Gửi bình luận
Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu chính sách đánh thuế nhà, đất bỏ hoang. Các chuyên gia cho rằng đây là bước đi cần thiết để điều tiết thị trường và ngăn chặn tình trạng đầu cơ tràn lan.
Tại cuộc họp mới đây với các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp và ngân hàng về thị trường bất động sản, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất chính sách đánh thuế đối với bất động sản không đưa vào sử dụng, cũng như phần chênh lệch giá đất với giá bán.
Yêu cầu này được đặt ra trong bối cảnh nhiều địa phương, kể cả các đô thị lớn như Hà Nội, TP HCM xuất hiện hàng loạt "nhà hoang", "biệt thự hoang", "khu đô thị hoang" minh chứng cho sự lãng phí tài nguyên đất đai và nghịch lý trong phân bổ nhà ở.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), nhận định việc đánh thuế nhà đất bỏ hoang là cần thiết trong bối cảnh đầu cơ chiếm tỷ trọng lớn trong giao dịch bất động sản. “Họ sở hữu hàng chục tài sản nhưng để không, tạo nên tình trạng khan hiếm giả, đẩy giá nhà đất tăng phi lý”, ông Đính nói.
Thực tế, trong khi người dân làm cả đời chưa mua nổi một mảnh đất thì nhiều cá nhân, tổ chức vẫn “găm hàng” để chờ giá, khiến khả năng tiếp cận nhà ở ngày càng xa vời với số đông. Không chỉ bất công về xã hội, tình trạng này còn làm méo mó cơ chế vận hành thị trường.
Đồng quan điểm, LS Trương Anh Tú - Chủ tịch TAT Lawfirm dẫn ví dụ từ Singapore nơi bất động sản thứ hai trở lên có thể bị đánh thuế đến 20–30% giá trị giao dịch. Pháp đánh thuế nhà bỏ hoang theo lũy tiến: từ 12,5% lên 25% giá trị tiền thuê ước tính sau hai năm bỏ trống. “Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi, nhưng cần linh hoạt để phù hợp năng lực quản lý và đặc thù kinh tế xã hội trong nước”, ông Tú nói.
TS Nguyễn Trí Hiếu - Chuyên gia kinh tế cũng đồng tình và cho rằng, áp thuế bất động sản sẽ giúp giảm đầu cơ và tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, ông lưu ý phải xác định rõ giá trị bất động sản, bao gồm cả đất và tài sản trên đất, để làm cơ sở tính thuế.
Đồng tình với đề xuất đánh thuế, tuy nhiên GS Đặng Hùng Võ - Nguyên Thứ trưởng Bộ TN&MT cảnh báo không nên áp dụng máy móc mô hình nước ngoài như đánh thuế căn nhà thứ hai, mà phải tính đến tổng giá trị sở hữu và thu nhập dân cư.
Ông đề xuất có thể đánh thuế theo diện tích hoặc giá trị nhà đất, kết hợp tiến độ thời gian bỏ hoang.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Văn Đính đưa ra mô hình tham khảo từ Hàn Quốc: đất bỏ hoang quá 2 năm bị đánh thuế 5%, quá 5 năm là 8%, trên 10 năm là 10%. Cách làm này vừa mang tính răn đe, vừa thúc đẩy chủ sở hữu đưa bất động sản vào khai thác thực tế.
Theo GS Đặng Hùng Võ, việc triển khai sắc thuế này phụ thuộc lớn vào hệ thống dữ liệu đất đai. Hiện nay, chỉ một số địa phương như Đồng Nai có dữ liệu tương đối hoàn chỉnh; phần lớn các tỉnh thành chưa số hóa đầy đủ, gây khó khăn trong kiểm soát và truy thu thuế.
Bên cạnh đó, các cơ quan còn phải giải quyết nhiều câu hỏi pháp lý: Công khai danh tính chủ sở hữu đến đâu? Căn cứ nào xác định bất động sản bỏ hoang? Làm thế nào để phân biệt mục đích đầu tư hợp pháp và đầu cơ tích trữ?
Nếu xây dựng được khung thuế phù hợp, Việt Nam có thể tạo thêm nguồn thu ngân sách để đầu tư cho hạ tầng, y tế, giáo dục đồng thời điều tiết thị trường bất động sản phát triển bền vững, lành mạnh hơn.
Ngược lại, nếu không kiểm soát được sẽ tạo tâm lý lo ngại cho người mua, nhà đầu tư chân chính và làm méo mó thị trường. Bởi vậy, các chuyên gia nhấn mạnh: cần đồng bộ giữa chính sách thuế, hệ thống dữ liệu, cơ chế kiểm soát và truyền thông minh bạch.
