Gửi bình luận
Từ 1/1/2020, áp dụng thuế TTĐB hỗn hợp, bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, bổ sung thuế tuyệt đối sẽ giúp tăng thu ngân sách và hạn chế hút thuốc.
Việt Nam là quốc gia có lượng tiêu dùng thuốc lá cao, đứng thứ 3 trong khu vực ASEAN và thứ 9 trên thế giới về số người hút thuốc lá.
Trung bình cứ hai nam giới trưởng thành thì có một người hút thuốc, tỷ lệ hút thuốc ở thanh thiếu niên (15-24 tuổi) là 24,3%. Việt Nam đã và đang chịu gánh nặng bệnh tật và kinh tế khổng lồ do sử dụng thuốc lá. Năm 2015, tổng số tiền người dân Việt Nam bỏ ra mua thuốc lá lên tới 31 nghìn tỉ đồng (GATS 2015).
Bên cạnh đó, 24.000 tỷ đồng (tương đương gần 1% tổng GDP cả nước 2011) là tổng chi phí cho điều trị và mất khả năng lao động vì bệnh tật và tử vong sớm cho 5 nhóm bệnh do thuốc lá gây ra bao gồm ung thư phổi, ung thư đường tiêu hóa hô hấp trên, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đột quỵ và nhồi máu cơ tim.
Hội thảo Phòng chống tác hại thuốc lá, tập trung vào giải pháp tăng thuế trong phòng chống tác hại thuốc lá, diễn ra sáng 25/9
Có thể bạn quan tâm
11:52, 29/06/2018
01:00, 08/06/2018
20:57, 29/05/2018
08:53, 21/05/2018
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính mỗi năm có trên 40.000 ca tử vong vì các bệnh do thuốc lá gây ra tại Việt Nam, con số này sẽ tăng lên thành 70.000 ca/năm vào năm 2030, nếu Việt Nam không thực hiện ngay các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả.
Theo Tổ chức Y tế thế giới và Ngân hàng thế giới, tăng thuế ở mức làm giá thực của thuốc lá tăng lên 10% sẽ giảm tiêu dùng thuốc lá ở mức 5% ở các nước đang phát triển, và giảm tiêu thụ thuốc lá tới 10% ở trẻ em và người nghèo.
Tại hội thảo do Bộ Thông tin và truyền thông phối hợp với tổ chức HealthBridge Canada tổ chức cung cấp thông tin về phòng chống tác hại thuốc lá, tập trung vào giải pháp tăng thuế trong phòng chống tác hại thuốc lá, diễn ra sáng 25/9, ông Nguyễn Tuấn Lâm - Chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, cho biết thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) đối với thuốc lá ở Việt Nam hiện áp dụng ở mức 70% giá xuất xưởng. Tuy nhiên khi tính theo chuẩn quốc tế là “tỷ lệ thuế trong giá bán lẻ”, thì tỷ lệ thuế của Việt Nam (bao gồm cả thuế VAT) chỉ chiếm khoảng 36% giá bán lẻ thuốc lá.
"Tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều so với trung bình thế giới (56%), thấp hơn đa số các nước ASEAN (Thái Lan 73%, Singapore 66%, Brunei 62%) và cách xa so với khuyến cáo của WHO (70%). Vì thuế thấp nên giá thuốc lá ở Việt Nam cũng thuộc loại rẻ nhất, với mức giá tính theo đô la quốc tế ngang bằng sức mua (đô la PPP) đứng thứ 19 trên 20 nước có số liệu ở khu vực Tây Thái Bình Dương". - ông Lâm thông tin.
Dự thảo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật thuế giá trị gia tăng, Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật thuế thu nhập doanh nghiệp, Luật thuế thu nhập cá nhân” được đăng tải lấy ý kiến lần đầu ngày 18/09/2017 đề xuất: Từ 1/1/2020 áp dụng thuế TTĐB hỗn hợp, bên cạnh biểu thuế theo tỷ lệ hiện hành, bổ sung thuế tuyệt đối ở mức 1.000 đồng/bao thuốc lá 20 điếu; 15.000 đồng/điếu xì gà.
Theo Tổ chức Y tế thế giới, phương án bổ sung thuế tuyệt đối 1.000 đồng theo đề xuất trên có tác động giúp giảm 1,5% tỷ lệ hút thuốc lá và tăng thu cho ngân sách khoảng 3.949 tỷ đồng. Tuy nhiên như vậy mới chỉ giúp đạt ¼ mục tiêu quốc gia về giảm tỷ lệ hút thuốc vào năm 2020. Mô hình ước tính cho thấy để đạt mục tiêu quốc gia về giảm tỷ lệ hút thuốc, cần áp dụng mức bổ sung thuế tuyệt đối ở mức 5.000 VNĐ/bao thuốc. Khi đó tỷ lệ hút thuốc ở nam giới có thể giảm 6,3%, đạt mục tiêu Chiến lược Quốc gia về PCTHTL đến năm 2020, tăng doanh thu thuế thuốc lá thêm 10.700 tỷ đồng/năm và giúp tránh được 900.000 ca tử vong sớm do hút thuốc.
