Bước đột phá đưa Hải Phòng trở thành "hạt nhân kinh tế biển quốc tế"

Tầm nhìn chiến lược và quy mô

Ông Lê Trung Kiên – Trưởng BQL Khu kinh tế Hải Phòng cho biết: TP Hải Phòng cho biết vừa ban hành quyết định về việc thành lập Khu thương mại tự do TP. Hải Phòng theo Nghị quyết số 226/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hải Phòng, với mục tiêu biến nơi đây thành trung tâm sản xuất, logistics, thương mại - dịch vụ, công nghệ cao và tài chính quốc tế, từ đó thúc đẩy công nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, góp phần đưa Hải Phòng trở thành hạt nhân của khu kinh tế biển hiện đại.

Việc thành lập Khu thương mại tự do thế hệ mới là một bước đi chiến lược nhằm tạo dư địa tăng trưởng mới, phát triển hệ sinh thái sản xuất - logistics hoàn chỉnh và thu hút các dự án đầu tư giá trị gia tăng cao.

Được biết, Khu thương mại tự do Hải Phòng có diện tích khoảng 6.292 ha, đặt trong Khu Kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng và Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải, mang tính chất của một khu thương mại tự do tổng hợp, được phân bố tại 3 vị trí không liền kề với các khu chức năng bao gồm khu sản xuất; khu cảng và hậu cần cảng - logistics; khu thương mại - dịch vụ và các loại hình khu chức năng khác theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, vị trí 1 nằm trong phạm vi Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng thuộc địa bàn xã Chấn Hưng và Hùng Thắng, diện tích khoảng 2.923 ha. Vị trí 2 nằm trong phạm vi Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải bao gồm Khu công nghiệp Nam Đình Vũ (Khu 2) và Khu phi thuế quan và Khu công nghiệp Nam Đình Vũ (Khu 1), diện tích khoảng 1.077 ha. Vị trí 3 nằm trong phạm vi Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải thuộc đảo Cát Hải, đặc khu Cát Hải, diện tích khoảng 2.292 ha.

Ông Bùi Ngọc Hiếu – GĐ Công ty TNHH Logistics Tân Hải Long cho biết: Việc thành lập Khu thương mại tự do là một bước đi chiến lược đầy tham vọng, được kỳ vọng sẽ tạo ra động lực phát triển đột phá, đưa thành phố trở thành một trung tâm kinh tế biển, thương mại và logistics hàng đầu khu vực. Đây là một mô hình kinh tế chuyên biệt, được thiết lập để tận dụng tối đa lợi thế về cảng biển nước sâu và vị trí chiến lược của Hải Phòng.

Theo ông Hiếu, trong tương lai gần, Hải Phòng sẽ trở thành một trung tâm logistics, thương mại, tài chính có sức cạnh tranh khu vực và quốc tế. Mục tiêu chính là thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chất lượng cao. Đặc biệt vào các ngành công nghệ cao, dịch vụ giá trị gia tăng, và kinh tế xanh. việc thành lập KTMTD thể hiện tầm nhìn đưa Hải Phòng lên tầm vóc quốc tế, học hỏi mô hình thành công từ các KTMTD nổi tiếng thế giới như Singapore, Dubai, và Thượng Hải.

Lợi thế và cơ chế thí điểm đặc thù

Thành công của KTMTD Hải Phòng sẽ phụ thuộc lớn vào các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc biệt được áp dụng, vượt trội so với các khu kinh tế thông thường. Trong đó, ưu đãi Thuế và Hải quan, KTMTD sẽ được hưởng các cơ chế miễn giảm thuế xuất nhập khẩu, thuế giá trị gia tăng (VAT) cho các giao dịch nội khu và các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đặc biệt. Điều này giúp giảm chi phí sản xuất và logistics, tăng cường tính cạnh tranh cho hàng hóa và dịch vụ.

Áp dụng cơ chế "một cửa, một đầu mối" thông minh, tập trung và số hóa toàn bộ thủ tục hành chính liên quan đến hải quan, đầu tư, và xuất nhập khẩu. Mục tiêu là tạo ra môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch nhất Việt Nam.

