Chuyển đổi số và xây dựng thành phố số, đô thị thông minh là con đường tất yếu để Hải Phòng mở rộng không gian phát triển, khai thác hiệu quả nguồn lực dữ liệu.
Hải Phòng luôn nuôi dưỡng khát vọng trở thành một trong những địa phương đi đầu trong xây dựng thành phố số, đô thị thông minh.
Con đường tất yếu để Hải Phòng mở rộng không gian phát triển
Năm 2025 ghi dấu một bước ngoặt lịch sử của TP Hải Phòng, với việc hợp nhất Hải Dương (cũ) và Hải Phòng (cũ), hình thành một đô thị có quy mô lớn về không gian, dân số và tiềm lực kinh tế. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về một phương thức quản trị mới, thông minh và hiệu quả hơn.
Thời gian qua, TP Hải Phòng đã tập trung cao cho các tiến trình chuyển đổi số, cải cách hành chính, tăng cường năng lực cạnh tranh thông qua khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chỉ số chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI) năm 2024 vươn lên đứng thứ 3 toàn quốc, tăng 5 bậc so với năm 2023. Chỉ số đổi mới sáng tạo PII đứng thứ 3 cả nước. Tỷ trọng kinh tế số chiếm 30% trên GRDP đứng thứ 4 cả nước, thương mại điện tử đứng thứ 5 cả nước.
Cùng với đó là những bước tiến quan trọng về thể chế, nhận thức và hạ tầng, dữ liệu, sự tham gia của người dân. Hiện hạ tầng cáp quang, 4G hoàn thiện 100%. Kho dữ liệu dùng chung, dữ liệu mở với 200 bộ dữ liệu, nền tảng phân tích dữ liệu tổng hợp dùng chung.
Ông Hoàng Minh Cường – Phó Chủ tịch UBND TP Hải Phòng cho biết: “TP Hải Phòng xác định chuyển đổi xanh, chuyển đổi số không chỉ là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để Hải Phòng mở rộng không gian phát triển, khai thác hiệu quả nguồn lực dữ liệu và dẫn dắt sự phát triển bền vững của thành phố trong giai đoạn mới”.
Dù sở hữu nhiều lợi thế về phát triển công nghiệp, logistics và hệ thống hạ tầng dịch vụ, TP Hải Phòng vẫn đang đối mặt với không ít thách thức trong tiến trình ứng dụng công nghệ số và AI. Hoạt động điều hành của chính quyền trên môi trường số còn hạn chế, thiếu dữ liệu để hỗ trợ ra quyết định. Tỷ lệ doanh nghiệp công nghệ số còn thấp. Bên cạnh đó, hạ tầng dữ liệu chưa được tổ chức đồng bộ, tình trạng phân mảnh thông tin còn tồn tại. Trong khi đó, nguồn nhân lực công nghệ cao chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, đặc biệt là ở khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa, nơi khả năng tiếp cận, đầu tư cho công nghệ còn nhiều hạn chế.
Nhận định về điều này, ông Nguyễn Cao Thắng – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hải Phòng cho biết: “Báo cáo đối sánh thực trạng chuyển đổi số của Hải Phòng với Khung kiến trúc tham chiếu cấp tỉnh đã cho thấy một bức tranh khách quan: bên cạnh những kết quả tích cực, chúng ta vẫn còn những khoảng trống về hạ tầng, dữ liệu và nhân lực. Tuy nhiên, chính những khoảng trống đó lại mở ra dư địa cho phát triển, đặt ra yêu cầu phải đổi mới tư duy và cách làm”.
Còn ông Hoàng Minh Cường cho biết: “TP Hải Phòng luôn nuôi dưỡng khát vọng trở thành một trong những địa phương đi đầu trong xây dựng đô thị thông minh, xanh và số. Tuy nhiên, để khát vọng đó được hiện thực hóa bằng định hướng và lộ trình cụ thể, thành phố rất cần các diễn đàn, hội thảo chuyên sâu nhằm tham vấn ý kiến chuyên gia và thống nhất cách tiếp cận trong tổ chức thực hiện”.
