Áp lực tăng trưởng vượt kỳ vọng của đầu tư công

Quyết liệt thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công sẽ tạo cầu nối thúc đẩy sản xuất kinh doanh và xuất khẩu, nhất là các nhóm ngành hàng công nghiệp trọng điểm. Với ngành thép, SSI Research mới đây đã đánh giá nhu cầu thép nội địa trong năm 2025 dự kiến sẽ tăng trưởng 10% từ 2 nguồn chính: thị trường bất động sản sự phục hồi và đẩy mạnh giải ngân đầu tư công với các dự án hạ tầng lớn, các sân bay và cảng biển trọng điểm…

Với vai trò đó, ngay từ đầu năm các bộ ngành, địa phương đã tích cực giải ngân góp phần tạo động lực tăng trưởng, phát triển cơ sở hạ tầng, các dự án lớn trong các lĩnh vực công nghệ cao, bán dẫn, AI. Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), vốn đầu tư công thực hiện trong quý 1 ước đạt khoảng 116,8 nghìn tỷ đồng, bằng 13,5% kế hoạch năm và tăng 19,8% so với cùng kỳ năm 2024.

Đây là tỷ lệ giải ngân đầu tư công trong quý 1 đạt cao nhất từ năm 2022 trở lại đây: các năm 2022 - 2023 đạt 12,9%; năm 2024 đạt 12,5% và năm 2025 đạt 13,5%.

Dù đạt kết quả tích cực hơn những năm trước nhưng tốc độ giải ngân vốn đầu tư công quý 1 vẫn được cho là chậm hơn kỳ vọng, cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới để thực hiện mục tiêu giải ngân 95%. Theo ông Lê Tiến Dũng - Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính), giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt như kỳ vọng có nguyên nhân từ cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập, vướng mắc liên quan đến Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách Nhà nước và các nghị định hướng dẫn. Cùng đó, một số địa phương có nguồn thu ngân sách lớn nhưng chưa phân bổ được vốn đầu tư công.

Hiện 7 tổ công tác của Chính phủ do 7 Phó Thủ tướng làm tổ trưởng đã được thành lập và làm việc với các địa phương để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm 2025.

Tại Công điện số 32/CĐ-TTg ngày 5/4/2025 đôn đốc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 nhấn mạnh: trong tình hình hiện nay cần điều chỉnh mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công của năm phấn đấu đạt 100% kế hoạch. Bà Phí Thị Hương Nga - Trưởng ban Ban Thống kê công nghiệp và xây dựng (Cục Thống kê) cho rằng: để đạt mục tiêu, các bộ ngành và địa phương cần tập trung phân bổ xong kế hoạch vốn đầu tư công cho các dự án/công trình theo đúng quy định.

Chỉ đạo quyết liệt các chủ đầu tư tập trung triển khai thực hiện ngay các dự án đã được giao kế hoạch vốn, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư dự án; đẩy nhanh việc thực hiện và giải ngân vốn đầu tư đối với các dự án, công trình chuyển tiếp. Bên cạnh đó, tập trung hoàn thiện ngay các thủ tục để giải ngân khi có khi khối lượng hoàn thành, không để dồn giải ngân đến cuối năm .

Việc triển khai thực hiện không đồng đều giữa các bộ ngành địa phương, đòi hỏi cần tiếp tục quyết liệt cải cách, nâng cao năng lực thực hiện, tập trung khắc phục giải quyết triệt để các khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện. Đặc biệt là khó khăn về giải phóng mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện chung của nguồn vốn này trong quý 2 và các tháng cuối năm.

Đồng thời tập trung đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các dự án quan trọng, cấp thiết đang đầu tư dở dang; các dự án công trình có khả năng hoàn thành trong năm 2025; hạn chế tối đa điều chỉnh trong quá trình triển khai thực hiện.

Các bộ, ngành, địa phương kiên quyết thu hồi và có phương án kịp thời điều chuyển vốn từ các dự án chậm tiến độ, hiệu quả thấp sang dự án có tiến độ thực hiện nhanh, hiệu quả cao; định kỳ công khai danh sách đơn vị chậm triển khai thực hiện, không đảm bảo tiến độ…