Xóa bỏ khoảng cách giữa luật và thực thi

>>> Quốc hội phản ứng nhanh nhưng cơ quan thực thi chậm

Đây là một trong những nội dung được VCCI gửi tham luận cho Hội nghị triển khai thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2023.

- Cộng đồng doanh nghiệp đang rất cần nâng cao vai trò và tăng cường hơn nữa hoạt động giám sát của Quốc hội, thưa ông?

Những vướng mắc xuất phát trong thực tiễn hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp đã chỉ ra, vẫn còn có khoảng cách giữa luật và các văn bản hướng dẫn, khoảng cách giữa nội dung luật và triển khai thực hiện trên thực tế. Có những đạo luật nội dung rất tích cực nhưng nghị định và thông tư hướng dẫn lại có các nội dung hạn chế các tác động tích cực này. Nhiều văn bản hướng dẫn chậm được ban hành khiến luật chậm đi vào cuộc sống.

Bên cạnh đó, nhiều chính sách lớn, quan trọng với doanh nghiệp và nền kinh tế thì dường như tốc độ triển khai thực hiện chưa “đồng tốc” với tốc độ ban hành. Điển hình như Nghị quyết 43 của Quốc hội thông qua vào tháng 1/2022 về chính sách tài khoá, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Dù phản ứng chính sách của Quốc hội rất nhanh, rất kịp thời nhưng việc thực hiện trên thực tế của các cơ quan chưa đồng đều, chưa nhanh.

Về phản ứng chính sách, Quốc hội đã phải triệu tập riêng một kỳ họp đặc biệt, chưa từng có tiền lệ để thảo luận và thông qua chính sách này trong thời gian rất ngắn, với nhiều nhóm giải pháp quan trọng. Thế nhưng rất nhiều chính sách đã phải mất nửa năm mới được ban hành và đưa vào triển khai trên thực tế. Nhiều chính sách cho đến hiện nay vẫn đang rất cố gắng đẩy mạnh triển khai vì kết quả triển khai trên thực tế thấp (như các dự án sử dụng vốn đầu tư công, chính sách hỗ trợ lãi suất vay vốn 2% cho doanh nghiệp...).

>>Giám sát của Quốc hội phải dựa trên tinh thần xây dựng, đúng và trúng nội dung

- Việc đổi mới trong các hoạt động xây dựng pháp luật và giám sát của Quốc hội Khóa XV từ đầu nhiệm kỳ tới nay đã thể hiện sự quyết tâm xóa bỏ khoảng cách giữa khâu ban hành luật và thực thi, thưa ông?

Cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trân trọng và đánh giá cao Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV từ đầu nhiệm kỳ tới nay đã ban hành nhiều quyết sách đúng đắn, kịp thời đáp ứng nguyện vọng của người dân, doanh nghiệp, từ đó góp phần quan trọng vào quá trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong thời gian vừa qua.
Đây là kết quả của quá trình nỗ lực đổi mới, nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của Quốc hội trên toàn bộ các lĩnh vực từ lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước…

Việc đổi mới, nâng cao chất lượng công tác giám sát đã được xác định là một trọng tâm hoạt động của Quốc hội khóa XV. Lần đầu tiên, Quốc hội đã tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai công tác giám sát năm 2022 vào ngày 04/11/2021 để quán triệt tạo sự thống nhất, chủ động của các cơ quan trong việc triển khai thực hiện chương trình giám sát.

Công tác giám sát trong nhiệm kỳ này không chỉ tập trung vào khâu thực thi pháp luật, mà còn tập trung vào việc ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành, quy định chi tiết luật, giám sát việc tổ chức thực thi pháp luật.

- Để thực hiện hiệu quả chương trình giám sát của Quốc hội cũng cần lồng ghép hiệu quả nhiều nội dung liên quan, thưa ông?

Hiện nay, hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp vẫn đang bị ảnh hưởng rất lớn từ chất lượng hệ thống văn bản pháp luật và việc triển khai các văn bản pháp luật này. Vì vậy, để tháo gỡ kịp thời các rào cản, vướng mắc, đề nghị Quốc hội quan tâm và lồng ghép các nội dung liên quan tới việc hoàn thiện khung khổ pháp lý về đầu tư kinh doanh trong nội dung các chương trình giám sát của Quốc hội.

Bên cạnh đó, để xác định kịp thời những điểm nghẽn và có giải pháp tháo gỡ kịp thời, nâng cao hiệu quả của các chính sách đã ban hành. Đề nghị Quốc hội cần quan tâm tới nội dung đánh giá việc triển khai các gói hỗ trợ phục hồi do dịch COVID-19 ở các ngành, các cấp;

Đồng thời, tiến hành và sử dụng kết quả một số khảo sát doanh nghiệp, người dân trên diện rộng về một số nội dung quan trọng trong chương trình giám sát. Chẳng hạn kết quả điều tra chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), điều tra doanh nghiệp xuất nhập khẩu… của VCCI.

Bởi những kết quả khảo sát này sẽ cung cấp thông tin, bằng chứng và con số độc lập, cũng như phản ánh đầy đủ hơn thực tiễn cuộc sống.

Các đoàn đại biểu quốc hội các địa phương cần chủ động và thường xuyên gặp gỡ, nắm bắt thông tin từ cộng đồng doanh nghiệp các địa phương, cụ thể là thông qua các hiệp hội doanh nghiệp trên địa bàn về việc triển khai chính sách của Trung ương tại địa phương. Đây sẽ là nguồn thông tin quan trọng để góp phần đánh giá và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi tại các ngành, các cấp, góp phần tháo gỡ các điểm nghẽn cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

- Xin cảm ơn ông!