Các kỳ lân Đông Nam Á lặng lẽ “tấn công” mảng ngân hàng

Công ty công nghệ nhưng chọn phát triển trong ngành ngân hàng. Nghe có vẻ thật kỳ lạ và ít ai nghĩ đến. Thế nhưng một thực tế hiện tại ở Đông Nam Á, đó là hầu hết kỳ lân làng công nghệ đều sở hữu ít nhất một ngân hàng. Chẳng hạn Grab có GXS Bank tại Singapore, GX Bank tại Malaysia và Superbank tại Indonesia. Trong khi đó, SEA (công ty mẹ của Shopee) sở hữu MariBank tại Singapore, SeaBank tại Indonesia và Philippines, đồng thời vận hành Ryt Bank cùng YTL Group. Ngay cả GoTo cũng đầu tư vào Bank Jago tại Indonesia.

Ngành ngân hàng vốn bị quản lý chặt chẽ, trong khi các startup công nghệ thường hoạt động trong những vùng xám pháp lý, tức những nơi mà công nghệ có thể làm ảnh hưởng tới các mô hình kinh doanh truyền thống.

Điều này khiến một số người nghĩ rằng startup công nghệ sẽ không giỏi về ngân hàng. Tuy nhiên thực tế lại ngược lại, khi các ngân hàng do những công ty công nghệ sở hữu đều có chỉ số ấn tượng.

Ví dụ, tổng số tiền gửi tại ngân hàng GXS và GX của Grab tăng từ 479 triệu đô trong quý 1/2024 lên đến 1,3 tỷ đô trong quý 1/2025. Giám đốc vận hành Alex Hungate của Grab dự báo ba ngân hàng do Grab sở hữu sẽ bắt đầu có lãi vào quý 4/2026. Hoặc MariBank của SEA cũng đang trên đà đạt lợi nhuận.

Nếu xét theo xu hướng tăng trưởng này, các dịch vụ ngân hàng và tài chính lại có khả năng trở thành lĩnh vực kinh doanh chính và chiếm phần lớn doanh thu của SEA và Grab trong tương lai. Trong quý 1/2025, dịch vụ tài chính chiếm lần lượt 9,6% và 16,2% tổng doanh thu của Grab và SEA.

Con số này có tiềm năng tăng trưởng nhanh chóng khi Grab và SEA đẩy mạnh mở rộng hoạt động ngân hàng tại nhiều thị trường đang phát triển, trong đó đặc biệt có Indonesia. Quốc gia này có gần một nửa dân số trưởng thành chưa tiếp cận hoặc chỉ tiếp cận hạn chế với dịch vụ ngân hàng. Hoặc Philippines cũng là một thị trường còn nhiều dư địa phát triển, khi 36 triệu người trưởng thành tại đây vẫn chưa có tài khoản ngân hàng.

Với nền tảng công nghệ, các kỳ lân này vận hành ngân hàng dưới hình thức ngân hàng số. Điều này giúp họ tiết giảm chi phí phục vụ khách hàng. Đồng thời, công nghệ cũng giúp họ tối ưu các quy trình quản lý rủi ro với chi phí thấp hơn so với ngân hàng truyền thống.

Không chỉ khách hàng cá nhân, tiềm năng cho dịch vụ ngân hàng tại Đông Nam Á còn đến từ nhóm doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME). Đây cũng là đối tượng mà ngân hàng của Grab và SEA đang phục vụ.

Đối với ngân hàng truyền thống, phục vụ nhóm MSME tốn rất nhiều chi phí. Trong khi đó, các ngân hàng số lại tận dụng công nghệ để giảm chi phí vận hành. Ngoài ra, nhiều khách hàng MSME cũng chính là đối tác bán hàng của Grab và SEA. Điều này giúp ngân hàng của họ có thể tiếp cận nguồn dữ liệu quý giá mà các ngân hàng truyền thống không thể có, bao gồm cả dòng tiền và hiệu suất kinh doanh hàng tháng của những MSME này.

Không chỉ là lợi thế so với các ngân hàng truyền thống, ngân hàng số của Grab và SEA còn có ưu điểm vượt trội so với những mảng kinh doanh truyền thống của hai kỳ lân này.

Các dịch vụ gọi xe và giao hàng của Grab phụ thuộc nhiều vào yếu tố con người (tài xế) và các quán ăn. Tương tự, hoạt động TMĐT của Shopee phụ thuộc nhiều vào người bán, người mua. Đây là những yếu tố mà Grab và SEA khó kiểm soát được hoàn toàn. Dĩ nhiên họ vẫn có thể tác động bằng cách tung ưu đãi, giảm giá. Nhưng chính điều này cũng ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận.

Trong khi đó, với lĩnh vực ngân hàng, khi đã thu hút được khách hàng thì tỷ lệ gắn bó của khách sẽ cao hơn. Điều này khác với khách hàng của các dịch vụ gọi xe hay giao hàng, khi họ dễ dàng bỏ sang những nơi có mức giá rẻ hơn. Không chỉ vậy, Grab và SEA cũng có nhiều quyền kiểm soát về phía cung cấp hơn trong lĩnh vực ngân hàng so với gọi xe hoặc TMĐT.

Với những yếu tố lợi thế kể trên, mảng kinh doanh ngân hàng của Grab và SEA ngày càng phát triển, có tiềm năng vượt trội so với các mảng kinh doanh gốc của họ là gọi xe và TMĐT. Điều nhiều người quan tâm là liệu trong tương lai, người dùng sẽ vẫn thấy một Grab gọi xe và một SEA sàn mua sắm online, hay cả hai sẽ biến thành ngân hàng?