Xót xa dự án thép nghìn tỷ ở Hà Tĩnh “đắp chiếu”

Thế nhưng, sau gần 10 năm triển khai với tiến độ cầm chừng rồi “dậm chân tại chỗ”, siêu dự án này vẫn đang phải “đắp chiếu” dù mới đây đã được thay nhà đầu tư mới.

Nghìn tỷ ném vào đống sắt vụn

Qua tìm hiểu được biết vào năm 2007, để thu hút đầu tư, Ban quản lý kinh tế tỉnh Hà Tĩnh đã cấp giấy phép cho Cty CP gang thép Hà Tĩnh với quy mô rộng 26ha tại phường Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh. Ngoài Cty CP gang thép Hà Tĩnh thì 2 cổ đông chính là Cty Vạn Lợi và Cty đầu tư khoáng sản Hợp Thành cũng tham gia góp vốn để đầu tư xây dựng dự án.

Chủ đầu tư cũng công bố tổng mức đầu tư với số vốn tại thời điểm này là 1.764 tỷ đồng. Dự án cũng được chia thành 2 giai đoạn đầu tư sẽ cho công suất 250.000 tấn và 500.000 tấn phôi thép thương phẩm mỗi năm, giải quyết công việc cho khoảng 2.000 lao động trên địa bàn.

Theo dự kiến ban đầu thì đến tháng 8/2010, nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi sẽ cho ra lò lô thép thương phẩm đầu tiên ra thị trường.

Ở thời điểm 2007-2010, chủ đầu tư cũng đã huy động máy móc, nhân lực vào thi công các hạng mục, nhiều máy móc tiền tỷ cũng đã được nhập về để lắp ráp, chuẩn bị vận hành. Người dân cũng nhanh chóng nhường đất, tài sản gắn liền để cho dự án nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi vào thế chỗ.

Tuy nhiên, từ năm 2010, đại công trường thi công dự án nhà máy thép nghìn tỷ rơi vào cảnh triển khai cầm chừng rồi “đắp chiếu” vì thiếu vốn. Để cứu vãn tiến độ thi công, Hà Tĩnh đã kêu gọi các ngân hàng hỗ trợ đầu tư, rót thêm hơn 700 tỷ đồng nhưng cũng chỉ như muối bỏ bể.

Theo lý giải của nhà đầu tư thì sở dĩ dự án rơi vào tình trạng thi công cầm chừng rồi “khai tử” là do thời điểm xây dựng rơi vào khủng hoảng kinh tế, vốn triển khai đội giá, vượt ra ngoài tầm kiểm soát…

Trước tình thế không thể cứu vãn được nữa, vào tháng 9/2015, Ban quản lý kinh tế tỉnh Hà Tĩnh đã ký quyết định chấm dứt, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư. Kể từ đó, số phận dự án nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi được giao cho Cty CP gang thép Hà Tĩnh và các ngân hàng định đoạt.

Thế nhưng, suốt từng đó năm, dự án với ngổn ngang cơ sở hạ tầng dang dở hoang tàn, máy móc tập kết về trở thành đống sắt vụn trơ gan giữa lòng thị xã Kỳ Anh.

Thay chủ mới, số phận vẫn là ẩn số

Được biết, trước đó đã có 3 ngân hàng trực tiếp làm “bà đỡ” cho dự án này vay vốn, đã giải ngân hơn 700 tỷ đồng gồm: Ngân hàng Phát triển Việt Nam, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam và Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam hơn 70 tỷ đồng. Đến thời điểm năm 2019, theo công bố của Chi Cục thi hành án thị xã Kỳ Anh, số tiền mà Cty CP gang thép Hà Tĩnh phải trả cả gốc lẫn lãi hơn 1.500 tỷ đồng.

Dự án có số vốn gần 2.000 tỷ đồng “chết yểu” cũng góp phần kéo theo số phận dự án nhà máy tuyển quặng Vũ Quang với tổng mức đầu tư trên 158 tỷ đồng rơi vào cảnh phá sản 2011 vì nguyên liệu làm ra không có nơi tiêu thụ.

Cuối tháng 4/2019, dự án nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi quy mô 26ha tại phường Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh đã được đưa ra đấu giá khởi điểm 109 tỷ đồng. Và, chỉ với 205 tỷ đồng, Cty TNHH Đầu tư và Phát triển kho bãi Nhơn Tân trụ sở tại Bình Định đã trúng đấu giá sau khi vượt qua 23 đối thủ của mình.

Với kết quả đấu giá này, dư luận cho rằng, để thu hồi vốn, trả nợ ngân hàng vẫn đang là dấu hỏi lớn chưa được công bố công khai. Bởi trách nhiệm của chủ đầu tư cũ và những người có liên quan vẫn chưa được làm rõ.

Phải chăng, vào thời điểm phê duyệt, cấp giấy phép cho dự án nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi, các cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh đã quá vội vàng, không hoạch định hiệu quả đầu tư? Đặc biệt, với việc làm “bà đỡ” bằng 85% giải ngân vốn vay cho dự án, các ngân hàng nói trên cũng đã tham gia vào phần việc để xảy ra tình trạng “ném tiền vào đống sắt vụn” cho chủ đầu tư lúc bấy giờ?

Tuy nhiên, đến thời điểm tháng 7/2019 (sau gần 3 tháng trúng đấu giá), dự án nghìn tỷ mà Cty TNHH Đầu tư và Phát triển kho bãi Nhơn Tân tiếp nhận vẫn chưa có động thái triển khai gì thêm.

Qua quan sát, phóng viên ghi nhận toàn bộ “đại công trường” xưa kia vẫn đang trong tình cảnh “đắp chiếu”, hoang tàn. Cánh cổng chính của nhà máy giờ đây đã hoen rỉ, xiêu vẹo với 2 nhân viên bảo vệ túc trực.

Chiều ngày 15/7, PV đã liên lạc qua điện thoại với ông Nguyễn Minh Hoàng Phương Vũ, giám đốc Cty TNHH Đầu tư và Phát triển kho bãi Nhơn Tân nhưng vị này vẫn không cho biết gì thêm về tương lai của dự án nhà máy nghìn tỷ mà mình tiếp nhận.