Gửi bình luận
Số lượng doanh nghiệp Việt Nam go global cùng các dự án đầu tư ra nước ngoài ngày càng tăng.
Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong 9 tháng năm 2025, có 134 dự án đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài được cấp mới giấy chứng nhận đầu tư với tổng số vốn là 709,3 triệu USD, tăng gấp gần 4 lần so với cùng kỳ năm trước. Ngoài ra, có 23 lượt dự án điều chỉnh vốn với số vốn điều chỉnh tăng 137,5 triệu USD.
Tính chung tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài đạt 846,8 triệu USD (gấp 4,5 lần so với cùng kỳ năm trước) tại 34 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ngoài các nước ASEAN, doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư tại Đức và Mỹ.
Trao đổi với báo chí, ông Phan Hữu Thắng - nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài cho rằng, đây là xu hướng phát triển tất yếu. Ngoài nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam (FDI) còn phải kể đến vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài (OFDI).
Kinh tế Việt Nam muốn phát triển phải đi lên từ hai nguồn đầu tư này. Đây cũng là nền tảng vững chắc đưa Việt Nam trở thành một nền kinh tế tự chủ, tự cường, một quốc gia phát triển.
Với Nghị quyết 68 vừa được ban hành, kinh tế Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để đẩy mạnh dòng vốn OFDI của kinh tế tư nhân, nhất là ở nhiều lĩnh vực tiềm năng mà Việt Nam có thế mạnh như công nghệ thông tin truyền thông, chuyển đổi số, sản xuất… khai thác thị trường toàn cầu rộng lớn, nhu cầu cao.
Ông Phan Hữu Thắng cho rằng, số liệu thống kê cho thấy doanh nghiệp Việt Nam ngày càng chủ động tìm kiếm cơ hội bên ngoài. Một số dự án có lợi nhuận, bắt đầu xuất hiện các thương vụ mua bán sáp nhập (M&A) cũng cho thấy vốn đầu tư ra nước ngoài bước đầu chuyển sang hoạt động giá trị cao hơn.
Dệt may là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam và là ngành hội nhập kinh tế quốc tế sớm. Hiện, doanh nghiệp trong nước chiếm 40% tổng số doanh nghiệp trong ngành. Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam nhấn mạnh: sau nhiều năm phát triển, một bộ phận doanh nghiệp trong ngành ấp ủ ý tưởng và tìm hiểu cơ hội OFDI.
Nhận định về cơ hội này, ông Trương Văn Cẩm cho rằng, doanh nghiệp dệt may Việt Nam có lợi thế vượt trội về đẳng cấp sản phẩm, chất lượng và tiến độ giao hàng so với các đối thủ cạnh tranh. Đây cũng là định hướng chiến lược của ngành trong thời gian tới để xây dựng doanh nghiệp dệt may mạnh bởi “muốn go global, doanh nghiệp trong nước phải mạnh” - ông Trương Văn Cẩm nói.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cần tiếp tục gia tăng hàm lượng chất xám trong sản phẩm hiện đang ở mức thấp; từng bước chuyển đổi mô hình sản xuất từ khâu gia công (CMT) có giá trị gia tăng thấp hiện nay sang các hình thức cao hơn như FOB (mua nguyên liệu, bán thành phẩm), ODM (tự thiết kế sản phẩm) hay OBM (xây dựng thương hiệu riêng).
Đặc biệt, để tiếp tục vươn xa, doanh nghiệp dệt may Việt cần phát triển từ chính nội lực với nguồn nhân lực - yếu tố mang tính quyết định phát triển bền vững và khả năng cạnh tranh. Nêu thực tế, do thiếu nhân lực có tay nghề và trình độ kỹ thuật nên ngay cả doanh nghiệp có tiềm lực tài chính lớn cũng không dám đầu tư vào khâu còn yếu như vải, nhuộm, Phó Chủ tịch Trương Văn Cẩm nhấn mạh, đầu tư vào nguồn nhân lực, cả đào tạo trong nước lẫn chuẩn bị cho đầu tư ra nước ngoài là nhiệm vụ sống còn của ngành.
Ngoài năng lực nội tại, ông Phan Hữu Thắng chỉ ra một số hạn chế khác như khung chính sách và hỗ trợ chưa hoàn chỉnh như thiếu quỹ hỗ trợ, bảo hiểm rủi ro chính trị, cơ chế thúc đẩy M&A, hỗ trợ tiếp cận thị trường pháp lý. Bên cạnh đó, OFDI gặp phải rủi ro khách quan liên quan đến tình hình địa chính trị, những khác biệt về thị trường, văn hoá… khiến các doanh nghiệp nhỏ còn e ngại.
Ông Trương Văn Cẩm cho rằng, để go global thành công, quan trọng nhất của doanh nghiệp là cần “hiểu mình, hiểu bạn” thì mới chiến thắng. Tại Hàn Quốc, các doanh nghiệp trước khi đầu tư ra nước ngoài đều đào tạo bài bản 2 năm cho đội ngũ quản lý để nắm rõ văn hóa tiêu dùng, phong tục và pháp lý của thị trường sở tại.
Vì vậy, trong đề xuất giải pháp, ông Trương Văn Cẩm kiến nghị, các cơ quan chức năng chủ động chia sẻ thông tin, tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp về pháp luật, lao động, văn hóa địa phương… tại các thị trường tiềm năng. Đồng thời, có giải pháp hỗ trợ tăng cường nội lực doanh nghiệp trong nước, thông qua đổi mới công nghệ, quản trị và chuyển đổi mô hình sản xuất lên các nấc thang giá trị cao hơn.
Cùng với đó, đầu tư cho con người từ đào tạo nhân lực kỹ thuật, nhân lực quản lý đến xây dựng đội ngũ chuyên gia có khả năng làm việc và điều hành ở môi trường quốc tế.
Ông Phan Hữu Thắng đề xuất cần xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện: quỹ, nguồn nhân lực, hệ sinh thái khởi nghiệp, hỗ trợ thông tin, hoàn thiện khung pháp lý và thủ tục một cửa cho OFDI…. Trong chiến lược phát triển dài hạn, cần lựa chọn ngành then chốt, có thế mạnh để OFDI và tập trung xây dựng một số doanh nghiệp lớn thành nhà đầu tư toàn cầu.
