Việc xe máy trên 5 tuổi phải kiểm định khí thải, Cục Đăng kiểm cho biết có thể xảy ra ùn tắc kiểm định bởi số lượng các phương tiện này đang lưu hành rất lớn…
Theo đó, liên quan đến nội dung kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy được quy định tại Thông tư 47/2024 của Bộ GTVT đang thu hút sự quan tâm của dư luận những ngày qua, đại diện Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Luật Trật tự, an toàn giao thông (TTATGT) đường bộ đã được Quốc hội thông qua đã quy định: Xe mô tô, xe gắn máy chỉ thực hiện kiểm định về khí thải. Việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.
Ngoài ra, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 cũng quy định: Phương tiện giao thông vận tải phải được cơ quan đăng kiểm kiểm định, xác nhận đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường theo quy định của pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Đồng thời, tại Điểm b khoản 2 Điều 102 Luật này cũng đã giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu hành ở Việt Nam.
"Như vậy việc kiểm soát khí thải phương tiện cơ giới đường bộ nói chung và của xe mô tô, xe gắn máy nói riêng, thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường và Luật TTATGT đường bộ.
Về thời gian thực hiện việc kiểm định và áp dụng mức quy chuẩn khí thải xe mô tô, xe gắn máy sẽ thực hiện theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng tương tự như kiểm soát khí thải xe ô tô trước đây; chứ không phải bắt buộc thực hiện ngay theo hiệu lực của Luật TTATGT đường bộ (1/1/2025).
Tuy nhiên, Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng cho biết, đối với việc kiểm định khí thải xe máy (xe mô tô, xe gắn máy) sẽ phát sinh nhu cầu rất lớn, có thể dẫn đến ùn tắc phương tiện đến kiểm định khí thải do số lượng cơ sở kiểm định khí thải xe máy không đáp ứng được nhu cầu kiểm định khí thải xe máy theo quy định của Luật.
Để ứng phó với tình trạng này, Cục Đăng kiểm Việt Nam chuẩn bị năm phương án cụ thể. Thứ nhất, về chuẩn bị cơ sở pháp lý, vật chất kỹ thuật, phát triển các cơ sở kiểm định khí thải. Bộ Giao thông Vận tải ban hành nhiều thông tư liên quan đến khí thải xe máy.
Thời gian tới, Bộ GTVT sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc xây dựng và hoàn thiện lộ trình áp dụng kiểm tra khí thải xe máy để trình Thủ tướng Chính phủ. Báo cáo Chính phủ trình Quốc hội bổ sung giá dịch vụ kiểm định khí thải vào danh mục giá dịch vụ đăng kiểm.
Về cơ sở vật chất phục vụ kiểm định khí thải xe máy, yêu cầu đối với cơ sở vật chất kỹ thuật của cơ sở kiểm định khí thải đồi hỏi không nhiều, ngoài việc phải trang bị thiết bị kiểm tra khí thải và máy tính có kết nối mạng thì diện tích tối thiểu quy định cho khu vự kiểm định khí thải là 15 m2/01 thiết bị và có thể dùng chung với hoạt động bảo dưỡng, sửa chữa xe.
Ngoài việc sử dụng các cơ sở đăng kiểm xe cơ giới đang sẵn có để kết hợp thực hiện kiểm định khí thải xe máy; Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường và Cục Đăng kiểm Việt Nam nghiên cứu rà soát kỹ từ kinh nghiệm một số nước trong khu vực, phối hợp cùng Hiệp hội các nhà sản xuất, nhập khẩu xe máy Việt Nam (VAMM) đề xuất sử dụng các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng xe máy của các đại lý bán xe thuộc Hiệp hội VAMM và các cơ sở xã hội hóa để tham gia thực hiện kiểm định khí thải xe máy.
"Tính đến thời điểm hiện tại trên cả nước sẽ có khoảng gần 3.000 cơ cở đảm bảo cho việc triển khai thực hiện kiểm định khí thải xe máy", Cục Đăng kiểm Việt Nam thông tin.
Song song với việc tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về kiểm định khí thải xe máy đơn vị sẽ tuyên truyền, phổ biến để nâng cao ý thức, nhận thức và hiểu biết của người dân nâng cao trách nhiệm chăm sóc, bảo dưỡng xe...
Thứ hai là giải pháp về chính sách nhằm giảm số lượng xe phải đến cơ sở kiểm định khí thải. Thông tư số 47/2024/TT-BGTVT quy định, đối với xe máy có thời gian sử dụng đến 5 năm, chủ xe không phải nộp hồ sơ kiểm định khí thải và không phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định khí thải.
Thứ ba là giải pháp rút ngắn thời gian kiểm định khí thải. Thông tư đã quy định việc giấy chứng nhận kiểm định khí thải xe máy là giấy chứng nhận điện tử, được tích hợp dữ liệu với tài khoản định danh điện tử của chủ xe. Điều này sẽ giảm được thời gian in, dán tem kiểm định lên xe khi trả kết quả kiểm định góp phần làm tăng năng xuất, giảm chi phí thực hiện kiểm định khí thải.
Thứ tư là giải pháp về lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải phù hợp. Khi tham gia với các cơ qua chuyên môn thuộc Bộ TNMT trong quá trình xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành, Vụ Khoa học công nghệ và Môi trường và Cục Đăng kiểm Việt Nam sẽ có nghiên cứu, đề xuất kiến nghị về thời gian áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải để có thời gian chuẩn bị, thích ứng phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Thứ năm là giải pháp về chu kỳ kiểm định khí thải phù hợp. Đây là giải pháp căn cơ dựa trên kết quả khảo sát nghiên cứu, đánh giá thực tế cùng với việc tham khảo việc áp dụng chu kỳ kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy của các nước trên thế giới đã và đang áp dụng, ví dụ như: Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản, Thái Lan...
Chu kỳ kiểm định khí thải được thực hiện 5 năm đầu tính từ năm sản xuất xe Cục Đăng kiểm Việt Nam tự động thực hiện cấp chứng nhận nhận kiểm định khí thải. Trên 5 năm đến 12 năm chu kỳ kiểm định khí thải là 24 tháng/1 lần. Trên 12 năm kỳ kiểm định khí thải là 12 tháng/1 lần.