Vụ kit test Việt Á: Thẩm quyền tố tụng thuộc cơ quan nào?

>> Vụ Việt Á và Học viện Quân y: “Tột cùng” của sự dối trá

Như Diễn đàn Doanh nghiệp đã đưa tin, hai sỹ quan cấp tá thuộc Học viện Quân y đã bị cơ quan chức năng bắt giữ do những sai phạm trong việc nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 liên quan tới Công ty Việt Á…

Cụ thể, đại tá Nguyễn Văn Hiệu, Phó Bí thư Chi bộ, Trưởng Phòng Trang bị, Vật tư (Học viện Quân y) đã bị bắt giữ vào ngày 7/3. Ngoài ông Hiệu, Cơ quan điều tra cũng đã bắt giữ Chủ nhiệm đề tài nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm xét nghiệm COVID-19 là thượng tá Hồ Anh Sơn, Bí thư Chi bộ, Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu Y Dược học Quân sự (Học viện Quân y).

Tuy nhiên, đáng chú ý, vụ án Việt Á không chỉ liên quan đến lãnh đạo và các cá nhân của công ty Việt Á mà còn liên quan đến nhiều tổ chức cá nhân khác, đặc biệt liên quan cả đến sĩ quan quân đội.

Vậy vấn đề đặt ra là trong vụ án này, thẩm quyền tố tụng thuộc cơ quan nào khi có cả đối tượng ngoài dân sự và quân nhân phạm luật?

Trả lời câu hỏi này, Luật sư Đặng Văn Cường, Văn phòng Luật sư Chính Pháp vụ án xảy ra tại công ty Việt Á là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, gây ra những thiệt hại lớn cho xã hội trong phòng chống dịch bệnh, ảnh hưởng đến uy tín của nhiều cơ quan tổ chức, gây bức xúc trong dư luận. Bởi vậy việc cơ quan điều tra mở rộng điều tra, xử lý đối với các cán bộ, cá nhân, tổ chức có liên quan là cần thiết, trên cơ sở pháp luật.

Cũng theo ông Cường, theo quy định pháp luật thì cơ quan tố tụng thuộc quân đội sẽ giải quyết đối với những vụ án mà các bị can, bị cáo là quân nhân.

Điều 163 của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định: Cơ quan điều tra của Công an nhân dân điều tra tất cả các tội phạm, trừ những tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân và Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân điều tra các tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự.

Về thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự được quy định tại Điều 272 của Bộ luật Tố tụng hình sự. Cụ thể, Tòa án quân sự có thẩm quyền xét xử: Vụ án hình sự mà bị cáo là quân nhân tại ngũ, công chức, công nhân, viên chức quốc phòng, quân nhân dự bị trong thời gian tập trung huấn luyện hoặc kiểm tra tình trạng sẵn sàng chiến đấu; dân quân, tự vệ trong thời gian tập trung huấn luyện hoặc phối thuộc với Quân đội nhân dân trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu; công dân được điều động, trưng tập hoặc hợp đồng vào phục vụ trong Quân đội nhân dân; .... Tòa án quân sự có thẩm quyền xét xử tất cả tội phạm xảy ra trong địa bàn thiết quân luật. (Điều 272 của Bộ luật Tố tụng hình sự)

Tuy nhiên, Điều 273 của Bộ luật Tố tụng hình sự cũng quy định về việc xét xử bị cáo phạm nhiều tội thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân và Tòa án quân sự. Theo đó, khi vụ án vừa có bị cáo hoặc tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự, vừa có bị cáo hoặc tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân thì thẩm quyền xét xử được thực hiện như sau:

Trường hợp có thể tách vụ án thì Tòa án quân sự xét xử những bị cáo và tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự; Tòa án nhân dân xét xử những bị cáo và tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân.

Trường hợp không thể tách vụ án thì Tòa án quân sự xét xử toàn bộ vụ án. 

Cũng theo Luật sư Cường, vụ án này không chỉ liên quan đến lãnh đạo và các cá nhân của công ty Việt Á mà còn liên quan đến nhiều tổ chức cá nhân khác, đặc biệt liên quan cả đến sĩ quan thuộc Bộ Quốc phòng. Do đó, vụ án này có thể sẽ được tách ra, Tòa án quân sự xét xử những bị cáo và tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự, Tòa án nhân dân xét xử những bị cáo và tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân.

Theo đó, các bị can là quân nhân sẽ do cơ quan điều tra của bộ quốc phòng tiến hành điều tra và viện kiểm sát quân sự sẽ kiểm sát quá trình điều tra và thực hiện quyền công tố, tòa án quân sự sẽ có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

>> Vụ kit test Việt Á: 2 cán bộ tại Học viện Quân y đối diện với mức án nào?

 >> Vụ kit test Việt Á: Bắt 2 cán bộ tại Học viện Quân y

Cũng theo Luật sư Cường, căn cứ vào kết quả điều tra vụ án, căn cứ vào kết quả thanh tra, kiểm tra của cơ quan chức năng thì đến nay cơ quan chức năng đã xác định được sai phạm của rất nhiều cán bộ có liên quan ở học viện quân y.

Bởi vậy, đến nay cơ quan điều tra tiếp tục khởi tố hai bị can về 3 tội danh đặc biệt nghiêm trọng, trong đó có những tội có khung hình phạt cao nhất là tử hình.

Cụ thể, cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với đại tá Nguyễn Văn Hiệu, Trưởng phòng Trang bị, vật tư - Học viện Quân y, về tội "vi phạm quy định về đấu thầu, gây hậu quả nghiêm trọng"; và thượng tá Hồ Anh Sơn, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Y dược học quân sự Học viện Quân y về tội “tham ô tài sản” quy định tại khoản 4 Điều 353 và tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Theo khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự 2015, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản mà mình có trách nhiệm quản lý trị giá từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc gây thiệt hại về tài sản 5 tỷ đồng trở lên thì bị phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình…

Như vậy, cơ quan điều tra đang điều tra các bị can này theo khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự năm 2015, cho thấy các bị can có thể đã tham ô chiếm đoạt tài sản của nhà nước từ 1 tỷ đồng trở lên hoặc hành vi của bị can đã gây thiệt hại vể tài sản từ 5 tỷ đồng trở lên. Với khung khoản này nếu bị kết tội thì bị can sẽ phải đối mặt với mức hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình.