Chỉ 23% CFO tại Đông Nam Á đang kết hợp các yếu tố ESG vào trong mô hình hoạt động mặc dù đã công nhận rộng rãi về tầm quan trọng của chúng.
Chương trình Giám đốc tài chính Đông Nam Á của Deloitte gần đây đã công bố kết quả có được từ nghiên cứu mới nhất năm 2025 - SEA CFO Agenda 2025, trong đó cho thấy mục tiêu tăng trưởng doanh thu (82%) là ưu tiên hàng đầu trong các ưu tiên chiến lược của các Giám đốc tài chính (CFO) tại Đông Nam Á, cao hơn hẳn mục tiêu kiểm soát chi phí (71%) và mục tiêu đạt hiệu quả tài chính (70%), bất chấp những lo ngại kéo dài của các yếu tố rủi ro từ bên ngoài, chẳng hạn như suy thoái kinh tế cũng như lạm phát và lãi suất.
Nghiên cứu, bao gồm một cuộc khảo sát với 190 CFO tại 7 khu vực địa lý trên khắp Đông Nam Á – cụ thể là Brunei, Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam – cùng các cuộc phỏng vấn trực tiếp với 11 CFO Đông Nam Á được thực hiện vào nửa cuối năm 2024, cũng cho thấy một bức tranh khác biệt rõ rệt về nhận định của CFO tại Đông Nam Á so với năm trước.
“Kết quả nghiên cứu mới nhất của chúng tôi cho thấy đa phần các CFO tại Đông Nam Á tỏ thái độ trung lập về triển vọng kinh tế nói chung và tài chính của công ty họ nói riêng, dù vẫn thể hiện sự lạc quan một cách thận trọng – điều này trái ngược hoàn toàn với tâm lý bi quan mà chúng tôi quan sát được vào năm ngoái. Điều này cho thấy các CFO tại Đông Nam Á đã làm quen và thích nghi với tiêu chuẩn mới của các biến động kinh tế và địa chính trị đang diễn ra – từ đó đã chuyển thành sự tập trung rõ ràng vào mục tiêu tăng trưởng”, Ho Kok Yong, Lãnh đạo chương trình CFO, Deloitte châu Á – Thái Bình Dương và Đông Nam Á cho biết.
Cụ thể, bất chấp những lo ngại kéo dài về rủi ro bên ngoài, các CFO tại Đông Nam Á vẫn đặt ưu tiên cho mục tiêu tăng trưởng doanh thu (82%) cao hơn muc tiêu kiểm soát chi phí (71%) và đạt hiệu quả tài chính (70%).
”Khẩu vị” đối với các thương vụ M&A ngày càng đáng kể và ngày càng gia tăng. Hơn một phần tư (28%) CFO tại Đông Nam Á cho biết doanh nghiệp của họ đã hoàn tất ít nhất một thương vụ M&A trong 36 tháng qua và gần một nửa (46%) kỳ vọng số lượng thương vụ M&A sẽ tăng trong 36 tháng tới.
Bên cạnh đó, nhân lực và các yếu tố liên quan đến lòng tin – kỹ năng chuyên môn và khả năng sử dụng thuần thục AI (78%); rủi ro áp dụng (55%); và văn hóa và lòng tin (45%) – là những mối quan tâm hàng đầu của các CFO tại Đông Nam Á trong việc sử dụng AI trong hoạt động tài chính.
Trong khi đó, chỉ có chưa đến một phần tư (23%) CFO tại Đông Nam Á đang kết hợp các yếu tố ESG vào trong mô hình hoạt động mặc dù đã công nhận rộng rãi về tầm quan trọng của chúng.
Nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tăng trưởng trong một môi trường hoạt động đầy bất trắc, các CFO tại Đông Nam Á đang áp dụng nhiều phương pháp tiếp cận sáng suốt để điều chỉnh lại chiến lược phân bổ vốn của họ, đồng thời tăng cường giám sát việc nắm giữ danh mục đầu tư. Theo kết quả khảo sát, hơn một nửa (58%) số người được hỏi giờ đây đang tiến hành đánh giá hiệu suất danh mục đầu tư của họ ít nhất hai lần một năm.
