Bắc Ninh: Phát triển nguồn nhân lực cho thành phố tương lai

Nguồn nhân lực chất lượng cao là nguồn nhân lực có trí tuệ, tay nghề, năng lực tốt, được đào tạo cơ bản chuyên môn, kỹ thuật cao để đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ thực tiễn của thị trường lao động hiện nay.

Do vậy, để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cần thực hiện các giải pháp kiểm soát tình trạng "chảy máu" nguồn nhân lực; đồng thời thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao cho các khu công nghiệp (KCN), cụm công nghiệp (CCN).

Theo ông Nguyễn Nhân Chinh, Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh xác định phát triển nhân lực chất lượng cao là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Việc đào tạo nhân lực chất lượng cao phải gắn với thực tiễn, nhiệm vụ ứng dụng; bảo đảm về số lượng, chất lượng và cơ cấu nhân lực công nghệ cao; sử dụng hiệu quả và đãi ngộ thỏa đáng. Nhân lực chất lượng cao phải được đào tạo đồng bộ về cơ cấu, trình độ bao gồm nhà khoa học, nghiên cứu viên, chuyên gia công nghệ, cán bộ quản lý, kỹ thuật viên, công nhân kỹ thuật; dành ngân sách, các nguồn lực, áp dụng mức ưu đãi cao nhất theo quy định của pháp luật để phát triển nhân lực chất lượng cao.

Theo số liệu của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Ninh, lực lượng lao động của tỉnh đang chiếm hơn 51% dân số toàn tỉnh và chất lượng nguồn lực đang ngày càng được nâng cao. Số lao động qua đào tạo nghề là 34,5%. Lao động có chuyên môn kỹ thuật bậc cao chiếm hơn 9% tổng số lao động, chuyên môn kỹ thuật bậc trung chiếm 11,5%.

Để có được kết quả trên, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh với chức năng cơ quan quản lý Nhà nước về giáo dục nghề nghiệp (GDNN) đã hướng dẫn, chỉ đạo các cơ sở GDNN chủ động xây dựng, điều chỉnh kế hoạch tuyển sinh, đào tạo theo hướng mở, linh hoạt. Đồng thời, tăng cường đào tạo nhân lực có kỹ năng nghề, nhất là nhân lực chất lượng cao theo tăng cường thực hành, thực tập, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực có kỹ năng cho thị trường lao động, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các khu vực kinh tế trọng điểm.

Ông Vương Quốc Tuấn, Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đánh giá, công tác đào tạo nghề, phát triển GDNN nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, là một trong những kết quả nổi bật của ngành Lao động - Thương binh và Xã hội trong những năm qua.

Để thực hiện tốt hơn nhiệm vụ trong thời gian tới, ông Vương Quốc Tuấn đề nghị Sở Lao động - Thương binh và Xã hội triển khai hiệu quả các giải pháp phát triển GDNN, nhất là đào tạo nhân lực chất lượng cao theo hướng ứng dụng, thực hành. Chú trọng đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực gắn với quá trình cơ cấu lại nền kinh tế, bảo đảm đáp ứng nhu cầu nhân lực có kỹ năng cho thị trường lao động. Đặc biệt quan tâm đẩy nhanh tiến độ xây dựng trường chất lượng cao của tỉnh.

Cùng với đó, tiếp tục thực hiện các giải pháp phục hồi và phát triển thị trường lao động, ổn định và phát triển thị trường lao động chuyển đổi số toàn diện về dữ liệu lao động-việc làm, đáp ứng yêu cầu của phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế, kịp thời ứng phó với các thách thức của kinh tế trong và ngoài nước.

Mặt khác, các đơn vị cần tập trung tham mưu các cơ chế chính sách thu hút đầu tư, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt ngành công nghiệp bán dẫn đầu tư tại tỉnh Bắc Ninh bảo đảm chất lượng, tiến độ thời gian, ông Vương Quốc Tuấn nhấn mạnh.

Một số giải pháp nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao

Để đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực cho các KCN, CCN trên địa bàn tỉnh, cần có những giải pháp như sau:

Một là, tỉnh xây dựng chính sách thu hút chuyên gia công nghệ, cán bộ quản lý, kỹ thuật viên, công nhân kỹ thuật để đào tạo, bồi dưỡng về công nghệ cao được ưu tiên đầu tư phát triển nhằm phát triển các nhà máy tham gia chuỗi cung ứng với các Tập đoàn trên địa bàn;

Hai là, phát triển các khu đô thị - khoa học - công nghệ để thu hút, sử dụng nhân lực công nghệ cao, tạo môi trường làm việc, sống thuận lợi cho hoạt động công nghệ cao;

Ba là, phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao bằng cách liên kết với các khu công nghệ cao trong nước và quốc tế để có thể nhanh chóng bổ sung lực lượng nhân lực công nghệ cao đáp ứng nhu cầu phát triển trước mắt làm việc ký kết đảm bảo nhân lực với Trường Đại học, Khu công nghệ cao Hòa Lạc,... Tận dụng các cơ sở đào tạo nghề trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ để tạo nguồn cung nhân lực công nghệ cao cho khu công nghệ cao Bắc Ninh đáp ứng nhu cầu trước mắt và lâu dài;

Bốn là, thu hút các trường đào tạo nước ngoài tham gia đào tạo trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. Gần đây có tín hiệu đáng mừng là một số trường đào tạo nổi tiếng của Hàn Quốc muốn đầu tư vào Bắc Ninh để nối đào tạo nhân lực chất lượng cao cho các doanh nghiệp, tập đoàn FDI; một số tập đoàn trực tiếp thành lập trung tâm đào tạo nhân lực, nhất là trong ngành điện tử. Đây là hướng đi hiệu quả tỉnh đang thúc đẩy, khuyến khích;

