Cần bịt kẽ hở “hợp thức hóa” khiến sai phạm gia tăng

Theo số liệu thống kê vài năm gần đây cho thấy tình trạng xây dựng sai phép, không phép diễn ra tràn lan tại nhiều địa phương trên cả nước. Điều dư luận quan tâm là đối với các công trình xây dựng, muốn được phê duyệt và triển khai phải qua nhiều cấp thẩm quyền. Chưa kể đội ngũ thanh tra xây dựng phủ sóng khắp quận, huyện. Tại sao vẫn không kịp thời phát hiện, xử lý triệt để sai phạm từ đầu? Liệu có sự bao che, bảo kê hay buông lỏng quản lý?

Còn nhớ cuối năm 2019, dư luận tỉnh Thái Nguyên xôn xao trước việc dự án nông trại bò sữa được “hô biến” thần kỳ thành khu sinh thái sau khi nộp phạt hơn 400 triệu đồng…

Theo đó, năm 2003, Công ty Thái Việt (do ông Hứa Xuân Bách làm giám đốc) lập dự án đầu tư xây dựng nông trại chăn nuôi bò sữa được UBND tỉnh Thái Nguyên đồng ý về chủ trương đầu tư xây dựng. Đến ngày 21/11/2003, UBND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Quyết định số 3082/QĐ-UB về việc thu hồi đất, giao đất cho Công ty Thái Việt thuê đất sử dụng vào mục đích xây dựng nông trại chăn nuôi bò sữa, tại xóm Hội Hiểu, xã Cao Ngạn, TP Thái Nguyên, với diện tích 133.265m2. Sau đó, Công ty Thái Việt đã động thổ khởi công xây dựng dự án và hoàn thành đưa vào sử dụng vào cuối năm 2005.

Đến năm 2018, vì nuôi bò sữa không hiệu quả, Công ty Thái Việt đã trình hồ sơ, báo cáo và đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tỉnh Thái Nguyên xem xét cho chuyển Dự án đầu tư nông trại chăn nuôi bò sữa sang Dự án xây dựng Khu chăn nuôi, trồng trọt kết hợp trải nghiệm. Trong khi các cơ quan chức năng tỉnh Thái Nguyên đang xem xét, nghiên cứu việc chuyển đổi dự án nêu trên thì năm 2018, Công ty Thái Việt đã tự ý chuyển đổi một phần diện tích đất nông nghiệp trên thành khu dịch vụ ăn uống, nhà nghỉ, bể bơi, khu sinh thái trải nghiệm, khu hát karaoke và xây dựng hàng loạt nhà cửa không phép.

Trong tâm bão dư luận, ngày 16/4/2019 Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên đã ra Quyết định số 44/QĐ-SXD, quyết định Thanh tra toàn diện đối với Dự án nói trên của Công ty TNHH Thái Việt.

Sau hơn 1 tháng tiến hành thanh tra, ngày 04/06/2019 Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên đã hoàn tất việc thanh tra và đưa ra Kết luận về việc chấp hành các quy định về đầu tư, xây dựng, sử dụng đất đai, bảo vệ môi trường và các lĩnh vực khác có liên quan…

Theo đó, đoàn thanh tra đã tiến hành lập biên bản vi phạm và ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH Thái Việt với tổng số tiền 435,7 triệu đồng.

Đáng nói, mặc dù đoàn thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại dự án này, song trong phần nội dung kết luận thanh tra, đại diện đoàn thanh tra liên ngành do Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên chủ trì lại đề nghị UBND tỉnh Thái Nguyên xem xét, chấp thuận chủ trương cho Công ty TNHH Thái Việt được điều chỉnh Dự án nông trại chăn nuôi bò sữa tại xóm Hội Hiểu, xã Cao Ngạn, TP.Thái Nguyên thành Dự án Khu chăn nuôi, trồng trọt kết hợp trải nghiệm.

Dư luận không khỏi hoài nghi cho rằng, liệu Sở Xây dựng tỉnh Thái Nguyên có đang tạo những tiền lệ xấu? Có hay không sự “ưu ái” có mục đích “riêng” của lãnh đạo sở Xây dựng tỉnh này?

Mới đây, tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cũng nhìn nhận, một số hạn chế trong quản lý trật tự xây dựng thời gian vừa qua chủ yếu do khâu tổ chức thực hiện pháp luật chưa nghiêm… và dự thảo Luật đã được sửa đổi, bổ sung, làm rõ trách nhiệm UBND cấp tỉnh, huyện về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn theo phân cấp của Chính phủ.

Có thể thấy, thời gian qua, để biện minh cho việc để vi phạm kéo dài, lãnh đạo nhiều địa phương thường đưa ra lý do chủ đầu tư cố tình tránh né, chây ì… Tuy nhiên trên thực tế, phía các chuyên gia lại nhìn nhận, đó là do sự thiếu quyết liệt của cấp chính quyền cơ sở, khi xử lý trách nhiệm những cá nhân để xảy ra sai phạm còn nhẹ. Đồng thời, các chế tài xử phạt vẫn chưa thật sự đủ sức răn đe đối với các chủ đầu tư, chưa kể, khi lợi ích mang về quá lớn mà số tiền mà chủ đầu tư nộp phạt hành chính lại quá nhỏ đã khiến nhiều chủ đầu tư tỏ ra “nhờn thuốc”.

Đồng quan điểm trên, trao đổi về việc này với Diễn đàn Doanh nghiệp, Luật sư Nguyễn Thành Luân – Giám đốc công ty TNHH Luật Hà Việt cũng đánh giá, việc cần phải hoàn thiện khung pháp lý trong đó tăng hình thức xử lý, xử phạt thật nghiêm mới là vấn đề “then chốt” để bịt “kẽ hở” phạt cho tồn tại, khiến sai phạm gia tăng trong thời gian qua.