Cách nào hóa giải nỗi lo ô nhiễm môi trường từ thép Shengli?

Lan Vũ• 11/05/2020 05:30

Năm nào, tại các kỳ họp HĐND, cử tri các huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng), Quỳnh Phụ (Thái Bình) cũng kiến nghị vấn đề ô nhiễm môi trường từ Công ty thép Shengli nhưng mức độ cải thiện vẫn bằng không.

Nằm giữa vùng đất giáp ranh giữa Hải Phòng và Thái Bình, mọi hoạt động từ công ty này đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân 3 (khoảng gần 1.500 hộ dân) tại huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng) và hàng trăm người dân thị trấn An Bài (Quỳnh Phụ, Thái Bình). Và mặc dù, trong nhiều năm qua Công ty TNHH thép đặc biệt Sheng đã nhiều lần bị xử phạt, nhắc nhở nhưng hoạt động sản xuất của doanh nghiệp này vẫn gây ô nhiễm môi trường khiến người dân bức xúc.

Người dân “lãnh đủ”

Đầu tháng 3/2020, trong buổi kiểm tra tình hình sản xuất, đầu tư hạ tầng KCN cầu Nghìn, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình Nguyễn Hồng Diên đã yêu cầu Công ty TNHH thép đặc biệt Shengli phải đấu nối hệ thống xử lý nước thải với nhà máy ước thải tập trung. Nếu không đấu nối thì việc xử lý nước thải tại công ty này phải đạt chuẩn loại A mới được phép xả thải ta môi trường.

"Trong trường hợp doanh nghiệp không tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường thì buộc phải đình chỉ sản xuất, rút giấy phép hoạt động" – nguyên Bí thư Tỉnh ủy Thái Bình nhấn mạnh.

Xe tải rầm rập chạy vào nhà máy, kéo theo bụi mù mịt

Tuy nhiên, theo nhiều người dân quanh nhà máy, tình hình ô nhiễm từ nhà máy vẫn không được cải thiện. Quá trình hoạt động của Công ty thép Shengli vẫn thường xuyên phát sinh tiếng ồn, khói bụi và đặc biệt là mùi khét đặc trưng từ quá trình sản xuất thép.

Ông Đoàn Văn Quốc – xã Đồng Minh (Vĩnh Bảo) cho biết, công ty cán thép này đặt trên đất Quỳnh Phụ (Thái Bình) nhưng toàn bộ ô nhiễm của nó lại ảnh hưởng trực tiếp tới các hộ dân phân bố dọc trên địa bàn bờ sông Hóa thuộc huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng). Trước đây, công ty này xả khói, hoạt động suốt ngày đêm. Khoảng 1 năm trở lại đây, họ chuyển sang chỉ xả khói vào buổi tối. Mỗi lần, công ty này xả khói, một mùi khét lẹt như dây điện cháy len lỏi vào từng nhà dân, mặc dù đóng kín cửa cũng không ngăn được mùi khiến ai hít vào cũng cảm thấy khó thở.

Bà Bùi Thị Thu – xã Hưng Nhân cho biết, nước cũng bị ô nhiễm do nhà máy xả thải khí độc. Ruộng rau muống, rồi lúa bà con trồng dọc các tuyến ruộng hai bên bờ sông năng suất kém. Rau màu cứ héo úa mà chết, dù không có sâu bệnh. Nhìn chung cây cối trồng không thể phát triển được do bụi nhiều. Nhà máy này chủ yếu xả khí thải về đêm, mà giờ giấc không cố định. Đáng lẽ nhà máy công nghiệp như thế này phải được đặt xa khu dân cư mới phải. Nhưng không hiểu sao, hơn 10 năm nay công ty này vẫn tồn tại mặc người dân khổ sở, kêu cứu.

