.jpg "Tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô pick up để làm gì?")
Gửi bình luận
Trong bối cảnh thị trường ô tô mở cửa, xe NK giá rẻ tràn vào, những mẫu xe sản xuất lắp ráp trong nước có doanh số bán tốt, cần được bảo vệ và tạo điều kiện để phát triển hơn nữa.
Công ty ô tô Toyota Việt Nam đã xuất xưởng chiếc xe thứ 700.000 tại Việt Nam. Với con số này, hãng xe đến từ Nhật Bản, đã trở thành nhà sản xuất ô tô có tổng sản lượng sản xuất lớn nhất tại Việt Nam, kể từ khi được cấp giấy phép đầu tư vào năm 1995. Từ năng lực sản xuất ban đầu trung bình 2 xe/ngày, đến nay nhà máy Toyota tại Vĩnh Phúc đã nâng lên 108 xe/ngày.
Hiện nhà máy của Toyota đang sản xuất lắp ráp 5 mẫu xe Vios, Innova, Fortuner, Veloz Cross và Avanza Premio. Có 60 nhà cung cấp linh kiện cho Toyota tại Việt Nam, với tổng cộng hơn 1.000 sản phẩm được nội địa hóa, trong đó có 13 doanh nghiệp thuần Việt. Tỷ lệ nội địa hóa mẫu xe cao nhất đạt 43%. Nhà máy của Toyota Việt Nam đã tạo ra hơn 1.500 chỗ làm việc, cùng hàng nghìn lao động tại các nhà cung cấp linh kiện và dịch vụ.
Tuy nhiên, số lượng mẫu xe sản xuất lắp ráp và doanh số bán xe sản xuất lắp ráp của Toyota Việt Nam đang giảm. Trước đây có 7 mẫu xe sản xuất lắp ráp trong nước, nay chỉ còn 5. Doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước hiện chỉ hơn 27.000 xe/năm, trong khi trước kia lên tới 50.000 xe/năm.
Theo cam kết Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi ô tô nguyên chiếc, từ khu vực ASEAN về Việt Nam đã giảm xuống mức 0% vào năm 2018. Hơn 6 năm qua, xe nhập khẩu với chi phí sản xuất thấp hơn trong nước 20%, đã tràn vào cạnh tranh giành thị phần. Những mẫu xe có doanh số bán thấp, không có lợi thế, đã phải dừng sản xuất lắp ráp trong nước chuyển sang nhập khẩu.
Đây cũng là xu thế chung của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam trong bối cảnh thị trường ô tô mở cửa, thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi xe nguyên chiếc, theo cam kết tại các hiệp định thương mại tự do giảm về 0%. Nhiều doanh nghiệp ô tô có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), bị giảm doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước, trong khi doanh số bán xe nhập khẩu nguyên chiếc lại tăng lên.
Ngành công nghiệp ô tô muốn phát triển phải dựa trên quy mô, sản lượng lớn. Quy mô và sản lượng thấp, ngày càng giảm thì càng khó khăn. Trước tình hình này cần có những chính sách hỗ trợ để thúc đẩy sản xuất lắp ráp trong nước tăng cạnh tranh với xe nhập khẩu. Đưa công nghiệp ô tô phát triển. Với những mẫu xe sản xuất lắp ráp trong nước đang có thị trường tốt, doanh số bán tốt, cần được bảo vệ và tạo điều kiện để phát triển hơn nữa. Bởi hoạt động sản xuất lắp ráp xe tại Việt Nam, vừa tạo ra nhiều việc làm, vừa có đóng góp lớn cho kinh tế xã hội.
Cùng có mặt ở Việt Nam từ năm 1995, Ford Việt Nam có tổng sản lượng ô tô sản xuất lắp ráp tích lũy đến nay đạt hơn 300.000 xe. Ford Việt Nam là doanh nghiệp thuộc số ít hiện vẫn có doanh số bán xe sản xuất lắp ráp trong nước cao hơn xe nhập khẩu nguyên chiếc. Năm 2024 Ford Việt Nam đạt doanh số bán 42.175 xe, trong đó có hơn 28.000 xe sản xuất lắp ráp trong nước, chiếm tỷ lệ 2/3. Nhà máy Ford tại Hải Dương đang tạo ra gần 1.300 việc làm và nhiều chỗ làm khác từ các nhà cung cấp linh kiện trong nước. Năm 2024 Ford Việt Nam đóng góp hơn 4.634 tỷ đồng cho ngân sách.
Tuy nhiên, nguy cơ sản lượng xe sản xuất lắp ráp trong nước sẽ không duy trì được trong thời gian tới.
Theo Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), Bộ Tài chính đã đề xuất tăng thuế với ô tô pick up ca bin kép lên bằng 60%, so với xe con từ 9 chỗ ngồi trở xuống có cùng dung tích xi lanh. Thuế suất với xe pick up hiện hành có 3 mức là 15%, 20% và 25%, nếu tăng lên theo đề xuất sẽ là 24%, 36% và 54%. Theo tính toán của các doanh nghiệp, thuế mới sẽ đẩy giá xe bán tăng cao.
Hiện doanh số bán xe pick up của Ford Việt Nam chiếm một nửa trong tổng số xe sản xuất lắp ráp trong nước, với hơn 14.000 chiếc trong năm 2024. Đại diện Ford Việt Nam cho biết, thuế tăng sẽ khiến cho doanh số bán xe pick up ca bin kép sụt giảm hơn 30% so với hiện nay. Ước tính sẽ giảm khoảng 5.000 xe và tác động mạnh tới hoạt động sản xuất kinh doanh.
Do doanh số bán xe pick up tăng, nên từ năm 2020 Ford Việt Nam đã đầu tư dây chuyền lắp ráp với số vốn 80 triệu USD và chuyển từ nhập khẩu nguyên chiếc sang sản xuất lắp ráp trong nước. Nếu thuế tăng, doanh số giảm, dẫn đến sản lượng giảm, nhà máy có nguy cơ dừng sản xuất mẫu xe này, lại chuyển sang nhập khẩu xe nguyên chiếc về phân phối.
Một số nguồn tin cho biết, Ford Thái Lan đang mừng thầm khi biết thông tin này và mong muốn cho đề xuất của Bộ Tài chính Việt Nam thành hiện thực. Nếu Ford Việt Nam dừng sản xuất lắp ráp xe pick up, Ford Thái Lan sẽ có cơ hội tăng sản xuất mẫu xe này và xuất khẩu sang Việt Nam. Do nhu cầu về xe pick up giảm mạnh, nhà máy Ford tại Thái Lan đã phải cắt giảm sản lượng và lao động, chưa biết tính sao, nên rất hy vọng nhận được “món quà lớn”, để lấy lại đà phát triển.
