Vụ chủ mỏ than “làm càn” tại Thái Nguyên: Chính quyền địa phương đã “bó tay”?

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã liên tục thông tin, các hoạt động từ Mỏ than Minh Tiến thuộc Công ty CP Yên Phước (Công ty Yên Phước) tại huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, khiến bùn, than tràn xuống cánh đồng, mìn nổ gây nứt hàng chục ngôi nhà của người dân.

Nguy hại không còn... tiềm ẩn

Không chỉ dừng lại ở đó, đỉnh núi Hồng (điểm khai thác than – PV) đang tiềm ẩn cao nguy cơ sạt lở, vùi làng, bởi nhiều điểm bị nứt ngày một rộng do ảnh hưởng từ hoạt động khai thác than. Điều đáng nói, các cơ quan chính quyền huyện Đại Từ đã quyết liệt chỉ đạo, đôn đốc, yêu cầu Công ty Yên Phước thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, đảm bảo không ảnh hưởng đến môi trường và người dân, nhưng đơn bị vị này vẫn bất chấp với những hành vi “làm càn”, chống đối…

Trao đổi với Diễn đàn Doanh nghiệp trước hàng loạt hành vi bất tuân pháp luật, coi thường tính mạng người dân, ông Phạm Quang Anh, Chủ tịch UBND huyện Đại Từ chia sẻ: “Mong muốn lớn nhất của các cấp chính quyền địa phương từ xã đến huyện lúc này là cơ quan quản lý nhà nước cấp trên nhanh chóng vào cuộc điều tra, xác minh về tình trạng sạt lở, nứt nhà cửa, sụt lún đất... ở Na Mao và Phú Cường, làm rõ trách nhiệm của chủ mỏ trong quá trình hoạt động”.

Như vậy, vì đâu mà lãnh đạo huyện Đại Từ phải “bó tay” để chủ mỏ ngang nhiên “làm càn”, phải “chờ” cơ quan cấp trên vào cuộc?

Vì sao vẫn chỉ xử phạt hành chính?

Theo tìm hiểu của PV, ngày 20/7/2020, Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên có Kết luận thanh tra số 1311/KLTT-SCT về việc chấp hành quy định pháp luật trong hoạt động khai thác, chế biến, kinh doanh than của Công ty CP Yên Phước. Tại đây, nhiều vi phạm được Sở này tiếp tục “vạch” ra. Cụ thể, Công ty Yên Phước khai thác không đúng thông số về chiều cao tầng của hệ thống khai thác đã xác định trong thiết kế mỏ, khai thác vượt ngoài ranh giới khu vực được cấp phép, sử dụng 189.844m2 đất rừng trái phép, không thu gom chất thải nguy hại theo quy định… Thế nhưng, Sở Công Thương cũng chỉ kiến nghị Chủ tịch tỉnh Thái Nguyên “tiếp tục” xử phạt hành chính.

Cần phải nhắc lại, giữa tháng 7/2018, trước sự việc 2 vụ sạt lở liên tiếp kéo theo bùn thải độc hại tràn lấp hết ra ruộng lúa và kênh rạch sông ngòi. Nguồn nước bị đầu độc, môi trường bị ô nhiễm, hàng chục ha lúa bị vùi lấp, đất sản xuất không có khả năng cải tạo… Các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên đã lập các đoàn kiểm tra hoạt động của Công ty Yên Phước. Kết luận thanh tra số 46/KL-STNMT đã nêu lên nhiều sai phạm nhưng cũng chỉ ở mức nhắc nhở, xử phạt và yêu cầu doanh nghiệp bồi thường cho người dân.

Dư luận đặt câu hỏi, trước những vi phạm nghiêm trọng, cùng hàng loạt hành vi “làm càn” của Công ty Yên Phước, đặc biệt, tính mạng người dân đang “treo” trước nguy cơ sạt lở núi Hồng mỗi ngày, tại sao lãnh đạo tỉnh Thái Nguyên không xử lý nghiêm, yêu cầu dừng hoạt động?

Đã rất nhiều lần, lãnh đạo Đảng và Nhà nước đều khẳng định Việt Nam không đánh đổi kinh tế lấy môi trường. Tại nhiều Hội nghị, mà mới đây nhất là Hội nghị Chính phủ với các địa phương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: “Chính phủ cần tiếp thu 4 bài học, 5 nhiệm vụ mà Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nêu; không ngừng đổi mới tư duy xây dựng, hoàn thiện và thực thi chính sách pháp luật, giải phóng mọi năng lực sản xuất; đồng thời không đánh đổi môi trường, văn hóa và văn minh xã hội lấy kinh tế”.

Vậy, trước thực trạng Công ty Yên Phước đang “làm càn”, bất chấp pháp luật, coi thường tính mạng người dân huyện Đại Từ, dư luận không khỏi hoài nghi cho rằng, tỉnh Thái Nguyên có đang “đi ngược” với chỉ đạo của Thủ tướng khi đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế?

Diễn đàn Doanh nghiệp sẽ tiếp tục thông tin.