Gửi bình luận
Nhiều ý kiến cho rằng, công chứng điện tử nên được áp dụng cho các giao dịch đơn giản, không liên quan đến tài sản có giá trị lớn hoặc những giao dịch phức tạp.
Thực tế cho thấy, hiện nay, giao dịch điện tử phát triển mạnh trong nhiều lĩnh vực. Đáng nói, việc giả mạo giấy tờ, giả mạo nhân thân, gian lận về công chứng đang được kẻ gian sử dụng công nghệ cao, đơn cử như một số vụ việc cán bộ ngân hàng giả mạo chứng từ chiếm đoạt tiền của ngân hàng. Đặc biệt, trong các giấy tờ liên quan đến công chứng có thể xuất hiện chữ ký giả mạo các thành viên sở hữu thửa đất của gia đình, trên hợp đồng chuyển nhượng cũng như một số giấy tờ khác như tờ khai nộp thuế đất, biên bản kiểm tra và sơ đồ thửa đất...
Từ đó, đòi hỏi phải ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, triển khai công chứng số. Trên thực tế, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động công chứng tuy đã được thực hiện nhưng mới chỉ là bước đầu, chưa phù hợp với chính sách của Nhà nước về phát triển nghề công chứng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin chưa tương xứng với sự phát triển các nhu cầu giao dịch trong hoạt động công chứng, chưa đáp ứng yêu cầu ngăn ngừa các hành vi lừa đảo, lợi dụng công chứng để hợp pháp hóa các giao dịch bất hợp pháp, gây mất trật tự an toàn xã hội.
Do đó, Dự thảo Luật Công chứng sửa đổi (Dự thảo) được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại Kỳ họp thứ 7 đã dành một mục riêng (mục 3 Chương V) quy định về công chứng điện tử nhằm đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc quy định về công chứng điện tử chỉ là bổ sung một phương thức mới để thực hiện việc công chứng thông qua ứng dụng khoa học, công nghệ và vẫn phải bảo đảm đầy đủ những nguyên tắc cơ bản của công chứng nước ta là công chứng nội dung. Theo đó, công chứng viên không chỉ chứng nhận về thời gian, địa điểm, năng lực hành vi của các bên tham gia giao dịch mà còn chịu trách nhiệm về tính xác thực, tính hợp pháp của giao dịch.
Góp ý về nội dung này, đại biểu Đặng Bích Ngọc, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hoà Bình nhấn mạnh, công chứng điện tử hiện nay đang trở thành xu hướng tất yếu trong thời đại chuyển đổi số. Sự phát triển của công chứng điện tử không chỉ đáp ứng nhu cầu thực tiễn mà còn góp phần cho quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực pháp lý, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong việc giao dịch điện tử.
Đại biểu nhận định, các quy định về công chứng điện tử trong Dự thảo để đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng 4.0 trong hoạt động công chứng. Việc Dự thảo quy định theo hướng chỉ thực hiện công chứng điện tử đối với các giao dịch đơn giản, không áp dụng đối với các giao dịch bất động sản và thừa kế là hoàn toàn phù hợp.
"Trong hoạt động công chứng, việc công chứng viên tiếp xúc trực tiếp với người yêu cầu công chứng là rất cần thiết để đánh giá được năng lực, hành vi và ý chí tự nguyện của người yêu cầu công chứng, nhất là trong bối cảnh hiện nay đã xuất hiện tội phạm công nghệ cao, dùng công nghệ giả giọng nói, hình ảnh để lừa đảo hoặc để đổi soát giấy tờ, việc đánh giá tính hợp pháp của nội dung giao dịch, giải thích, tư vấn cho người yêu cầu công chứng có ý nghĩa quan trọng…", đại biểu lý giải.
Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị cần phải rà soát kỹ lưỡng các quy định về công chứng điện tử để đảm bảo đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật hiện hành; tạo thuận lợi, khả thi khi áp dụng.
Đồng quan điểm, đại biểu Nguyễn Tâm Hùng, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, công chứng điện tử là một xu hướng quan trọng trong thời đại số hóa, đặc biệt trong bối cảnh tăng cường cải cách hành chính và hiện đại hóa dịch vụ công.
Nghiên cứu các quy định về nội dung này, đại biểu cho biết, Dự thảo đã điều chỉnh đối với văn bản công chứng điện tử tại Điều 61, đề cập đến hiệu lực và giá trị của văn bản công chứng điện tử. Tuy nhiên, quy định từ Điều 59 đến Điều 62 còn thiếu chi tiết, cụ thể liên quan đến các vấn đề như quy trình xác thực, bảo mật, điều kiện áp dụng và trách nhiệm của các bên có liên quan.
“Vì vậy, đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc cụ thể hóa một số nội dung phù hợp vào các điều luật nêu trên”, đại biểu này nhấn mạnh.
Theo đại biểu tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cần nghiên cứu quy định về phạm vi áp dụng công chứng điện tử. Theo đó, công chứng điện tử nên được áp dụng cho các giao dịch đơn giản, không liên quan đến tài sản có giá trị lớn hoặc những giao dịch phức tạp, đòi hỏi tính bảo mật cao như mua bán bất động sản, hợp đồng thừa kế; quy định rõ ràng hơn về loại hình giao dịch mà công chứng điện tử có thể thực hiện.
“Ngoài ra, cũng cần bổ sung quy định công chứng điện tử phải sử dụng chữ ký số đã được cấp và xác nhận bởi cơ quan có thẩm quyền; quy định về hệ thống an ninh và bảo mật thông tin; trách nhiệm của các tổ chức hành nghề công chứng trong việc bảo vệ dữ liệu cá nhân và bảo mật thông tin giao dịch; xác thực danh tính của người yêu cầu công chứng trong các giao dịch điện tử; quy định rõ ràng về trách nhiệm của công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng và người yêu cầu công chứng trong quá trình thực hiện công chứng điện tử”, đại biểu đề nghị.
