AI “lấp đầy chỗ trống” vận hành cho startup

Ngành công nghiệp nhà hàng và đồ uống (F&B) tại Việt Nam đang là một sân chơi khốc liệt với xu hướng đua nhau hạ giá diễn ra ngày càng nặng nề. Trong bối cảnh đó, các startup, vốn đã có ngân sách eo hẹp, lại càng dễ "sảy chân" nếu không quản trị chặt chẽ rủi ro tài chính. Một thực trạng được chia sẻ rất nhiều đó là các startup F&B không quản trị được tài chính. Họ thường cảm thấy là mình đang lời rất nhiều nhưng đến cuối năm cuối cuối tháng thì không thấy tiền đâu.

Tùy chỉnh AI để tối ưu vận hành

Thách thức công nghệ càng làm trầm trọng thêm vấn đề này. Ông Nguyễn Hồng Phúc - Nhà khoa học về AI tại công ty Neuron AI – chia sẻ tại CTO Summit 2025 rằng, các giải pháp công nghệ cơ bản (như POS hay CRM) đã có sẵn trên thị trường theo mô hình thuê bao hàng tháng (SaaS) với mức giá “vừa túi tiền”. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là những phần mềm này thiếu tính tùy chỉnh. Doanh nghiệp phải trả tiền cho các tính năng không dùng trong khi lại thiếu những tính năng đặc thù phù hợp với mô hình kinh doanh của mình.

Ông Phúc khẳng định AI đang là giải pháp đột phá vì AI lấp đúng chỗ trống, cung cấp những tính năng còn thiếu, giúp doanh nghiệp đạt được sự tùy chỉnh mà các phần mềm SaaS không thể có.

Thay vì phải thuê lập trình viên xây dựng phần mềm tốn kém, doanh nghiệp có thể "dạy cho AI" để bổ sung tính năng với chi phí rẻ hơn nhiều. Ông Phúc lấy ví dụ về một khách hàng chuỗi F&B có tới năm chi nhánh và sử dụng hai phần mềm POS từ hai nơi khác nhau. Chủ chuỗi cần tổng hợp hết tất cả những đơn hàng đó về một chỗ để quản lý, và giải pháp AI đã tự động hóa đồng bộ tất cả các dữ liệu từ nhiều nơi khác nhau đó về một chỗ cho người quản trị và tổng hợp báo cáo. “Việc ứng dụng công nghệ này rất tiết kiệm và tối ưu vận hành được ngay lập tức”, ông Phúc nói.

Ngoài ra, AI còn hỗ trợ các công việc phức tạp như quản lý chuỗi, tối ưu hóa việc phân bổ nguồn hàng giữa các chi nhánh, giao nhận và kho hàng, những yêu cầu mà phần mềm quản lý cửa hàng đại trà thường không đáp ứng được.

Dự đoán rủi ro tài chính

Một vai trò quan trọng nữa của AI là làm vũ khí tài chính giúp các startup nhỏ giải quyết tình trạng "đua nhau hạ giá" đang xảy ra nặng nề. Ông Phúc cho biết, các startup hiện đang sử dụng AI để phân tích các bài toán tài chính. Trước khi chạy bất kỳ chương trình giảm giá nào, AI sẽ dự đoán trước biên lợi nhuận và các rủi ro của chương trình đó.

Ông Phúc nhấn mạnh, điều này đang giúp các doanh nghiệp nhỏ "sống sót" vì họ có thể biết khả năng được lợi bao nhiêu và rủi ro bao nhiêu. “Chỉ cần sảy chân một chút về chiến lược giá thì chương trình đó sẽ lỗ. Và đối với startup thì tiền ‘mỏng’ nên lỗ vài lần là có thể rời cuộc chơi", ông Phúc cảnh báo.

AI còn giúp dự đoán số lượng sản phẩm và nhu cầu khách hàng theo thời điểm khác nhau để đưa ra các khuyến nghị. AI sẽ đưa ra dự đoán thời điểm nên nhập hàng, nên làm khuyến mãi, v.v. để tối ưu hóa nguồn hàng và tránh lãng phí.

Bên cạnh vận hành, AI cũng hỗ trợ quá trình nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới. AI phân tích lượt mua và phản hồi của khách hàng trên quy mô lớn hơn con người, giúp chuỗi F&B xác định được yếu tố nào trong món ăn đang bán chạy để sáng tạo ra món mới hiệu quả hơn.

Tiêu chí để thu hút vốn

Dưới góc độ quỹ đầu tư, công nghệ chỉ phát huy tối đa khi doanh nghiệp có quản trị tài chính cơ bản vững vàng. Bà Mạc Hoàng Anh - CFO OSI Holdings - khuyên các nhà sáng lập startup rằng điều quan trọng nhất là phải "theo dõi thường xuyên tất cả các sổ sách", bao gồm doanh thu, chi phí hàng ngày và khấu hao, để có thể kiểm soát và vận hành được doanh nghiệp.

Bà Hoàng Anh cũng đưa ra lời khuyên về thời điểm gọi vốn: startup nên vận hành được một thời gian, có doanh thu, lợi nhuận và kế hoạch tăng trưởng trước khi tìm kiếm quỹ đầu tư. Nhà đầu tư sẽ hấp dẫn hơn khi doanh nghiệp đưa ra một bức tranh gần hoàn thiện, chỉ thiếu một hai mảnh ghép là tiền.

Cuối cùng, bà Hoàng Anh khẳng định rằng, ngoài các chỉ số tài chính thông thường, việc ứng dụng các công nghệ, bao gồm cả AI, trong vận hành doanh nghiệp chắc chắn là một điểm cộng đối với các nhà đầu tư khi họ thương lượng về đầu tư. Điều này cho thấy AI không chỉ là công cụ vận hành mà còn là yếu tố chiến lược để chứng minh năng lực quản trị rủi ro và hiệu quả.