Khói từ nhà máy cán thép Shengli

Đã xử phạt nhưng không “ăn thua”

Không chỉ riêng 1.500 người dân Vĩnh Bảo bị ảnh hưởng bởi hoạt động của nhà máy cán thép Shengli, hàng trăm hộ dân tại thị trấn An Bài (Quỳnh Phụ, Thái Bình) cũng đã và đang hàng ngày phải chịu đựng. Họ cũng đã rất nhiều lần có đơn kêu cứu việc sản xuất gây ô nhiễm môi trường của Công ty thép Shengli ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân, nhất là người già và trẻ nhỏ. Những năm gần đây, nhiều người dân trong thị trấn mắc các bệnh về phổi, tỷ lệ chết vì ung thư ngày càng nhiều và trẻ hóa.

Theo ông Vũ Tiến Hồi - thị trấn An Bài chia sẻ, trước kia người dân sử dụng nước mưa để nấu ăn. Giờ 100% hộ dân không ai dám dùng nước mưa vì trong không khí có rất nhiều mùn. Có thời điểm mùa hoa quả, khí thải xả ra khiến hoa trái rám hết. Dù nhiều lần người dân kiến nghị, cả qua tiếp xúc cử tri nhưng tình trạng ô nhiễm khí thải vẫn chưa thể giảm.

Được biết, trong quá trình hoạt động Công ty thép Shengli đã nhiều lần bị xử phạt vì vi phạm trong lĩnh vực môi trường. Ngày 31/5/2012 Sở TNMT tỉnh Thái Bình đã tổ chức đoàn kiểm tra giám sát, cho thấy Công ty TNHH thép đặc biệt Shengli có vi phạm các quy định về công tác bảo vệ môi trường. Do đó, ngày 4/6/2012, Thanh tra Sở TNMT Thái Bình đã lập biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đối với doanh nghiệp này, xử phạt chính 55 triệu đồng, phạt bổ sung: Tước quyền sử dụng Giấy xác nhận đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu số 1147/STNMT-CCBVMT ngày 12/12/2011 do Sở TNMT tỉnh Thái Bình cấp. Năm 2015, doanh nghiệp này cũng đã bị xử phạt hành chính gần 2 tỷ đồng với 2 lỗi xả nước thải và khí thải, bụi vượt quá ngưỡng cho phép.

Mùi khói vẫn khét lẹt. Vào mùa hanh khô thì bụi càng nhiều

"So với nhiều năm trước, tiếng ồn từ hoạt động của nhà máy cán thép có giảm nhưng bằng trực quan chúng tôi vẫn thấy rõ sự ô nhiễm từ đây. Tiếng ồn từ nhà máy, có ngồi cách xa khoảng 3km chúng tôi vẫn nghe thấy. Mùi khói vẫn khét lẹt. Vào mùa hanh khô thì bụi càng nhiều" – bà Thu cho biết thêm.

Rõ ràng, Công ty thép Shengli đã từng bị xử phạt rất nặng nhưng thực tế cho thấy vấn đề lại không được xử lý dứt điểm. Xử phạt chỉ là một biện pháp, nếu doanh nghiệp cố tình “chây ỳ” nên đình chỉ sản xuất, rút giấy phép hoạt động như chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh Thái Bình.

Ngày 16/1/2008, Công ty TNHH thép đặc biệt Shengli được UBND tỉnh Thái Bình cấp giấy chứng nhận đầu tư cho phép xây dựng Nhà máy luyện và cán thép tại KCN Cầu Nghìn bên bờ sông Hóa, đối diện bên này bờ sông là khu dân cư thuộc địa phận huyện Vĩnh Bảo (Hải Phòng).

Nhà máy thép ShengLi thuộc Công ty TNHH thép đặc biệt ShengLi Việt Nam là doanh nghiệp thép quy mô lớn 100% vốn đầu tư Trung Quốc do Công ty TNHH đầu tư phát triển Shengli (Phúc Kiến) cùng với tập đoàn xuất nhập khẩu khoáng sản Ngũ Kim tỉnh Quảng Đông cùng nhau đầu tư thành lập.