Đáng chú ý, nhu cầu thực hiện các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A) ở mức đáng kể và ngày càng tăng. Hơn một phần tư (28%) số người được hỏi cho biết tổ chức của họ đã hoàn tất ít nhất một thương vụ M&A trong 36 tháng qua, trong khi một tỷ lệ thậm chí còn lớn hơn – khoảng gần một nửa số CFO được khảo sát (46%) – kỳ vọng số lượng thương vụ trung bình sẽ tăng trong 36 tháng tới.
“Việc phần lớn các CFO tại Đông Nam Á đang đánh giá danh mục đầu tư của họ ít nhất hai lần một năm là một điều rất đáng khích lệ. Tuy nhiên, để thực sự trở nên tinh gọn và điều hướng phát triển một cách đúng đắn, các CFO tại Đông Nam Á cần phải đi tiên phong để hỗ trợ tổ chức của mình hướng tới tư duy “luôn sẵn sàng” đánh giá danh mục đầu tư. Điều này đồng nghĩa với việc dành các nguồn lực và trao đổi với Hội đồng quản trị để đảm bảo tài sản đầu tư phù hợp với định hướng chiến lược tổng thể, còn nếu thấy không phù hợp thì sẵn sàng và có khả năng di chuyển tài sản nhanh chóng để thoái vốn hoặc cộng tác với các đối tác có thể tạo ra giá trị”, Kok Yong bình luận.
“Nói cho cùng thì bối cảnh kinh doanh năng động và đầy biến động hiện nay đòi hỏi các tổ chức phải phát triển hai khả năng chính: khả năng chống chịu nhằm bảo vệ những yếu tố nền tảng của mình; và tăng trưởng đột phá, qua đó đẩy nhanh quá trình kiến tạo giá trị. Vì vậy, mục tiêu của các CFO tại Đông Nam Á là đa dạng hóa và cải thiện các nguồn doanh thu, để tổ chức của họ có đủ sức chống chịu và hướng tới tiếp tục phát triển qua các chu kỳ tăng trưởng và suy thoái”, ông nói thêm.
Nhìn chung, các CFO tại Đông Nam Á kỳ vọng công nghệ kỹ thuật số và tự động hóa sẽ đóng vai trò lớn hơn trong hoạt động của tổ chức của họ. Hơn một nửa (59%) số người được hỏi dự kiến sẽ tích hợp nhiều công nghệ tự động hóa hoặc kỹ thuật số hơn vào hoạt động và hơn một phần ba (34%) dự kiến sẽ tăng mức đầu tư vào kỹ thuật số của họ trong năm tới.
Một tỷ lệ đáng kể các CFO tại Đông Nam Á mà Deloitte đã phỏng vấn cũng chia sẻ rằng tổ chức của họ đã thành lập các trung tâm nghiên cứu và ứng dụng (Centers of Excellence - CoEs) và/hoặc các nhóm chuyên trách để giám sát việc thử nghiệm các dự án sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI). Tuy nhiên, do hầu hết các tổ chức chỉ đang ở giai đoạn đầu của hành trình AI, các dự án này chủ yếu là các ứng dụng có rủi ro thấp nhằm nâng cao năng suất bằng cách tự động hóa một phần các tác vụ thủ công.
Hơn nữa, do thiếu vắng các dự án hấp dẫn cũng như gặp khó trong việc định lượng các lợi ích liên quan, các CFO tại Đông Nam Á phải đối mặt với những thách thức trong việc hợp lý hóa các khoản đầu tư AI. Các mối quan tâm khác liên quan đến AI cũng bao gồm các vấn đề về rủi ro và quản trị (45%), cũng như các vấn đề về quyền riêng tư và bảo mật (27%).
