Bất cập dự án hạ tầng giao thông tại Thủ Thiêm: “Lỗi hẹn… tới bao giờ”?

Lại lỗi hẹn…

Theo thông tin, 2 dự án hạ tầng tại Thủ Thiêm (dự án), bao gồm: dự án cầu Thủ Thiêm 2 và dự án 4 tuyến đường chính trong khu đô thị mới Thủ Thiêm. Trong đó, cầu Thủ Thiêm 2 trị giá gần 3.100 tỉ đồng đầu tư theo hình thức BT, khởi công từ năm 2015 và dự kiến hoàn thành vào tháng 4.2018 nhưng liên tục lùi ngày về đích.

Đến nay, Dự án đã hoàn tất thi công toàn bộ diện tích được giao và đang chờ mặt bằng trống để tiếp tục thi công. Mặt bằng còn vướng ở địa bàn quận 1, gồm: 6 hộ dân, 2 tổ chức và phần đất của Tổng công ty Ba Son, Bộ Tư lệnh Hải quân và Văn phòng Chính phủ. Và tính đến tháng 1/2021, nhà đầu tư đã giải ngân hơn 1.420 tỉ đồng.

Trước đó, tháng 9/2020, nhà đầu tư đã trình Ban Quản Lý Dự án Đầu tư Xây dựng các Công trình Giao thông (TCIP), xác nhận giá trị khối lượng và giá trị hoàn thành khoảng 449 tỉ đồng. Tuy nhiên, TCIP chưa thể thanh toán do chưa có đơn giá thanh toán tại thời điểm ký hợp đồng để làm cơ sở xác nhận giá trị hoàn thành. Ngoài vướng mắc về mặt bằng, chủ đầu tư cũng đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tương ứng với giá trị đã nộp ngân sách (800 tỉ đồng).

Tương tự, dự án 4 tuyến đường chính trong Thủ Thiêm có tổng vốn đầu tư được phê duyệt 8.265 tỉ đồng, khởi công từ tháng 2/2014, dự kiến hoàn thành sau 36 tháng nhưng đến nay mới đạt hơn 87% khối lượng. Hiện nay, 4 tuyến đường chính đã hoàn thành từ 89 - 98%; các gói thầu khác về cung cấp dây điện, di dời và tái lập hạ tầng hiện hữu, lắp đặt điện nước tạm phục vụ thi công, cầu cạn qua quảng trường trung tâm... đạt hơn 44,7%.

Hiện dự án 4 tuyến đường chính còn vướng mặt bằng của 10 hộ dân, 1 đơn vị, 1 cơ sở tôn giáo và 6 ngôi mộ với tổng diện tích hơn 1,8 ha. Do chậm bàn giao mặt bằng nên tháng 6/2017, UBND TP và chủ đầu tư là Công ty Đại Quang Minh đã ký phụ lục hợp đồng để gia hạn tiến độ hoàn thành công trình tại các vị trí vướng mặt bằng. Đối với một số đoạn đường hoàn thành, Sở GTVT đã tiếp nhận, quản lý và khai thác tạm thời.

… điều chỉnh thiết kế

Theo thông tin mà PV ghi nhận được, hiện nay, các sở ngành TP.HCM đã thống nhất điều chỉnh thời gian thực hiện dự án cầu Thủ Thiêm 2 đến năm 2023, thời gian thi công tổng thể tối đa 12 tháng kể từ ngày bàn giao mặt bằng trống. Thiết kế cơ sở dự án cũng được điều chỉnh về tĩnh không thông thuyền, sơ đồ nhịp cầu dẫn tuyến chính và cầu dẫn nhánh N2, tăng bề rộng mặt đường, giảm bề rộng vỉa hè phía quận 2, điều chỉnh bề rộng thiết kế vỉa hè nhánh N1, điều chỉnh vật liệu lát đá granite lề bộ hành cầu dẫn, cầu chính và lớp bê tông nhựa polymer mặt cầu.

Tương tự, dự án 4 tuyến đường chính cũng được điều chỉnh thời gian thực hiện kéo dài đến năm 2023, thời gian thi công tổng thể tối đa 14 tháng kể từ ngày bàn giao mặt bằng trống. Thiết kế cơ sở của dự án cũng được điều chỉnh hạng mục cầu cạn tuyến R1 đoạn qua quảng trường trung tâm do thay đổi quy hoạch và bổ sung một số hạng mục cần thiết khác.