Đặc biệt trong phát triển Cảng biển và Logistics, KTMTD được xây dựng xung quanh các cảng nước sâu quan trọng như Lạch Huyện, tạo thành một chuỗi cung ứng hoàn chỉnh từ cảng, khu hậu cần (logistics), khu sản xuất đến khu thương mại dịch vụ. Đây là nền tảng để Hải Phòng trở thành cửa ngõ giao thương quốc tế của miền Bắc.

Về lộ trình, KTMTD Hải Phòng được thực hiện theo giai đoạn. Giai đoạn 1 (2025-2030) hoàn thiện khung pháp lý, hạ tầng và thí điểm. Trong đó, năm 2025 thành lập Khu thương mại tự do Hải Phòng. Triển khai áp dụng ngay một số cơ chế, chính sách thí điểm đối với khu vực thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải; triển khai công tác quy hoạch, đầu tư, xây dựng, tại khu vực thuộc Khu kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng; ưu tiên đầu tư hoàn thiện hạ tầng kết nối, cảng biển và các khu chức năng logistics trọng yếu; hoàn thiện mô hình quản lý, vận hành và xây dựng quy chế phối hợp trong quản lý hành chính và quản lý hải quan trong Khu thương mại tự do Hải Phòng; tập trung xây dựng khung pháp lý đặc thù và cơ chế phân quyền.

Năm 2026 - 2028, tiếp tục đẩy mạnh áp dụng triệt để toàn bộ các cơ chế, chính sách thí điểm tại KTMTD Hải Phòng đối với khu vực thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải; tiếp tục thực hiện các thủ tục về quy hoạch, chấp thuận chủ trương đầu tư, xây dựng cho các phân khu chức năng; triển khai công tác thu hút và lựa chọn nhà đầu tư để đầu tư một số công trình hạ tầng trọng điểm theo phương án quy hoạch được phê duyệt để sớm đưa vào hoạt động và thu hút đầu tư theo danh mục ngành, nghề ưu tiên.

Năm 2028 - 2030, phát huy toàn bộ các cơ chế, chính sách thí điểm tại Khu thương mại tự do Hải Phòng đối với khu vực thuộc Khu kinh tế Đình Vũ - Cát Hải; hoàn thiện cơ bản cơ sở hạ tầng kỹ thuật và triển khai đẩy mạnh áp dụng triệt để toàn bộ các cơ chế, chính sách thí điểm tại Khu thương mại tự do Hải Phòng đối với khu vực thuộc Khu Kinh tế ven biển phía Nam Hải Phòng.

Giai đoạn 2 (2030 - 2035), tiếp tục phát huy hiệu quả, đồng bộ các cơ chế, chính sách thí điểm và hoàn thiện toàn diện hạ tầng KTMTD Hải Phòng. Theo đó, nghiên cứu, hoàn thiện, sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật hiện hành có liên quan; hoàn thiện toàn bộ hệ thống kết cấu hạ tầng và khu chức năng cho các vị trí còn lại, đồng thời tiếp tục mở rộng KTMTD Hải Phòng.

Hướng tới trung tâm kinh tế cạnh tranh trong khu vực Đông Nam Á và quốc tế

Với mục tiêu phát triển, xây dựng KTMTD TP Hải Phòng trở thành một động lực tăng trưởng mới, có tính đột phá, góp phần thực hiện hóa các mục tiêu chiến lược tại Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/1/2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Hải Phòng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đặc biệt, triển khai các ưu đãi toàn diện, mở rộng quy mô và diện tích các khu chức năng, tiếp tục triển khai các dự án cảng và đô thị đã được quy hoạch. Đồng thời thúc đẩy sự liên kết và tích hợp sâu sắc giữa KTMTD Hải Phòng với các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn thành phố, tạo thành một hệ sinh thái sản xuất và logistics hoàn chỉnh, củng cố chuỗi cung ứng cho các ngành công nghiệp chủ lực.

Thu hút các dự án đầu tư vào các ngành có giá trị gia tăng cao hơn như công nghiệp xanh, công nghiệp sinh học. Phát triển các dịch vụ hỗ trợ chất lượng cao như R&D, tư vấn, tài chính công nghệ để phục vụ các doanh nghiệp trong khu vực. Tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý, vận hành cảng biển và các hoạt động logistics để tối ưu hóa hiệu quả và giảm chi phí. Hướng tới mục tiêu là trung tâm kinh tế cạnh tranh trong khu vực Đông Nam Á và quốc tế