Các quốc gia tích cực tham gia vào “cuộc đua” CBDC

DIỄM NGỌC• 01/11/2021 01:02

Có tới 110 Ngân hàng Trung ương của các nước đang tích cực nghiên cứu tiền kỹ thuật số quốc gia, vì sự gia tăng đáng kinh ngạc của hệ thống tiền điện tử tư nhân trên thị trường.

Việt Nam tích cực nghiên cứu CBDC

Mới đây, Chính phủ Việt Nam đã chính thức phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025. Mục tiêu tổng quát của Đề án nhằm tạo sự chuyển biến tích cực về thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế với mức tăng trưởng cao, đưa việc sử dụng các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trong xã hội thành thói quen của người dân ở khu vực đô thị và từng bước phát triển ở khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa; giảm chi phí xã hội liên quan đến tiền mặt.

Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam NHNN nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách về tiền kỹ thuật số quốc gia

Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách về tiền kỹ thuật số quốc gia

Tại Đề án, Chính phủ giao Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hoàn thành xây dựng, ban hành cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hàng nhằm tạo lập khung pháp lý, đáp ứng yêu cầu quản lý, thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và triển khai các mô hình hợp tác, kinh doanh mới trong cung ứng dịch vụ thanh toán. Đồng thời, NHNN nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách về tiền kỹ thuật số quốc gia (CBDC).

Có thể thấy, cuộc chạy đua để phát hành một hệ thống CBDC hoạt động hoàn chỉnh đã được tiến hành trong nhiều tháng nay, ở hầu hết các quốc gia. Dẫn đầu vẫn là Trung Quốc với những hành động tích cực, nhất là khi Thế vận hội mùa đông 2022 đang gần kề.

Theo tờ Financial Times đưa tin, các nhà chức trách Trung Quốc muốn McDonald's- chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh của Mỹ sẽ mở rộng thí điểm thanh toán bằng Nhân dân tệ kỹ thuật số ở Thượng Hải, để mở rộng phạm vi các quốc gia tham gia vào hệ thống thanh toán này trước thềm Thế vận hội. Đồng thời, ông trùm thanh toán Visa và Nike cũng đều nằm trong chiến dịch.

Đặc biệt, vào ngày 11/11 tới đây, “ngày vàng” để mua sắm và bán hàng trên khắp Trung Quốc, nhà bán lẻ JD.com cũng sẽ hỗ trợ thanh toán bằng Nhân dân tệ điện tử và phát phiếu giảm giá tương tự.

Trung Quốc muốn McDonald's- chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh của Mỹ sẽ mở rộng thí điểm thanh toán bằng Nhân dân tệ kỹ thuật số ở Thượng Hải (ảnh: Usnplash)

Trong khi Trung Quốc đang nỗ lực phổ biến đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của mình, thì Hồng Kông đã có đầy đủ mọi thứ. Đặc khu hành chính đang xem xét phát triển e-HKD của riêng mình, nhưng cũng tham gia vào việc triển khai CBDC của Trung Quốc.

Howard Lee, Phó Giám đốc điều hành của Cơ quan tiền tệ Hồng Kông (HKMA) tuyên bố: “HKMA tiếp tục hỗ trợ PBoC về việc thử nghiệm Nhân dân tệ kỹ thuật số ở Hồng Kông, để tạo điều kiện thuận lợi cho các khoản thanh toán xuyên biên giới giữa Hồng Kông và Trung Quốc Đại lục.”

Hay tại Ấn Độ, việc thúc đẩy CBDC đã được các cơ quan quản lý của nước này ca ngợi, đồng thời bày tỏ sự không ủng hộ tiền điện tử tư nhân.

Subhash Chandra Garg, cựu Bộ trưởng Tài chính Ấn Độ có quan điểm rằng, nếu nhiều Ngân hàng Trung ương toàn cầu tung ra các loại tiền kỹ thuật số của riêng họ, thì nhu cầu về tiền điện tử tư nhân sẽ biến mất. Trong khi mục tiêu của tiền điện tử nằm ngoài các ứng dụng và mục tiêu của CBDC, Garg tin rằng, các tài sản ảo tư nhân làm tổn hại đến doanh thu của Chính phủ theo một cách nào đó.

Trong Hội nghị thượng đỉnh về Business Standard Insight Out, ông nói thêm: “Lợi tức đầu tư mà các nền tảng tiền điện tử có thể kiếm được không được tích lũy cho Chính phủ. Một khi tiền tệ kỹ thuật số chính thức xuất hiện, hầu hết các loại tiền điện tử và stablecoin riêng sẽ biến mất”.

Những quan điểm này của vị cựu Bộ trưởng cũng tương tự như những lo ngại được bày tỏ bởi Ủy ban Chính phủ được thành lập để nghiên cứu các vấn đề liên quan đến tiền điện tử, cũng như đề xuất các quy định. Tuy nhiên, đã có nhiều cấp độ thảo luận diễn ra trong Bộ Tài chính và với Ngân hàng Trung ương. Trên thực tế, tiền điện tử và Quy định của Dự luật tiền tệ kỹ thuật số chính thức năm 2021 sẽ được đưa vào kỳ họp mùa đông của Quốc hội Ấn Độ.