Năm là, liên kết giữa các trường đại học trong nước và quốc tế. Xây dựng cơ chế đào tạo liên kết một cách rõ ràng để khuyến khích các trường tự giác phát huy trách nhiệm của mình trong quá trình đào tạo. Thường xuyên điều chỉnh, thay đổi mục tiêu, chương trình, phương pháp đào tạo cho phù hợp với sự phát triển của khu công nghệ cao và tiến bộ khoa học - công nghệ trên thế giới;

Sáu là, thu hút trí thức Việt kiều tham gia phát triển nhân lực chất lượng cao. Ban quản lý các KCN, khu công nghệ cao Bắc Ninh nên có mối quan hệ chặt chẽ với các trung tâm du học để nắm rõ thời gian, số lượng học sinh đi du học ở các nước và có kế hoạch thu hút họ về làm việc tại các KCN, nhà máy công nghệ cao sau khi kết thúc quá trình học tập. Nghiên cứu chính sách và thỏa thuận với doanh nghiệptrả lương cho đối tượng này tương đương với mức lương;

Bảy là, tiếp tục xây dựng hoàn thiện chính sách đặc thù của tỉnh để tạo động lực cho sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao như giáo dục, đào tạo; khoa học công nghệ; môi trường làm việc, chính sách việc làm; thu nhập, an sinh xã hội; chăm sóc sức khoẻ; điều kiện về nhà ở, sinh sốngcho người lao động. Trong đó, trước hết coi trọng việc tạo lập các cơ chế, chính sách thu hút, sử dụng và đãi ngộ nguồn nhân lực chất lượng cao;

Tám là, các nhà quản trị doanh nghiệp cần nắm chắc đặc điểm tâm lý của đội ngũ nhân lực chất lượng cao để xây dựng thu hút hiệu quả nhất. Để có thể giữ chân được người tài, những người có trình độ, chuyên môn kỹ thuật cao, doanh nghiệp cần tạo cho họ những cơ hội để họ khẳng định ưu thế của bản thân.

Tỉnh Bắc Ninh đang triển khai những chính sách thiết thực nhất để phát triển nhân lực chất lượng cao, chuyên môn kỹ thuật, tiếp tục các chính sách thuận lợi để thu hút đầu tư, tiếp tục là một trong những tỉnh phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Quy hoạch nguồn nhân lực trình độ cao

Trong những năm qua, tỉnh Bắc Ninh đã ban hành nhiều chủ trương, quyết sách lớn mang tính đột phá nhằm xây dựng và phát triển nguồn nhân lực trình độ cao đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH, như Quyết định số 680/QĐ-UBND ngày 30/11/2017 của UBND tỉnh Bắc Ninh phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Bắc Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 với mục tiêu nhằm phát triển nhân lực tỉnh Bắc Ninh đủ về số lượng, bảo đảm về chất lượng và có cơ cấu hợp lý, cơ cấu ngành nghề phù hợp, đưa nhân lực trở thành lợi thế quan trọng nhất trong việc thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của một tỉnh công nghiệp và thành phố trực thuộc Trung ương trong tương lai.

Việc điều chỉnh quy hoạch tập trung vào phát triển nguồn nhân lực trình độ cao đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH có khả năng thích ứng nhanh với môi trường lao động và với tiến bộ khoa học công nghệ mới, chủ động tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0. Tận dụng các cơ sở đào tạo GDNN trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ để tạo nguồn cung lao động trình độ cao đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH cho Bắc Ninh. Tăng cường mối quan hệ giữa các cơ sở đào tạo, người lao động với người sử dụng lao động để đáp ứng nhu cầu việc làm cho người lao động trong tỉnh.

Trong thời gian tới, tỉnh Bắc Ninh sẽ hoàn thiện hạ tầng kỹ thuật, các phần mềm ứng dụng, hệ thống kết nối, chia sẻ tích hợp dữ liệu và thực hiện chuyển đổi, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu về lao động vào năm 2025. Từ năm 2026, thực hiện quản lý và khai thác sử dụng hiệu quả cơ sở dữ liệu về lao động, kết nối chia sẻ dữ liệu với hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của các tỉnh, thành phố khác. Đến năm 2030 hệ thống thông tin thị trường lao động được hiện đại hóa, dữ liệu được liên thông trong toàn quốc.

Đến nay, công tác phát triển nguồn nhân lực trình độ cao đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH đã đạt được những kết quả tích cực, tạo chuyển biến rõ rệt về số lượng và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của tỉnh Bắc Ninh và khu vực doanh nghiệp.

Tỉnh Bắc Ninh có 58 cơ sở GDNN. Có 3 trường được đầu tư ngành nghề trọng điểm cấp quốc tế và cấp khu vực ASEAN (cấp quốc tế 7 nghề, cấp khu vực ASEAN 4 nghề); 1 cơ sở được phê duyệt đầu tư trường nghề chất lượng cao đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH theo Quyết định số 761/QĐ-TTg ngày 23/5/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển trường nghề chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH đến năm 2030 đó là Trường Cao đẳng Cơ điện và Xây dựng Bắc Ninh thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Phát triển nguồn nhân lực trình độ cao tại tỉnh Bắc Ninh đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH hướng đến năm 2030 là một trong những nội dung quan trọng đối với toàn tỉnh trong thời gian sắp tới. Thực hiện nhiều biện pháp đồng bộ và hiệu quả để sớm đưa Bắc Ninh trở thành tỉnh giầu mạnh và sớm trở thành thành phố trực thuộc trung ương trong tương lai.