Cụ thể trong công tác tài chính, các CFO tại Đông Nam Á xem xét các yếu tố liên quan đến nhân lực và lòng tin – kỹ năng chuyên môn và và khả năng sử dụng thuần thục AI (78%); rủi ro áp dụng (55%); và văn hóa và lòng tin (45%) – là những mối quan tâm hàng đầu của họ liên quan đến việc sử dụng AI.
Những phát hiện này cho thấy sự công nhận phổ biến của các CFO tại Đông Nam Á, rằng phán đoán và hành động của con người vẫn là yếu tố tiên quyết trong việc áp dụng thành công các AI đáng tin cậy – và việc phát triển các kỹ năng và khả năng của nhân sự trong việc áp dụng thuần thục AI nên là trọng tâm trong tương lai để không chỉ sử dụng các công cụ AI một cách hiệu quả mà còn xác định, đánh giá và quản lý các rủi ro đi kèm.
Trong khi các cuộc trao đổi của Deloitte với các CFO tại Đông Nam Á cho thấy sự hiểu biết chung về tầm quan trọng và tính cấp bách ngày càng tăng của các ưu tiên về Môi trường, Xã hội và Quản trị (ESG), kết quả khảo sát lại cho thấy chỉ có chưa đến một phần tư (23%) số người được hỏi cho biết đang tích hợp các vấn đề đáng lưu ý về khí hậu và/hoặc ESG vào mô hình hoạt động của họ, với phần lớn CFO chỉ đang trong giai đoạn thăm dò hoặc thử nghiệm.
Các lý do khả thi để diễn giải thực tế này bao gồm các rào cản liên quan đến nguồn lực và năng lực nhân sự (80%), khó khăn trong việc đo lường tác động của ESG (78%) và các ưu tiên cạnh tranh (69%). Mặc dù những hạn chế về nhân lực và khó khăn trong việc đo lường tác động là những thách thức đã được lường trước trong lĩnh vực ESG, điểm đáng chú ý là số lượng đáng kể những cuộc thảo luận giữa Deloitte và các CFO tại Đông Nam Á về những thách thức trong việc quản lý những đánh đổi và hy sinh không thể tránh khỏi phát sinh từ việc thúc đẩy các ưu tiên về khí hậu và ESG. Những thách thức này đặc biệt rõ rệt trong lĩnh vực mua sắm do các chiến lược tìm nguồn cung ứng tuân thủ ESG thường đi kèm với chi phí cao hơn và có thể cần được bù đắp thông qua các chương trình tối ưu hóa chi phí khác.
Từ quan điểm của người phải đưa ra các quyết định tài chính, các hành động chính mà CFO tại Đông Nam Á đang thực hiện bao gồm tiến hành đánh giá rủi ro ESG (40%), báo cáo về các sáng kiến ESG cho các bên liên quan (40%) và thiết lập các chỉ số hiệu suất ESG (33%). Chỉ một phần thiểu số (16%) đang điều chỉnh phân bổ vốn với các mục tiêu ESG – một kết quả thể hiện rõ các thách thức nói trên trong việc đo lường tác động ESG.
“Hiển nhiên là các CFO tại Đông Nam Á biết rằng ESG và sự thành công dài hạn về mặt tài chính không phải là hai phạm trù đối lập. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, họ phải đối mặt với những thách thức rất thực tế trong việc thúc đẩy các mục tiêu ESG và các mục tiêu tài chính. Để hỗ trợ tổ chức của họ đạt được sự cân bằng phù hợp, các CFO tại Đông Nam Á có thể xem xét triển khai thẻ điểm cân bằng và triển khai các phân tích chi phí – lợi ích để đồng nhất các mục tiêu tài chính và ESG”, Kok Yong nói.
Đồng thời cho biết thêm, điều quan trọng cần nhớ là cho dù các số liệu có thể là rất quan trọng, chúng cũng không phải là tất cả. Các CFO tại Đông Nam Á nên tránh việc tập trung quá mức vào các chỉ số tài chính ngắn hạn vì điều đó sẽ chỉ làm suy yếu khả năng tài chính dài hạn.