5 thông điệp hành động cho giai đoạn tới
Bước sang giai đoạn 2025 – 2030, TP Hải Phòng xác định ứng dụng công nghệ không chỉ là ứng dụng công nghệ mà là động lực cốt lõi để phát triển thành phố thông minh, hiện đại. TP Hải Phòng đặt trọng tâm hoàn thiện hạ tầng số đồng bộ, mở rộng hệ sinh thái dữ liệu, phát triển nền tảng AI và trợ lý ảo dùng chung. Đồng thời, thúc đẩy doanh nghiệp vừa và nhỏ chuyển đổi số mạnh mẽ hơn.
Ông Nguyễn Tử Quảng – Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc Tập đoàn công nghệ BKAV, Phó Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam: “Để số hóa hướng tới một đô thị thông minh, bền vững, TP Hải Phòng phải có Big Data Platform, SmartCity, IoT, AI, nguồn nhân lực. Với một thành phố lớn như Hải Phòng, tôi khuyến nghị hình thành một hạ tầng lõi AIDC để thực hiện được tất cả các công việc số hóa, từ đó phân tích, điều chỉnh hàng ngày các mục tiêu”.
Được biết, TP Hải Phòng đang nghiên cứu xây dựng các đề án quan trọng như: Đề án chuyển đổi xanh TP Hải Phòng, đề án xây dựng Đô thị thông minh TP Hải Phòng, đề án xây dựng Hải Phòng trở thành Trung tâm quốc tế đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng khoa học - công nghệ về biển. Địa phương này cũng đang nghiên cứu xây dựng đề án xây dựng Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo khu vực, đề án xây dựng trung tâm công nghiệp năng lượng tái tạo khu vực phía bắc, xây dựng trung tâm logistics quốc tế...
Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước trực tiếp, ông Nguyễn Cao Thắng cho biết, trên tinh thần cầu thị và đổi mới, TP Hải Phòng sẽ nghiêm túc nghiên cứu, chắt lọc và cụ thể hóa các ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp thành nhiệm vụ, giải pháp và lộ trình triển khai khả thi, gắn chặt với Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số, điều kiện thực tiễn của thành phố. Qua đó, nhằm bảo đảm chuyển đổi số đi vào chiều sâu, thực chất, mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, doanh nghiệp và công tác quản trị đô thị.
“Khát vọng bước vào kỷ nguyên mới không thể chỉ dừng lại ở các văn bản nghị quyết, mà phải được chuyển hóa thành tư duy đổi mới và hành động cụ thể của mỗi cơ quan, đơn vị, mỗi cá nhân”, ông Thắng nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Cao Thắng cũng nhấn mạnh về 5 thông điệp hành động cho giai đoạn tới. Đó là, đồng bộ hóa tư duy kiến trúc, hạ tầng dùng chung và an ninh mạng từ gốc, coi dữ liệu là tài sản chiến lược, điểm chạm thực tiễn, nhân lực sẵn sàng.
“TP Hải Phòng xác định, tập trung xây dựng một hệ thống quản trị tổng thể, lấy dữ liệu thời gian thực làm trung tâm, bảo đảm kết nối, chia sẻ, phân tích và hỗ trợ ra quyết định nhanh, chính xác, hiệu quả. Thành phố kiên quyết chấm dứt tư duy đầu tư manh mún, cục bộ, thiếu liên thông. Hạ tầng số của Hải Phòng phải là hạ tầng mở, dùng chung, kết nối diện rộng, lấy 5G và IoT làm trụ cột, bảo đảm mọi cảm biến, mọi camera trở thành những giác quan thống nhất của đô thị, phục vụ điều hành thông minh, an toàn và phát triển bền vững. Hải Phòng cam kết sẽ phá bỏ các “ốc đảo dữ liệu”. Xã số, phường số, đặc khu số chính là nơi người dân thụ hưởng trực tiếp. Thành phố sẽ thúc đẩy hợp tác Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp để đào tạo nhân lực, đặc biệt là nhân lực công nghệ thông tin thực chất, đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên số”, ông Thắng chia sẻ.