Còn tại Pháp, sau nhiều tháng chuẩn bị âm thầm, Pháp được xem là một “cầu thủ lớn” đến từ châu Âu đã chắc chắn tham gia cuộc đua. Cụ thể, Banque de France đã cung cấp một CBDC, mà những người tham gia thị trường tài chính lớn nhất của đất nước đã sử dụng trong thời gian thử nghiệm kéo dài 10 tháng.

Báo cáo của Banque de France cho biết, một chương trình lớn hơn để phát triển CBDC của Pháp đã bắt đầu vào tháng 3/2020. Tuy nhiên, mục đích của thử nghiệm cụ thể này là để đánh giá tính hữu ích của CBDC và công nghệ blockchain, cũng như kiểm tra xem liệu chứng khoán được mã hóa có thể được thanh toán nhanh chóng và an toàn hay không.

Để đạt được mục tiêu này, gần 500 trường hợp thử nghiệm đã được thực hiện, với trái phiếu chính phủ Pháp. Trong khi đó, các ngân hàng cố gắng trở thành người tham gia thị trường và giám sát.

Soren Mortensen, Giám đốc toàn cầu của thị trường tài chính tại IBM nói: “Dự án này đã vượt xa các sáng kiến blockchain trước đây, vì nó đã thử nghiệm thành công hầu hết các quy trình lưu ký chứng khoán trung ương và ngân hàng trung ương, trong khi loại bỏ các bước tạm thời hiện tại, chẳng hạn như hòa giải giữa các trung gian thị trường.”

Tuy nhiên, vẫn còn một số thách thức phía trước trước khi triển khai nền tảng blockchain trong môi trường kinh doanh thực sự, chẳng hạn như sự trưởng thành của công nghệ, việc quản lý các nền tảng sổ cái phân tán và khả năng tương tác với các nền tảng khác.

Tầm quan trọng của CBDC?

cuộc chạy đua để phát hành một hệ thống CBDC hoạt động hoàn chỉnh đã được tiến hành trong nhiều tháng nay, ở hầu hết các quốc gia (ảnh minh hoạ)

Cuộc chạy đua để phát hành một hệ thống CBDC hoạt động hoàn chỉnh đã được tiến hành trong nhiều tháng nay, ở hầu hết các quốc gia (ảnh minh hoạ)

Cựu Chủ tịch Uỷ ban Giao dịch Hàng hoá Tương lai Mỹ (CFTC) Chris Giancarlo đã đưa ra đánh giá về tầm quan trọng của CBDC và có một vài điều bắt buộc đối với các Ngân hàng Trung ương khi tham gia vào cuộc đua phát triển tiền tệ kỹ thuật số như sau:

Thứ nhất, nhiều công ty khác nhau đã bắt đầu phát tiền kỹ thuật số của riêng họ. Trong khi đó, hệ thống tài chính các quốc gia luôn phản đối điều đó, vì lo ngại về sự phát triển của tiền kỹ thuật số không có chủ quyền.

Thứ hai, hiện đại hóa hệ thống tài chính đóng một vai trò quan trọng. Các nền kinh tế như Singapore hay những nền kinh tế khác phụ thuộc nhiều vào dịch vụ tài chính, họ đã sớm thử nghiệm CBDC như một cách hiện đại hóa hệ thống tài chính.

Thứ ba, khi sử dụng tài khoản dựa trên một hệ thống token-based (xác thực bằng chuỗi mã hoá) có thể giúp nhiều người dân tiếp cận vào hệ thống tài chính hơn.

Chris Giancarlo cho rằng, stablecoin cũng có thể phát huy tác dụng ở đây. “Tôi tin rằng các Ngân hàng Trung ương đang xem xét CBDC vì sự gia tăng đáng kinh ngạc của stablecoin. Stablecoin đã xuất hiện như một cơ chế thanh toán và thanh toán quốc tế diễn ra trong hơn 18 tháng qua, đã gây ra sự cạnh tranh đáng kể ở các trung tâm tài chính”.

Gần đây, Facebook cũng công bố dự án thử nghiệm ví Novi, liên kết với Paxos và Coinbase. Facebook hy vọng có thể giải quyết một số thách thức do hệ thống thanh toán quốc tế hiện tại với Novi đặt ra. Tuy nhiên, trong một lá thư gửi đến Mark Zuckerberg, các Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ đã đề nghị họ ngừng các dự án của Novi và Diem, với lý do Facebook đang theo đuổi các kế hoạch tiền kỹ thuật số một cách tích cực. Điều này được xem là không phù hợp với bối cảnh quản lý tài chính thực tế.

Vào đầu tháng 10, Giám đốc điều hành Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva đã nói về tiền điện tử, stablecoin và tiền kỹ thuật số. Bà tiết lộ rằng, theo một cuộc khảo sát của IMF đối với các thành viên của họ, có khoảng 110 quốc gia đang ở các giai đoạn khác nhau trong việc xem xét CBDC.

Georgieva lưu ý thêm, mọi thứ đang di chuyển “khá nhanh”, nhưng chỉ có một CBDC tồn tại đó là Đô la cát của Bahamas (Sand Dollar). Tuy nhiên, bà vẫn bày tỏ lo lắng về khả năng tương tác, sự tin cậy và tính ổn định của đồng tiền này.