Khi trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành xu hướng trọng tâm định hình thị trường toàn cầu, mối lo ngại về bong bóng đầu tư cũng ngày càng hiện hữu.
Trong bối cảnh đó, một số quỹ đầu tư như Quỹ đầu tư quốc gia của Singapore (GIC) đang áp dụng một khung chiến lược để định hướng các khoản đầu tư vào chuỗi giá trị AI, bao gồm cả thị trường chứng khoán, theo ông Bryan Yeo, Giám đốc đầu tư cấp cao của GIC.
“AI là một lĩnh vực mà chúng tôi đang tập trung rất nhiều... Chúng tôi nhìn nhận nó theo ba nhóm: các bên tạo điều kiện, các bên kiếm tiền và các bên ứng dụng”, ông Yeo cho biết tại Hội nghị Thượng đỉnh châu Á do Viện Milken tổ chức.
Phát biểu trong một phiên thảo luận về triển vọng đầu tư toàn cầu, ông Yeo nhận định, phần lớn sự quan tâm của các quỹ như GIC hiện đang tập trung vào nhóm "tạo điều kiện".
Các khoản đầu tư của quỹ chủ yếu xoay quanh lĩnh vực bán dẫn, trung tâm dữ liệu AI và các nhà cung cấp hạ tầng quy mô lớn (hyperscalers), những lĩnh vực mà giá trị đã và đang tăng trưởng nhờ vào nhu cầu mạnh mẽ.
Trong thời gian tới, GIC kỳ vọng giá trị sẽ chuyển dịch dần sang nhóm "kiếm tiền", tức là các startup bản địa AI, những công ty mà sản phẩm và dịch vụ cốt lõi được xây dựng dựa trên AI. Về lâu dài, giá trị sẽ tiếp tục dịch chuyển đến nhóm "ứng dụng", bao gồm các doanh nghiệp lâu đời hoặc các công ty niêm yết, những bên đang ứng dụng AI để tái cấu trúc quy trình vận hành của họ.
“Đây cũng là điều khiến chúng tôi lo lắng, bởi vì kỳ vọng của chúng tôi là trong 3 đến 5 năm tới sẽ có một tốc độ tạo ra giá trị rất cao, nhưng đồng thời cũng có nguy cơ mất giá trị hoặc thậm chí là hủy diệt đối với những bên không kịp thích nghi,” ông Yeo cảnh báo.
Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng đang có nguy cơ hình thành bong bóng AI trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm, nơi mà bất kỳ startup nào có gắn nhãn “AI” đều được định giá ở mức rất cao, thường không tương xứng với doanh thu còn rất nhỏ của họ. Dù một số trường hợp có thể hợp lý, nhưng phần lớn thì không.
“Đây là lĩnh vực mà cần phải cực kỳ thận trọng, và GIC đang đảm bảo rằng mình phải xác định ai mới thực sự có tiềm năng trở thành người chiến thắng về lâu dài”, ông Yeo đánh giá
Chuyên gia này cũng lưu ý đến bối cảnh kinh tế vĩ mô rộng hơn, cho rằng với kỳ vọng cắt giảm lãi suất và các biện pháp kích thích tài khóa, định giá trên thị trường có thể tiếp tục tăng cao.
“Nếu công nghệ không bắt kịp và không đáp ứng được kỳ vọng quá lớn mà thị trường đã định giá, thì khi đó chúng ta thực sự sẽ chứng kiến một bong bóng,” ông nhấn mạnh.
Đồng quan điểm, bà Sandra Cheng, Giám đốc điều hành và Trưởng bộ phận phân phối khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Aviva Investors cho biết công ty của bà cũng đang nghiên cứu về khả năng xuất hiện bong bóng hoặc những rủi ro khó lường từ AI có tác động lớn.
“Dựa trên nghiên cứu của chúng tôi, khi xem xét sự tăng trưởng của AI và mức đầu tư vốn vào các trung tâm dữ liệu lớn cũng như toàn bộ nỗ lực đổi mới AI, chúng tôi vẫn cảm thấy khá yên tâm,” bà Cheng chỉ ra.
Lý do là bởi các công ty AI đang tăng trưởng nhanh chóng, và tiềm năng thúc đẩy năng suất của công nghệ này có thể lan rộng ra nhiều lĩnh vực khác nhau.
“Chúng tôi kỳ vọng thị trường cổ phiếu và các chủ đề đầu tư xoay quanh AI sẽ mở rộng,” bà Cheng chia sẻ, và cho biết thêm sự tăng trưởng này còn lan sang các lĩnh vực như thiết bị điện, phần mềm và hỗ trợ kỹ thuật. Bà nhấn mạnh rằng trọng tâm không chỉ nằm ở các công ty AI, mà còn ở toàn bộ chuỗi cung ứng liên quan.
Ông Tony Minella, Giám đốc điều hành của Eldridge Capital Management cho rằng trong lĩnh vực AI, vừa có thể có bong bóng, vừa có thể có vô vàn cơ hội.
Ông lấy ví dụ về mức định giá rất cao của OpenAI, cho thấy tính bất định trong những con số đó, nhưng đồng thời cũng công nhận giá trị mà AI đang mang lại hàng ngày.
“Chúng ta đang bước vào một thời kỳ bùng nổ mạnh mẽ về năng suất, và những tác động lan tỏa của điều đó đến nền kinh tế toàn cầu, đến bất bình đẳng, đến sự phân chia lợi ích giữa vốn và lao động. Tất cả đều là những câu hỏi lớn mà chúng ta sẽ phải đối mặt trong thập kỷ tới,” ông Minella nhận định.
Cũng thừa nhận sự bất định xoay quanh tương lai của AI, ông Todd Sisitsky, Chủ tịch của công ty đầu tư tư nhân TPG đánh giá công nghệ này cứ vài tháng lại thay đổi một lần về triển vọng và giới hạn. Ông cũng nói rằng hiện có những luận điểm rất thuyết phục ở cả hai phía của cuộc tranh luận về việc liệu có đang tồn tại một bong bóng AI hay không.
Một mặt, có những công ty tăng trưởng doanh thu từ 0 lên 100 triệu USD chỉ trong vài tháng, tốc độ vượt xa so với các mô hình tăng trưởng truyền thống. Nhưng mặt khác, các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực AI giai đoạn đầu lại đang được định giá ở mức đáng kinh ngạc, với định giá dao động từ 400 triệu đến 2 tỷ USD cho mỗi nhân viên, một hiện tượng mà ông mô tả là một khoảnh khắc ngoạn mục.