VCCI đề xuất điều chỉnh một số nội dung tại Dự thảo Nghị định về thuế và hóa đơn điện tử đối với hộ, cá nhân kinh doanh nhằm nâng cao tính hợp lý và khả thi trong thực tiễn.
Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã có nhiều góp ý quan trọng, trên cơ sở tổng hợp ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp và các chuyên gia đối với Dự thảo Nghị định quy định khai, tính thuế, khấu trừ thuế, nộp thuế, sử dụng hoá đơn điện tử của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh (sau đây gọi tắt là Dự thảo).
Theo VCCI, Dự thảo là bước đi cần thiết nhằm tăng cường minh bạch, hiện đại hóa công tác quản lý thuế đối với khu vực hộ, cá nhân kinh doanh. Tuy nhiên, một số quy định vẫn cần được rà soát, điều chỉnh để bảo đảm tính hợp lý, đồng bộ và khả thi trong thực tiễn.
Cụ thể, tại khoản 1 Điều 6, Dự thảo quy định các khoản chi phí thực tế được trừ phải trực tiếp phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, VCCI cho rằng một số khoản chi hợp lý hiện chưa được liệt kê như chi phí đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của chủ hộ kinh doanh, các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học…
Đáng lưu ý, đây đều là các khoản chi đang được pháp luật cho phép giảm trừ khi xác định thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công. Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung các khoản chi này để bảo đảm sự công bằng và đồng bộ giữa các nhóm đối tượng nộp thuế.
Liên quan đến quyết toán thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân quy định các mức thuế suất khác nhau tương ứng với từng mốc doanh thu. Khoản 1 Điều 7 Dự thảo yêu cầu cá nhân kinh doanh phải nộp bổ sung thuế và tiền chậm nộp nếu doanh thu thực tế tăng dẫn đến thay đổi bậc thuế suất.
Theo VCCI, quy định này chưa thực sự phù hợp. Trên thực tế, việc xác định mức thuế suất thường căn cứ vào kết quả kinh doanh của năm trước. Trong quá trình hoạt động, doanh thu có thể tăng mạnh vào những tháng cuối năm do yếu tố thị trường thuận lợi, đây là diễn biến bình thường, không phải hành vi cố tình chậm thực hiện nghĩa vụ thuế.
Vì vậy, VCCI kiến nghị sửa đổi theo hướng người nộp thuế chỉ phải nộp bổ sung số thuế còn thiếu, không áp dụng tiền chậm nộp trong trường hợp thay đổi bậc thuế suất so với năm trước. Đồng thời, đề nghị làm rõ thời điểm quyết toán các loại thuế, bao gồm thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân, nhằm tạo thuận lợi cho người nộp thuế trong quá trình thực hiện.
Về hóa đơn điện tử, khoản 5 Điều 8 Dự thảo quy định hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng/năm trở lên phải áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Theo VCCI, mục tiêu tăng cường minh bạch, chống gian lận thuế là cần thiết, song mốc doanh thu 1 tỷ đồng là chưa thực sự hợp lý. Mức này không tương thích với các ngưỡng doanh thu đang áp dụng trong phương pháp tính thuế (3 tỷ đồng, 50 tỷ đồng), đồng thời chỉ cao hơn khoảng 500 triệu đồng so với ngưỡng không chịu thuế, trong khi năng lực tài chính và trình độ quản trị của nhiều hộ kinh doanh ở quy mô này còn hạn chế.
Kết quả khảo sát nhanh của VCCI vào tháng 6/2025 cho thấy, đối với các hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng, việc triển khai hóa đơn điện tử kết nối với cơ quan thuế vẫn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, thiếu vốn đầu tư là rào cản với 32% hộ ở khu vực nông thôn và 23% ở khu vực đô thị; thiếu kiến thức, kỹ năng công nghệ lên tới 77% ở nông thôn và 67% ở đô thị.
Từ đó, VCCI đề nghị nâng ngưỡng áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế lên mức doanh thu trên 3 tỷ đồng, tương ứng với ngưỡng bắt đầu áp dụng phương pháp tính thuế trên lợi nhuận. Với các hộ có doanh thu dưới ngưỡng này, cơ quan thuế có thể tăng cường giám sát thông qua dữ liệu từ nhiều nguồn thay vì áp dụng đồng loạt.
Ngoài ra, VCCI cũng bày tỏ quan ngại về quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP yêu cầu hóa đơn điện tử phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua, trừ một số trường hợp đặc thù như siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng xăng dầu.
Theo VCCI, quy định này gây khó khăn cho nhiều hộ kinh doanh bán lẻ, ăn uống, lưu trú – những lĩnh vực có đặc thù phục vụ lượng lớn khách lẻ, giá trị giao dịch nhỏ và thời gian mua bán nhanh. Việc yêu cầu ghi nhận đầy đủ thông tin người mua không chỉ làm tăng chi phí nhân sự, mà còn dễ tạo tâm lý e ngại cho người tiêu dùng. Do đó, VCCI kiến nghị cho phép hóa đơn điện tử của hộ kinh doanh không bắt buộc phải có mã số thuế hoặc số định danh cá nhân của người mua trong trường hợp người mua là cá nhân không kinh doanh, nhằm bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.
