còn theo Luật sư Nguyễn Danh Huế, Chủ tịch Văn phòng Luật sư Hừng Đông cho biết, người dân hoàn toàn có thể khởi kiện công ty Cổ phần kinh doanh nước sạch Sông Đà.

Trước câu hỏi liệu người dân có được bồi thường không, LS Huế cho biết, để được bồi thường thì không hề đơn giản bởi những thiệt hại mà người dân phải gánh chịu mang tính lâu dài chứ không thể cân đong đo đếm ngay được trừ khi "chết người, cháy nhà" xảy ra ngay lập tức.

"Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng vẫn được áp dụng theo tinh thần Nghị quyết 03/2006 của Hội đồng thẩm phán, theo đó "thiệt hại" ở đây phải là thực tế, phải chứng minh được mối liên hệ nhân quả giữa hậu quả xảy ra và hành vi trái pháp luật...", LS Huế nói.

Từ này 10/10, nhiều người dân ở các khu vực quận Thanh Xuân, Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Hà Đông, Hoàng Mai… phản ánh nước sinh hoạt có mùi hóa chất nồng nặc, khó chịu. Đây là địa bàn người dân sử dụng nước sinh hoạt do Công ty CP Viwaco cung cấp. Nguồn nước sạch này được sản xuất tại Viwasupco, chuyển về TP qua hệ thống đường ống nước sạch sông Đà. Một ngày sau, Sở Xây dựng Hà Nội chủ trì thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra công tác vận hành cung cấp nước trên địa bàn, đồng thời đi kiểm tra, lấy mẫu nước tại ba địa điểm: Trạm bơm tăng áp Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm); bể chứa trung gian tại huyện Thạch Thất và tại Nhà máy nước sông Đà (huyện Kỳ Sơn, tỉnh Hoà Bình). Công ty cổ phần kinh doanh nước sạch sông Đà đang cung cấp khoảng 300.000 m3 nước/ngày đêm cho toàn bộ khu vực Tây Nam Hà Nội gồm các quận: Thanh Xuân, Hoàng Mai, Cầu Giấy, Hà Đông và một số quận nội thành cùng một số khu vực khác thuộc hệ thống cấp nước chuỗi đô thị Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai - Miếu Môn - Hà Nội - Hà Đông.