Zhong Shanshan, người giàu thứ 2 của Trung Quốc luôn khiến giới kinh doanh phải ngưỡng mộ về sự khôn ngoan cũng như các chiến lược "khác người".
Tài sản vượt Jack Ma, chỉ thua Ma Huateng
Zhong Shanshan, người sáng lập hãng nước đóng chai Nongfu Spring, được biết đến là người nắm rất rõ về xu hướng tiêu dùng của Trung Quốc - nền tảng giúp ông trở thành người giàu thứ 2 của đất nước tỷ dân này. Nhưng một số người đang hoài nghi liệu hãng đồ uống của ông có thực sự đáng giá đến vậy?
Phiên ngày thứ Hai (14/9), cổ phiếu của Nongfu Spring đóng cửa ở mức 36,15 đô la Hồng Kông (tương đương 4,66 USD/cổ phiếu), tăng 68% so với phiên đầu tiên lên sàn cách đây một tuần.
Công ty hiện giao dịch với tỷ lệ giá/thu nhập hay tỷ lệ P/E là 69, gấp hơn 3 lần bội số P/E của các công ty thực phẩm và đồ uống cùng ngành được niêm yết tại Hồng Kông như Tingyi và Want Want China.
Theo Brock Silvers, cựu Giám đốc đầu tư tại Adams Asset Management, Hong Kong, Nongfu đã chứng kiến việc niêm yết thành công vì đây là một công ty có nền tảng vững chắc với mô hình kinh doanh đã được chứng minh là tạo ra doanh thu và lợi nhuận có thể dự đoán được.
Tuy nhiên, ông Silvers cũng lưu ý rằng, hiện đang có một cơn sốt IPO, và cả các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu lẫn các nhà đầu tư đều đang tranh giành nhau để kiểm soát làn sóng này. Do đó, làn sóng này có thể đẩy giá cổ phiếu lên quá cao. Hiện đầu tư cổ phiếu Nongfu Spring có vẻ rủi ro đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ và cổ phiếu này có vẻ không hấp dẫn ở mức giá hiện tại.
Với việc sở hữu 84% cổ phần tại Nongfu Spring, tỷ phú Zhong Shanshan đang nắm trong tay khoảng 43,8 tỷ USD. Theo hồ sơ IPO, số cổ phần này bị hạn chế bán ra thị trường. Các nhà đầu tư được khuyến nghị “hết sức thận trọng trong giao dịch cổ phiếu này” bởi sự cô đặc cổ phần trong tay một số ít người có thể dễ tác động đến giá của cổ phiếu.
Ngoài cổ phần tại Nongfu Spring, Zhong Shanshan cũng sở hữu 75% cổ phần trong công ty sản xuất vắc xin Beijing Wantai Biological Pharmacy. Giá cổ phiếu của công ty này đã chứng kiến mức tăng gấp 14 lần so với giá chào sàn hồi tháng 4 tại Thượng Hải.
Cộng gộp cổ phần tại hai công ty, tổng tài sản của Zhong hiện ở mức 53,7 tỷ USD giúp ông thành người giàu thứ 2 Trung Quốc, chỉ xếp sau người đồng sáng lập Tencent, Ma Huateng với tài sản 59,1 tỷ USD. Tài sản của Zhong hiện đã cao hơn người đồng sáng lập Alibaba Jack Ma (50,5 tỷ USD), theo Forbes.
Năm 2019, doanh thu của Nongfu Spring đã tăng 17% lên 24 tỷ nhân dân tệ, trong đó, doanh số bán nước đóng chai chiếm 2/3, phần còn lại đến từ các sản phẩm đồ uống như nước trái cây và đồ uống làm từ trà. Lợi nhuận năm 2019 của Nongfu Spring là 5 tỷ nhân dân tệ, tăng 21% so với năm 2018.
Nongfu Spring hiện chiếm 20% thị phần nước đóng chai của Trung Quốc. Công ty này ước tính sẽ tiếp tục tăng trưởng khoảng 11% mỗi năm và đạt doanh thu 337 tỷ nhân dân tệ vào năm 2024, theo số liệu trích dẫn trong bản cáo bạch.
