CẢM XÚC XUÂN: Xốn xang hương vị bánh chưng Bờ Đậu

Mang vẻ đẹp yên bình, đầy chất thơ của một vùng non nước hữu tình với những đồi chè xanh thoai thoải, Thái Nguyên từ lâu không chỉ nổi tiếng là mảnh đất “Đệ nhất danh trà” được du khách gần xa nhớ đến với những địa điểm du lịch hấp dẫn mà còn được biết đến là nơi có một sản vật nức tiếng cả nước đó là bánh chưng Bờ Đậu.

Làng bánh chưng Bờ Đậu thuộc xã Cổ Lũng, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, nằm dọc hai bên quốc lộ 3 Hà Nội- Thái Nguyên- Bắc Cạn. Nơi đây từ xưa đã nổi tiếng với nghề làm bánh chưng truyền thống trong và ngoài tỉnh và là một trong 5 làng nghề làm bánh chưng nổi tiếng trên đất Bắc.

Đến Bờ Đậu những ngày giáp Tết có thể cảm nhận rõ không khí Tết đang đến rất gần. Trong từng hộ gia đình, già trẻ gái trai đều được phân công làm bánh. Nhà nào cũng tất bật gói bánh, từng nồi bánh chưng bốc khói nghi ngút, mùi bánh, mùi lá quyện vào nhau thơm nức như níu chân khách qua đường. Tuy nhiên, năm nay do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên không khí tấp nập cũng như lượng người mua bị giảm đi ít nhiều.

Khác với những nơi làm bánh chưng khác, người Bờ Đậu gói bánh chưng không cần khuôn mà bánh vẫn vuông vắn, cái nào cũng giống nhau như cùng một khuôn. Đó là một trong những kỹ nghệ riêng biệt chỉ có ở làng bánh chưng Bờ Đậu, mà không nơi nào có thể học hỏi được. Người dân ở đây cho hay, việc gói bằng tay sẽ có thể điều chỉnh cho chiếc bánh thật chặt, vuông đều 8 cạnh bằng nhau, khi cho vào luộc không hề bị biến dạng, căng phồng mà chiếc nào chiếc đó đều vuông thành sắc cạnh, hạt nếp dẻo, bánh rền có mùi thơm đậm đà.

>> CẢM XÚC XUÂN: Bạn đã sống đúng nghĩa?

Để làm ra được những chiếc bánh chưng thơm, dẻo người dân nơi đây phải chọn lựa rất kỹ càng từ khâu chọn nguyên liệu cho đến khi luộc bánh. Thứ gạo nếp được dùng để gói bánh phải là gạo nếp nương đặc sản của núi rừng Định Hóa. Lá rong dùng để gói bánh cũng phải là thứ lá nếp, dày xanh mướt, to bản được lấy từ trên núi đem về. Và điều đặc biệt hơn cả để có được những chiếc bánh chưng thơm ngon ngoài bí quyết gia truyền của làng nghề thì nước để luộc bánh chưng phải là nước suối nguồn tự nhiên lấy từ trên núi đá Cẩm phía sau làng Bờ Đậu dẫn về. Sau khi gói xong, bánh được đặt vào những nồi phi cỡ lớn để luộc. Chỉ khi luộc với thứ nước trong vắt này, bánh chưng Bờ Đậu mới thực sự bộc lộ hết hương vị thơm ngon, mà không một loại bánh chưng nào có thể sánh được. Chính vì vậy mà người dân nơi đây có câu ca:

“Bánh chưng luộc nước giếng thần

Thơm ngon mùi vị có phần trời cho".

Đó như là một đặc sản mà chỉ vùng Bờ Đậu mới có thể làm nên những chiếc bánh hoàn hảo với hương thơm đậm đà, tinh khiết mang dư vị riêng. Bóc chiếc bánh chưng Bờ Đậu bên ngoài xanh mướt một màu đó là màu xanh tươi của lá dong, bên trong là màu trắng ngần của gạo nếp, ở giữa là màu vàng ươm của đỗ xanh, màu đỏ hồng của thịt lợn pha lẫn nhũn mỡ đã hòa lẫn đỗ điểm chút hạt tiêu lấm chấm đen. Bánh chưng Bờ Đậu ăn dền, dẻo mềm chứ không nhão. Thơm mà không ngấy dư vị đậm đà khó quên.

Bên cạnh sản phẩm bánh chưng truyền thống, người dân nơi đây cũng không ngừng đổi mới, sáng tạo cho ra đời những loại bánh chưng có màu sắc bắt mắt từ chính những nguyên liệu tự nhiên như bánh chưng cẩm được làm từ gạo nếp cẩm có màu tím, bánh chưng xanh từ lá giềng, bánh chưng màu cam từ gấc… giúp người tiêu dùng có thêm nhiều sự lựa chọn. Đồng thời thực hiện việc bán hàng mang về và quảng bá sản phẩm trên các trang mạng xã hội để tăng lượng tiêu thụ khắc phục những khó khăn do Covid mang lại.

Làng nghề bánh chưng Bờ Đậu nổi lửa đỏ quanh năm nhưng những ngày giáp Tết vẫn là lúc tấp nập, nhộn nhịp nhất. Người đi đường từ Hà Nội, Cao Bằng, Tuyên Quang qua Bờ Đậu đều không quên dừng lại mua vài cái bánh chưng về làm quà cho bạn bè, người thân hay đặt mua về để thắp hương ngày Tết. 

Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phát động diễn đàn “CẢM XÚC XUÂN” khởi tạo không gian để bạn đọc viết lên những cảm xúc chất chứa tâm tư tiễn đưa năm cũ, đón năm mới; nguyện vọng, sáng kiến, hiến kế để thích ứng tốt hơn với dịch bệnh; phản ánh cô đọng các vấn đề của cuộc sống địa phương cũng như đất nước.

Bài viết có thể dưới dạng thơ hoặc văn xuôi, bút ký, tùy bút, tản văn,… gửi về địa chỉ email camxucxuan@dddn.com.vn.

Tác giả để lại địa chỉ và số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ.

Trân trọng cảm ơn.