Bài học từ Hàn Quốc về phát triển nhà ở xã hội

Hàn Quốc là quốc gia có tỷ lệ dân cư sống ở đô thị chiếm tới 90% dân số cả nước. Cùng với quá trình hình thành các đô thị mới, đặc biệt là các đại đô thị, đô thị thông minh, chức năng kinh tế - xã hội của các đô thị cũ ngày càng bị suy giảm, thoái trào. Quỹ đất hẹp khiến giá nhà ngày càng tăng cao, cơ hội sở hữu nhà ở của người có thu nhập thấp bị thu hẹp lại.

Nhà ở xã hội Jongno-gu do Chính quyền Thủ đô Seoul và khu vực tư nhân cùng bán.

Nhận định sớm về nhu cầu nhà ở giá rẻ, ngay từ những năm 1970, Chính phủ Hàn Quốc đã xây dựng hệ thống NOXH bằng cách đầu tư vốn vào Công ty Nhà ở Hàn Quốc; đồng thời thiết lập cách thức tổ chức hiệu quả về phát triển nhà ở diện tích nhỏ để điều tiết cho các gia đình có thu nhập thấp.

Cụ thể, Chính phủ chia ra 10 nhóm thu nhập, đầu tiên là thu nhập thấp và trên cùng là nhóm nhà giàu. Mỗi nhóm sẽ được hưởng 1 chính sách khác nhau. Đối với nhóm thứ nhất gồm những người nghèo đến mức không thể thuê nhà, Chính phủ sẽ xây những khu nhà cho thuê này và hỗ trợ về tài chính để họ có tiền thuê nhà. Bên cạnh đó, giá thuê sẽ thấp hơn thị trường khoảng 30%.

Chính phủ Hàn Quốc cũng đã ban hành chính sách hỗ trợ - " Chương trình Chonsei" cho những người muốn mua nhà và lần đầu tiên mua nhà có thể vay vốn từ chương trình này với mức vay lên đến 70% tổng giá trị căn nhà với lãi suất thấp, khoảng 6% - 6,5%/năm.

Riêng với đối tượng có mức thu nhập thấp nhất sẽ được vay 70% giá trị căn nhà và hưởng lãi suất 3%/năm.

Quang cảnh của U"baniel Chungjeong-ro" - một ngôi nhà dành cho thanh niên ở khu vực ga Seodaemun-gu / Lotte Asset Development

Bên cạnh đó, để kiểm soát giá nhà không vượt quá khả năng chi trả của người dân, năm 2000, Chính phủ nước này đã yêu cầu nhà đầu tư hạn chế xây dựng chung cư cao cấp để tập trung nguồn vốn xây dựng chung cư giá rẻ cho người có thu nhập thấp. Đồng thời siết chặt siết chặt hoạt động đầu cơ bất động sản... Nhờ các biện pháp này, hiện nay đa số người dân Hàn Quốc đã có cơ hội được sở hữu nhà ở với mức giá phải chăng.

Theo ông Noh Hea Keuk chuyên gia về Nhà ở xã hội, Công ty Đất đai và Nhà ở Hàn Quốc, nhờ sự chủ động can thiệp từ Chính phủ đã giúp giảm bớt sự thất bại của cơ chế thị trường.

Ông Noh Hea Keuk cho biết, nếu như chính phủ Hoa Kỳ chỉ có thể hỗ trợ 25% cho người có thu nhập thấp thì ở Hàn Quốc, mức hỗ trợ cao và được thu hút từ nhiều nguồn lực hơn.

Tính đến cuối năm 2018, Hàn Quốc đã có 42 triệu căn hộ giá rẻ cho người có thu nhập thấp. Để giải quyết tồn tại trong vấn đề phân phối nhà ở xã hội, Hàn Quốc cũng đã lập quỹ hỗ trợ nhà ở được hình thành từ một phần ngân sách của chính phủ và một phần xuất phát từ tiết kiệm của người dân.

"Người dân Hàn Quốc đóng mỗi tháng từ 100 đô la – 500 đô la. Đối với một số người thu nhập thấp không có tiền tiết kiệm, chính phủ Hàn Quốc sẽ tính đến phương án tạo ra nhiều dự án để họ có thể tiếp cận được. Để tất cả mọi người đều tiếp cận với nhà ở xã hội, như ở Seoul, chính phủ sẽ thông báo rộng rãi cho người dân sống ở đó" - ông Noh Hea Keuk cho biết.

Thậm chí, Chính phủ Hàn Quốc đã đi vay để có thêm vốn thực hiện dự án nhà ở vì mục đích an sinh xã hội.

Theo chuyên gia Noh Hea Keuk, để giải quyết vấn đề nhà ở cho số đông người dân, Việt Nam cũng cần phải thực hiện các chính sách bình ổn thị trường bất động sản; nên có các dự án phát triển thử nghiệm ở Hà Nội hoặc TP.HCM; cân nhắc lựa chọn địa điểm, quy mô diện tích để có thể kiểm định những chính sách đó; thành lập một nhóm dự án quốc tế gồm các chuyên gia về quy hoạch đô thị, đánh giá tác động môi trường; thành lập nhóm dự án giữa Hàn Quốc và Việt Nam để kiểm định một số phương pháp về xây dựng thể chế và cấp vốn…