Eugene Law, Giám đốc phát triển kinh doanh tại China Galaxy International Securities cho rằng: “Cổ phiếu của Nongfu Spring đắt, nhưng nó là một trong những thương hiệu lớn ở Trung Quốc trong lĩnh vực tiêu dùng. Chỉ riêng tên thương hiệu đã có giá trị khá cao, các nhà quản lý quỹ sẽ nghĩ đây là một cổ phiếu phải nắm giữ”.
Jason Yu, Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn Kantar Worldpanel, cho biết Nongfu Spring đã trở nên nổi bật giữa thị trường nước đóng chai vốn cạnh tranh khốc liệt của Trung Quốc tạo nên sự khác biệt cho các sản phẩm của mình. Sản phẩm nước đóng chai giá 2 nhân dân tệ có nắp đỏ đặc trưng của công ty có thể được tìm thấy ở bất cứ đâu từ siêu thị đến cửa hàng bán đồ cũ.
Tỷ phú Zhong cũng rất biết tận dụng việc gia tăng nhận thức về sức khỏe của người dân Trung Quốc để tiếp thị sản phẩm và thương hiệu của công ty. Ví dụ, Nongfu Spring đã tạo ra dòng nước uống tự nhiên cho trẻ sơ sinh và nước uống giàu khoáng chất. Công ty cũng tung ra dòng nước đóng gói bằng thủy tinh cao cấp hướng đến các bữa tiệc và hội nghị.
Từ thợ xây thành ông chủ hãng nước đóng chai lớn nhất Trung Quốc
Zhong Shanshan sinh năm 1954 tại thành phố Hàng Châu. Trong thời kỳ Trung Quốc có nhiều biến động những năm 1960-1970, ông đã bỏ học năm 12 tuổi sau khi cha mẹ qua đời. Ông đã mất đến 10 năm làm công nhân xây dựng trước khi thi đại học 2 lần, nhưng chỉ đủ điểm để đỗ vào trường Cao đẳng Phát thanh - Truyền hình Chiết Giang năm 1977.
Sau đó, ông được nhận vào làm việc cho tờ Nhật báo Chiết Giang. Năm 1988, ông nghỉ việc làm báo để dấn thân vào sự nghiệp kinh doanh. Ông từng bán nấm, làm đại lý bán hàng cho công ty nước giải khát Wahaha và bán thực phẩm chức năng trước khi thành lập công ty nước đóng chai của riêng mình vào năm 1996.
Mark Tanner, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn China Skinny nhận định, mạng lưới bán lẻ mà Zhong dày công xây dựng cũng có vai trò quan trọng không kém sản phẩm đồ uống do ông tạo nên. Nongfu Spring hiện có gần 4.500 nhà phân phối giúp sản phẩm của công ty được bán đi khắp Trung Quốc.
Từ năm 2003, Zhong bắt đầu đa dạng hóa sản phẩm, bán thêm nước trái cây đóng chai. Trong những năm qua, ông còn mở rộng sang lĩnh vực cà phê, sữa chua, đồ uống thể thao và trà pha sẵn. Ngoài ra, công ty cũng đang nghiên cứu, sản xuất nhiều loại nước giải khát có ga.
Tại Trung Quốc, Zhong Shanshan được xem là một trong số những doanh nhân rất am hiểu về marketing. Ông khiến các đồng nghiệp trong giới phải ngưỡng mộ về sự khôn ngoan cũng như các chiến lược có phần "khác người" của mình.
Từ cách thiết kế, đặt tên cho đến quảng cáo cho sản phẩm, Zhong đều biết cách tạo nên sự khác biệt và thu hút. Vị doanh nhân 66 tuổi này khẳng định một trong những yếu tố giúp duy trì doanh nghiệp đó là ý tưởng quảng cáo độc đáo. Ông quan niệm "doanh nghiệp mà không chịu quảng cáo thì chỉ là cái xác khô".
Cũng chính vì tư duy và cách làm rất khác biệt so với các doanh nhân khác nên ông được mệnh danh là "sói già đơn độc" trong giới kinh doanh Trung Quốc.
Zhong Shanshan gia nhập câu lạc bộ tỷ phú của Forbes từ tháng 3/2019 với tài sản lúc đó là 1,8 tỷ USD. Và đến nay, sau 1 năm rưỡi, tài sản của ông đã vượt 53 tỷ USD, trở thành người giàu thứ 2 Trung Quốc.