Theo thông tin từ lãnh đạo Sở GTVT TP.HCM, dự kiến trong tháng 3 sẽ trình UBND TP phê duyệt điều chỉnh thiết kế cơ sở, sau đó ký kết phụ lục hợp đồng với nhà đầu tư. Việc điều chỉnh thiết kế cơ sở và gia hạn thời gian thực hiện dự án dựa trên tình hình thi công thực tế và các yêu cầu của Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước.

… và công tác giải phóng mặt bằng

Cũng theo lãnh đạo Sở GTVT, nguyên nhân lớn nhất ảnh hưởng tới tiến độ của dự án chính là công tác giải phóng mặt bằng. Do đó, dự án này rất cần sự quyết liệt của chính quyền địa phương và sự ủng hộ từ người dân, tổ chức.

Đối với Dự án cầu Thủ Thiêm 2, UBND quận 1 đã có văn bản xác nhận thời điểm bàn giao mặt bằng dự kiến trong quý 2/2021. Trường hợp, nếu tháng 6/2021 bàn giao mặt bằng thì cầu Thủ Thiêm 2 sẽ hoàn thành trong năm 2022. Bởi, chủ đầu tư đã cam kết hoàn thành dự án sau 12 tháng kể từ ngày nhận mặt bằng đầy đủ - đại diện Sở GTVT cho hay.

Đại diện Sở GTVT thông tin thêm, đối với Dự án 4 tuyến đường chính, UBND TP.Thủ Đức vẫn chưa có văn bản xác nhận thời gian bàn giao mặt bằng. Do đó, Sở GTVT đề nghị địa phương khẩn trương thực hiện công tác giải phóng mặt bằng và có văn bản xác nhận thời điểm bàn giao mặt bằng.

Cũng cần nhắc lại, ở thời điểm tháng 8/2020, Kiểm toán Nhà nước, đã chỉ ra những bất cập và hạn chế trong công tác giải phóng mặt bằng, khiến dự án kéo dài; chưa ký phụ lục hợp đồng để gia hạn thời gian thực hiện; thiết kế kỹ thuật được duyệt của cầu Thủ Thiêm 2 có một số nội dung điều chỉnh so với thiết kế cơ sở nhưng chưa điều chỉnh thiết kế cơ sở; chậm thực hiện việc xác nhận giá trị công trình hoàn thành để thanh toán hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao) theo định kỳ 3 tháng/lần.

Do đó, Kiểm toán Nhà nước đã đề nghị UBND TP.HCM chỉ đạo UBND quận1, UBND quận 2 (nay là UBND TP.Thủ Đức), Ban Quản lý đầu tư xây dựng các công trình giao thông (TCIP), Ban Quản lý đầu tư xây dựng Thủ Thiêm và các đơn vị liên quan khẩn trương thực hiện việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án. Đồng thời, gia hạn thời gian thực hiện hợp đồng, hoàn thành việc giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, sớm bàn giao cho nhà đầu tư thi công hoàn thành các dự án BT.

Trước những chỉ dẫn của Kiểm toán Nhà nước, Sở GTVT TP.HCM, đã tiếp nhận hồ sơ để thẩm định, trình UBND TP phê duyệt điều chỉnh các dự án BT đang thực hiện làm cơ sở ký kết phụ lục điều chỉnh hợp đồng. Đến đầu tháng 2/2021, Sở GTVT đã đề nghị các sở ngành góp ý về nội dung dự thảo phụ lục hợp đồng dự án cầu Thủ Thiêm 2 với nhà đầu tư là Công ty CP đầu tư địa ốc Đại Quang Minh (Công ty Đại Quang Minh).

Trước đó, nhà đầu tư cũng đã đề xuất nội dung đàm phán chủ yếu xoay quanh việc điều chỉnh thời gian hoàn thành công trình, điều chỉnh quy trình xác định khối lượng và giá trị thực hiện theo tiến độ hoàn thành của dự án.

Như vậy, mặc dù 2 dự án hạ tầng ở Thủ Thiêm được đánh giá là “xương sống” và “bệ đỡ” vững chắc, có nhiệm vụ kết nối với khu trung tâm quận 1 và các quận trung tâm của TP, thế nhưng hiện 2 dự án này vẫn đang bị “mắc kẹt” vướng vì vướng giải phóng mặt bằng.