Vụ đấu giá đất Cổ Dương: Công ty Bắc Từ Liêm có quyền yêu cầu hoàn trả tiền đã đóng

Ngoài ra, với số tiền không thể lấy lại được thì Công ty Bắc Từ Liêm có thể được xem là bị hại trong vụ án. Công ty Bắc Từ Liêm có thể yêu cầu bên có lỗi gây thiệt hại bồi thường số tiền này.

>> CTHĐQT Công ty Bắc Từ Liêm thông tin thêm về vụ đấu giá Cổ Dương

3 doanh nghiệp tham gia đấu giá là đúng quy định?

Liên quan đến vụ đấu giá đất tại Đông Anh nhiều quan điểm của các luật sư cho rằng, 3 doanh nghiệp Công ty Bắc Từ Liêm, Công ty Mỹ Đình, Công ty Thanh Trì cùng nộp hồ sơ tham gia đấu giá Dự án Cổ Dương là phù hợp với các quy định tại Điều 55, Điều 56, khoản 3, Điều 58, Luật Đất đai và Điều 14, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai 2013, theo đó đã quy định các điều kiện được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư. Đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 1 và khoản 4, Điều 38, Luật Đấu giá tài sản; đồng thời phù hợp với các quy định pháp luật khác có liên quan tại thời điểm nộp hồ sơ tham gia đấu giá Dự án Cổ Dương.

Điều này cũng đã được thể hiện rõ khi ngày 20/11/2020, các Cơ quan chức năng của UBND huyện Đông Anh và Công ty Đấu giá hợp danh số 5 - Quốc gia đã xác nhận tư cách có 03 công ty đủ điều kiện tham gia đấu giá. Ngày 22/11/2020, Công ty Đấu giá hợp danh số 5 - Quốc gia đã tổ chức đấu giá dự án Cổ Dương.

Đối với hoạt động đấu giá tại phiên đấu giá, tại văn bản số: 385/HLGVN, ngày 28/11/2023 Hội luật gia Việt Nam nêu rõ, đơn vị tổ chức đấu giá đã thực hiện đúng trình tự, thủ tục, Công ty Bắc Từ Liêm đã bỏ giá cao hơn giá khởi điểm; không có hành vi thông đồng, móc nối để dìm giá, làm sai lệch hồ sơ đấu giá là không vi phạm Điều 9 và điểm a khoản 1 Điều 62 Luật Đấu giá tài sản năm 2016. Vì vậy, Ban tổ chức đấu giá dự án đã xác nhận đấu giá thành công tại Biên bản đấu giá quyền sử dụng đất số 129/2020/BBĐG lập vào lúc 09 giờ 50 phút ngày 22/11/2020 và UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định số 5702/QĐ-UBND ngày 28/12/2020 công nhận kết quả trúng đấu giá là Công ty Bắc Từ Liêm. Như vậy, không có căn cứ xác định Công ty Bắc Từ Liêm vi phạm pháp luật về đấu giá.

Cũng theo Hội Luật gia, ngày 29/10/2021, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định số 4655/QĐ-UBND về việc hủy Quyết định 5702/QĐ-UBND ngày 28/12/2020 của UBND TP Hà Nội về việc công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, Tiên Dương, Đông Anh, Hà Nội với lý do: "Do biên bản kiểm tra hiện trạng đối với 06 tài sản so sánh trong chứng thư thẩm định giá số:14120/CT-ĐGĐ ngày 09/10/2020 để xác định giá khởi điểm phục vụ cho việc đấu giá quyền sử dụng đất trên diện tích 16.182,19 m2 đất thuộc dự án Cổ Dương không đúng với kết quả kiểm tra thực địa". Như vậy, Hội Luật gia cho rằng, các cơ quan có thẩm quyền đã xác nhận, thừa nhận vi phạm dẫn đến phải hủy kết quả đấu giá Dự án Cổ Dương là do chứng thư thẩm định giá, hành vi vi phạm pháp luật của những người tư vấn, thẩm định và người có tài sản bán đấu giá.

Phân tích thêm về nội dung này, Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật cho rằng, theo khoản 2 Điều 119 Luật đất đai 2013, khoản 2 và 3 Điều 14 của Nghị định 43/2014 /NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai 2013:

“2. Tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá quyền sử dụng đất phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Thuộc đối tượng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất theo quy định tại Điều 55 và Điều 56 của Luật này;

b) Phải bảo đảm các điều kiện để thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Điều 58 của Luật này đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư.”

“Như vậy, việc ba Công ty cùng nộp hồ sơ tham gia đấu giá Dự án Cổ Dương là phù hợp với các quy định tại Điều 55, Điều 56, khoản 3, Điều 58, Luật Đất đai và Điều 14, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai 2013, theo đó đã quy định các điều kiện được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư. Đáp ứng các điều kiện theo quy định tại khoản 1 và khoản 4, Điều 38, Luật Đấu giá tài sản; đồng thời phù hợp với các quy định pháp luật khác có liên quan tại thời điểm nộp hồ sơ tham gia đấu giá Dự án Cổ Dương.” Luật sư Diệp Năng Bình nhận định.

Ngoài ra, đối với việc trả giá của 3 doanh nghiệp trên, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật phân tích, căn cứ Điều 41 Luật Đấu giá tài sản 2016 quy định về đấu giá trực tiếp bằng lời nói tại cuộc đấu giá thì trường hợp có từ hai người trở lên cùng chấp nhận giá khởi điểm hoặc mức giá đã giảm thì đấu giá viên tổ chức bốc thăm để chọn ra người trúng đấu giá. Vì vậy, Luật sư Diệp Năng Bình đánh giá, cả 3 doanh nghiệp trên trả giá là đúng với quy định của pháp luật.

Công ty Bắc Từ Liêm được hoàn trả lại tiền, có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại?

Sau buổi đấu giá, ngày 28/12/2020 của UBND TP Hà Nội đã ban hành Quyết định 5702/QĐ-UBND về việc công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất đối với khu đất phía Đông Nam, thôn Cổ Dương, Tiên Dương, Đông Anh, Hà Nội. Do là đơn vị trúng đấu giá, Công ty Bắc Từ Liêm đã nộp cho nhà nước số tiền hơn 326 tỷ đồng tiền sử dụng đất.

Ngoài ra, theo thông cáo báo chí, Công ty Bắc Từ Liêm cũng nộp vào Ngân sách Nhà nước số tiền hơn 65 tỷ đồng là tiền hoàn trả chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật của dự án. Như vậy, tổng số tiền mà doanh nghiệp này đã nộp vào Ngân sách là hơn 392 tỷ đồng.

Đồng thời, để thực hiện dự án, Công ty Bắc Từ Liêm phải vay vốn ngân hànhg với tổng số tiền là hơn 410 tỷ đồng (bao gồm 350.000.000.000 đồng gốc và 60.410.958.940 đồng tiền lãi). Cùng với đó, Công ty Bắc Từ Liêm cũng phải thanh toán tiền cho các nhà thầu thì công hạ tầng, ép cọc, tư vấn tại dự án là hơn 79 tỷ đồng.

Ngoài các khoản tiền sử dụng đất, tiền vay lãi và tiền đầu tư hạ tầng, Công ty Bắc Từ Liêm còn phải thanh toán cho các khách hàng đã kí hợp đồng mua bán, hợp đồng đặt cọc và tiền phạt cho khách hàng tổng số tiền là 91.578.275.978 đồng.

Vậy nhưng, căn cứ theo quy định của điều 2.2 Quyết định 4655/QĐ-UBND ngày 29/10/2021 của UBND TP Hà Nội về việc hủy kết quả bán đấu giá, Công ty Bắc Từ Liêm đã bàn giao lại ô đất có tổng diện tích 16.182.19m2 thuộc dự án Cổ Dương này cho UBND huyện Đông Anh tiếp nhận và quản lý.

Phân tích về nội dung này, Luật sư Diệp Năng Bình cho biết, việc hủy kết quả đấu giá tài sản được quy định tại Điều 72 Luật Đấu giá tài sản 2016. Theo đó, kết quả đấu giá tài sản bị hủy trong trường hợp người có tài sản đấu giá, người tham gia đấu giá, người trúng đấu giá, tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên có hành vi thông đồng, móc nối, dìm giá trong quá trình tham gia đấu giá dẫn đến làm sai lệch thông tin tài sản đấu giá hoặc hồ sơ tham gia đấu giá hoặc kết quả đấu giá tài sản;

Hậu quả pháp lý khi hủy kết quả đấu giá tài sản được quy định tại Điều 73 Luật Đấu giá tài sản 2016 như sau: Trường hợp hủy kết quả đấu giá tài sản theo các trường hợp 2,3,4,5 trên thì các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau tài sản đã nhận, nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì phải trả bằng tiền. Bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Cùng với đó, Căn cứ điều 62 Bộ Luật Tố tụng hình sự quy định: “1. Bị hại là cá nhân trực tiếp bị thiệt hại về thể chất, tinh thần, tài sản hoặc là cơ quan, tổ chức bị thiệt hại về tài sản, uy tín do tội phạm gây ra hoặc đe dọa gây ra”.

“Như vậy, trong trường hợp này,  đến nay số tiền hơn 392 tỷ đồng mà đã đóng vào Ngân sách Nhà nước vẫn chưa được trả lại cho doanh nghiệp, Công ty Bắc Từ Liêm có thể được xem xét để hoàn trả lại số tiền đã đóng vào Ngân sách. Cùng với đó, với số tiền không thể lấy lại được (số tiền đã đầu tư, lãi phải chịu khi vay ngân hàng, phạt hợp đồng với khách hàng) thì Công ty Bắc Từ Liêm có thể được xem là bị hại trong vụ án. Từ đó, Công ty Bắcc Từ Liêm có thể yêu cầu bên có lỗi gây thiệt hại bồi thường số tiền này để đền bù tổn thất cho mình.” - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật nhận định.

Chú thích ảnh: Sau khi UBND TP Hà Nội hủy kết quả bán đấu giá, doanh nghiệp đã bàn giao lại khu đất cho chính quyền địa phương quản lý. Tuy nhiên, số tiền đóng vào ngân sách vẫn chưa được hoàn trả.