"Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp phải dự báo được cấu trúc nghề nghiệp tương lai"

Ngày 9-10/04, Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ LĐ-TB&XH) tổ chức tọa đàm khoa học: “Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045” với sự tham gia của nhiều chuyên gia chính sách, giáo dục, việc làm.

Tỷ lệ lao động đã qua đào tạo còn thấp

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS Trương Anh Dũng, Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (GDNN) cho biết, Dự thảo “Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045” được xây dựng trong bối cảnh kinh tế - xã hội của đất nước giai đoạn 2021-2030 tới đây sẽ có rất nhiều sự thay đổi, phải kể tới quá trình toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đã hội nhập sâu rộng với thế giới, khu vực thông qua việc ký kết các hiệp định thế hệ mới (CPTPP, EVFTA….), tạo điều kiện thuận lợi cho GDNN tiếp cận với những kiến thức mới, công nghệ mới, mô hình đào tạo và mô hình quản lý tiên tiến, hiện đại, tạo ra những dòng chuyển dịch các nguồn lực, tạo nhiều cơ hội việc làm cũng như dịch chuyển lao động giữa các quốc gia.

Cùng với đó, ông Dũng thông tin thêm rằng văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 13 đã nêu rõ định hướng phát triển đất nước ta 10 năm tới và các năm tiếp theo là: “Đến năm 2025, là nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp. Đến năm 2030, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao."

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay, tỷ lệ lao động qua đào tạo còn thấp, đặc biệt là lao động qua đào tạo chất lượng cao; cơ cấu ngành, nghề, trình độ đào tạo còn bất hợp lý. Mặc dù đã đạt được một số thành tựu quan trọng trong giai đoạn trước, nhưng với bối cảnh thời kỳ dân số vàng của chúng ta đang dần trôi qua, cùng với các yêu cầu rất cao trong giai đoạn tới, câu hỏi đặt ra cho GDNN hiện nay là có thể làm gì để phát triển cả về số lượng và chất lượng, tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động, đáp ứng sự kỳ vọng, tin tưởng của Đảng và Chính phủ.

Đáng chú ý, Dự thảo “Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã vạch ra định hướng đào tạo nguồn nhân theo hướng chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế công nghiệp hiện đại, đồng thời phát triển bao trùm, hướng tới bền vững, bảo đảm cơ hội tiếp cận dịch vụ giáo dục nghề nghiệp cho mọi đối tượng. 

Trên cơ sở tiếp thu các mô hình hiện đại của thế giới, hình thành một hệ thống đào tạo nghề nghiệp hiện đại của Việt Nam, cho Việt Nam theo hướng mở, linh hoạt, phù hợp với bối cảnh và điều kiện đất nước trong giai đoạn mới.

Phải gắn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với các trung tâm khởi nghiệp

Góp ý về Dự thảo chiến lược, chuyên gia kinh tế, PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng nếu định hướng đúng và trúng, chiến lược này sẽ rất quan trọng cho đất nước, làm thay đổi diện mạo, thay đổi đẳng cấp hệ thống giáo dục nghề nghiệp.

Tuy nhiên, ông Trần Đình Thiên đặc biệt lưu ý, chiến lược phải dự báo được cấu trúc nghề nghiệp trong tương lai. Công nghệ và kinh tế số đang phát triển chóng mặt đòi hỏi định hướng nghề nghiệp, định hướng phát triển khác hẳn.

“Nếu không chuẩn bị tốt cho tương lai thì chúng ta sẽ là người có tội khiến cho đất nước phát triển chậm lại trong khi thế giới tiến lên”, ông Thiên nhấn mạnh.

Ông Thiên cũng cho rằng, trong tương lai cần phải gắn các cơ sở giáo dục nghề nghiệp với các trung tâm khởi nghiệp, trung tâm đổi mới sáng tạo, gắn với các tập đoàn lớn và hướng tới đào tạo nghề nghiệp sáng tạo.