Đại diện Quỹ PCTHTL-Bộ Y tế cho biết Bộ Y tế ủng hộ đề xuất tăng thuế TTĐB thuốc lá với phương án bổ sung thuế tuyệt đối của Bộ Tài chính, vì thuế tuyệt đối có tác động lên giá bán một cách chắn chắn hơn, tránh được hiện tượng chuyển giá của nhà sản xuất, giảm khoảng cách về giá giữa các dòng sản phẩm thuốc lá, giảm các sản phẩm thuốc lá giá siêu rẻ, đem lại tác động đến mục tiêu y tế công cộng tốt hơn, cụ thể giảm tỷ lệ hút thuốc nhiều hơn, hiệu quả cao hơn trong việc ngăn ngừa sử dụng thuốc lá của thanh thiếu niên và người có thu nhập thấp. Tuy nhiên, Bộ Y tế đề xuất thuế TTĐB với thuốc lá cần được tăng ít nhất ở mức 5.000 đồng/bao thuốc để có thể giảm được đáng kể tỷ lệ hút thuốc, đạt mục tiêu Chiến lược Quốc gia về PCTHTL đến năm 2020.
Kết quả khảo sát ý kiến cộng đồng cũng cho thấy đề xuất tăng mạnh thuế thuốc lá được người dân ủng hộ. Theo một nghiên cứu do Vital Strategy thực hiện ở Hà nội và TP.HCM vào 1/2018 cho thấy 94% thành viên nhóm không hút thuốc lá cho biết thuế thuốc lá nên tăng ít nhất 5.000 đồng/bao thuốc lá, đối với nhóm không hút thuốc lá cũng có tới 57% ủng hộ việc tăng thuế thuốc lá ở mức ít nhất 5.000 đồng. Một nghiên cứu khác do trường Đại học thương mại phối hợp với tổ chức HealthBridge Canada thực hiện khảo sát ý kiến của gần 600 thanh thiếu niên độ tuổi 13-24 cho thấy: đa số thanh thiếu niên nhận định giá thuốc lá hiện đang ở mức rẻ và trung bình (76,2%) và ủng hộ việc tăng thuế để tăng giá thuốc lá (83.5%).
Đánh giá tác động của tăng thuế thuốc lá đối với sản lượng và việc làm ở Việt Nam, TS.Nguyễn Thị Thu Hiền - Đại học thương mại, chia sẻ kết quả nghiên cứu cho thấy lao động trong ngành thuốc lá ở Việt Nam chiếm một phần rất nhỏ trong tổng số lao động đang làm việc trong nền kinh tế (226.276 việc làm năm 2016, chiếm 0.42%), trong đó bao gồm 7.845 lao động làm trực tiếp trong ngành sản xuất thuốc lá, 51.511 lao động trong lĩnh vực trồng cây thuốc lá và 166.920 lao động trong lĩnh vực phân phối thuốc lá.
Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy tăng thuế thuốc lá cao hơn còn có tác động tích cực đến việc làm trong toàn bộ nền kinh tế. Tổng số việc làm trong nền kinh tế sẽ tăng lên từ 13.999 đến 33.831 lao động khi mô phỏng tăng thuế thuốc lá theo các phương án bổ sung thuế tuyệt đối 1.000VND, và 5.000VND bên cạnh mức thuế suất theo tỷ lệ hiện hành.
Kết quả này cũng tương đồng với báo cáo của Ngân hàng thế giới vào năm 2017 cho thấy: “Giảm nhu cầu tiêu dùng thuốc lá không có nghĩa là giảm tổng mức công ăn việc làm của nền kinh tế. Khoản chi tiêu mà những người hút thuốc dùng mua thuốc lá sẽ được chuyển sang mua hàng hóa và dịch vụ khác, thúc đẩy tạo ra công ăn việc làm khác thay thế cho việc làm mất đi trong công nghiệp thuốc lá. Điều này sẽ tạo thêm việc làm cho nền kinh tế”.
Tăng thuế sẽ không làm gia tăng thuốc lá lậu! Theo TS. Nguyễn Ngọc Anh - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Chính sách (DEPOCEN): Kết quả nghiên cứu về buôn lậu thuốc lá thực hiện trên 3 tỉnh thuộc 3 miền Bắc, Trung, Nam ở Việt nam cho biết câu chuyện mà các nhà sản xuất thuốc lá đưa ra là thuốc lá lậu trốn thuế và do đó có giá rẻ hơn, tăng thuế thuốc lá trong nước sẽ làm gia tăng buôn lậu là không đúng. Kết quả nghiên cứu cho thấy có sự giảm sút đáng kể về tỷ lệ thuốc lá bất hợp pháp ở Việt Nam trong giai đoạn 2012 (20.7%) và 2017 (13.6%), ngay cả khi giai đoạn này Việt Nam có thực hiện tăng thuế thuốc lá (vào năm 2016). Bên cạnh đó, những nhãn hiệu thuốc lá lậu phổ biến ở Việt Nam được phát hiện bao gồm Hero, Jet, 555, Esse, Craven A. Trong đó tính riêng Hero và Jet đã chiếm phần lớn thị phần thuốc lá lậu (84.9% năm 2012 và 83.6% năm 2017), đây là hai nhãn hiệu thuốc lá ngoại không có sản xuất trong nước. Xét về giá, kết quả nghiên cứu cho thấy thuốc lá lậu có giá cao hơn đáng kể so với thuốc lá hợp pháp. Điều này phản ánh rất rõ việc sử dụng thuốc lá lậu ở Việt Nam là do gu tiêu dùng, thị hiếu thay vì vấn đề giá. Kết quả này cũng trùng với kết quả nghiên cứu của Tổ chức y tế thế giới tại 76 nước. Theo đó, các quốc gia có mức giá thuốc lá thấp, thì tình trạng buôn lậu lại xảy ra nhiều hơn so với những nước có mức giá và thuế cao hơn. Bên cạnh đó, nhiều quốc gia đã kiểm soát buôn lậu thuốc lá thành công đồng thời với việc tăng cao thuế và giá bán thuốc lá. |
tế”
