Bất cập đấu thầu dự án chưa giải phóng mặt bằng

>> Bất động sản 2024: Kỳ vọng "nới" điều kiện vay vốn tín dụng

Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi quy định UBND cấp tỉnh có trách nhiệm tổ chức đấu thầu và chọn nhà đầu tư, sau đó mới ban hành quyết định thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Chậm nhất 36 tháng kể từ ngày công nhận kết quả trúng đấu thầu, UBND cấp tỉnh phải giao đất sạch này cho nhà đầu tư.

Dễ phát sinh bất cập

Trong văn bản góp ý dự thảo luật này mới đây, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho rằng việc quy định “trách nhiệm” của Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện đấu thầu trước và đã lựa chọn được nhà đầu tư, rồi sau đó mới ban hành quyết định thu hồi đất, tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giao đất sạch cho nhà đầu tư trúng thầu thì có một số “bất cập” và có thể phát sinh “xung đột lợi ích” giữa cơ quan nhà nước với người có đất bị thu hồi.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho rằng quy định về đấu thầu trong dự thảo Luật Đất đai sửa đổi dễ gây hiểu nhầm cho người dân là nhà nước thu hồi đất để giao cho doanh nghiệp và dùng tiền ứng trước để bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Trong khi thực tế nhà đầu tư đã được lựa chọn thông qua đấu thầu công khai.

Không những vậy, quy định "nhà đầu tư trúng đấu thầu có trách nhiệm ứng vốn để bồi thường, giải phóng mặt bằng trong 3 tháng" được đánh giá chưa đủ độ rõ. Bởi nhà đầu tư đã đề xuất chi phí này trong hồ sơ dự thầu. Trong trường hợp chi phí thực tế phát sinh cao hơn mức đề xuất sẽ gây rủi ro và thiệt hại cho ngân sách nhà nước.

Theo HoREA, mục đích đấu thầu để lựa chọn nhà đầu tư có năng lực nhất, dự án có chất lượng tốt nhất và có cam kết nghĩa vụ tài chính cao nhất. Do đó, hiệp hội này kiến nghị chỉ đấu thầu dự án đã giải phóng mặt bằng để tránh xung đột lợi ích giữa nhà nước và người có đất bị thu hồi. Ngoài ra, bỏ quy định UBND cấp tỉnh phải thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư để giao đất cho nhà đầu tư.

>> Thị trường bất động sản phía Nam chuyển biến tích cực

Bổ sung quy định về quy hoạch 1/500

Về điều kiện dự án thực hiện đấu thầu cần có quy hoạch xây dựng 1/2000, ông Châu cho biết chưa đủ mà cần có quy hoạch xây dựng 1/500. Bởi lẽ, thửa đất, khu đất đã có quy hoạch xây dựng 1/500 thì nhà đầu tư lại càng có thêm các chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể để lập hoàn chỉnh dự án đầu tư để tham gia đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Ví dụ như trường hợp TP.HCM đã thực hiện đấu giá 4 lô đất thuộc Khu đô thị mới Thủ Thiêm có diện tích trên dưới 10.000 m2/lô đã có quy hoạch 1/500 (nay đã hủy kết quả cuộc đấu giá) và Hiệp hội nhận thấy, TP.HCM hoàn toàn có thể lựa chọn thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với 4 lô đất này. 

Do vậy, Hiệp hội đề nghị bổ sung thêm điều kiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với thửa đất, khu đất đã có quy hoạch xây dựng 1/500 được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Chủ tịch HoREA cũng đề nghị bổ sung dự án thương mại, dịch vụ, y tế, giáo dục, du lịch, vui chơi giải trí, khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, cũng được đấu thầu chọn nhà đầu tư.

Hiện dự thảo Luật Đất đai sửa đổi chỉ quy định đấu thầu chọn nhà đầu tư với dự án nhà ở thương mại, dự án hỗn hợp nhà ở và kinh doanh thương mại, dịch vụ nên chưa phủ kín các dự án khác, đảm bảo yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội.