Cơ hội và thách thức với khởi nghiệp sáng tạo tạo tác động xã hội

DIỄM LIÊN - TUẤN NGỌC• 03/11/2021 11:56

Nhiều nhà đầu tư về tác động cũng như các nhà đầu tư ở nước ngoài có kế hoạch đầu tư vào Việt Nam khá nhiều. Do đó sẽ có một làn sóng đầu tư tác động rất được mong đợi để kết nối với các startup.

Phát biểu tại Toạ đàm Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tạo tác động xã hội dành cho các doanh nhân trẻ do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc UNDP Việt Nam tổ chức sáng 3/11, bà Trần Thị Phương Thảo quản lý chương trình hỗ trợ cho các dự án năng lượng sạch Việt Nam (New Energy Nexus VN) thông tin, đầu tư tác động (Impact Investing) đề cập đến một chiến lược đầu tư không chỉ tạo ra lợi nhuận tài chính mà còn tạo ra tác động tích cực tới xã hội hoặc môi trường.

ghgf

Bà Trần Thị Phương Thảo quản lý chương trình hỗ trợ cho các dự án năng lượng sạch Việt Nam (New Energy Nexus VN).

"Trong việc tạo tác động tích cực đến xã hội và môi trường khi chúng tôi làm việc với các nhà đầu tư từ các quỹ đầu tư ở các nước thì chúng tôi nhận thấy có rất nhiều vấn đề mà trong đó phải làm sao để tạo tác động tích cực tới cái gì, tới ai và khi tạo được tác động tích cực đến xã hội môi trường trong một vấn đề cụ thể thì sẽ có rất nhiều cá nhân trong đó", bà Thảo chia sẻ.

Tuy nhiên khi tạo tác động tích cực có thể tích cực với cá nhân này nhưng lại không tích cực với cá nhân khác, do đó các nhà đầu tư sẽ kiểm chứng tác động thế nào để việc đầu tư được hiệu quả nhất những việc này đang được thực hiện rất tốt ở Châu Âu nhưng khái niệm này ở Việt Nam vẫn còn khá mới. Do đó chúng ta làm sao xây dựng được một hệ sinh thái trong đó có đầu từ tác động mạnh mẽ hơn.

Dựa theo báo cáo đầu tư tác động toàn cầu năm 2020, trong năm 2020 đã có 2,3 nghìn tỷ đô la Mỹ đầu tư, trong đó có 636 tỷ đô la Mỹ đầu tư có hệ thống quản lý tác động. Một trong những điều quan trọng cho các quỹ đầu tư đó là người quản lý đầu tư ngoài việc hỗ trợ vận hành làm việc với các dự án thì tổ chức đó còn phải hiệu quả trong việc đo lường tác động. Trong đó, số lượng 2,3 tỷ đô la Mỹ chỉ chiếm 2 % tài sản được quản lý của toàn thế giới, như vậy tổng lượng ngân sách đầu tư và tác động trên toàn thế giới rất nhỏ.

Cũng theo bà Thảo: "Khi chúng tôi làm việc với các nhà đầu tư tác động trong mảng năng lượng, các nhà đầu tư còn quan tâm đến nông nghiệp và rác thải".

Ngoài ra, điều mà các nhà đầu tư tìm kiếm ở các đối tác đó là:

Thứ nhất, họ quan tâm tới việc 1 USD đầu tư vào thì tạo ra lợi nhuận và tác động lớn ở mức độ ra sao. Do giá trị đồng tiền ở các nước châu Âu không lớn so với giá trị USD ở Việt Nam và các vấn đề họ gặp phải giống như Việt Nam hiện đang gặp phải đã được xử lý rất lâu rồi. Những vấn đề ở Việt Nam nói riêng và các nước Đông Nam Á nói chung khi gặp các vấn đề về môi trường thì 1 đồng USD đầu tư đưa ra lợi nhuận và tạo tác động rất lớn, so với nước Châu Âu ,do đó chúng ta đang có khoảng cách và những vấn đề trong xã hội.

"Đây cũng được xem như là cơ hội lớn của các nhà đầu tư tác động trong thời gian này chú trọng vào khu vực Đông Nam Á", bà Thảo cho biết

Thứ hai, theo bà Thảo đó là tính nhân rộng của startup, ở đây tác động sẽ không lớn nếu không được nhân rộng và bền vững.

Thứ ba, là về công nghệ được chứng minh các nhà đầu tư sẽ rất muốn nhìn thấy được những minh chứng về công nghệ được sát đưa ra có thể là công nghệ được sáng tạo hoặc đã có mặt trên thị trường trên thế giới và được địa phương hóa cho Việt Nam hoặc địa phương hóa cho khu vực Đông Nam Á.

Về cơ hội,theo bà Thảo, Việt Nam đang là quốc gia đang phát triển gặp rất nhiều vấn đề về khí hậu biến đổi môi trường về xã hội về bình đẳng. Việt Nam hiện đang được xem là một quốc gia Đông Nam Á tiềm năng cho đầu tư tác động.

Bên cạnh đó chúng ta có chính sách tiếp cận đầu tư rất cởi mở, nguồn nhân lực tài năng dồi dào, các xu hướng chăm sóc sức khỏe giáo dục, năng lượng sạch, nông nghiệp hay Deep Tech như Blockchain, Machine Learning phát triển mạnh mẽ cùng với đó là các nguồn đầu tư tạo tác động tiềmm năng từ nước ngoài.

Trong 2 -3 năm tới, theo nhận định của những nhà đầu tư về tác động cũng như các nhà đầu tư ở nước ngoài thì kế hoạch của họ hiện tại muốn đầu tư vào Việt Nam khá là nhiều. Do đó chúng ta sẽ có một làn sóng đầu tư tác động rất được mong đợi để kết nối với các startup đang được hỗ trợ.

Về thách thức, các startup sẽ gặp các vấn đề về tư duy tiếp cận kiến thức mới. Khi nói đổi mới sáng tạo trong bản tác động nó còn nói về việc chúng ta đo lường tác động như thế nào, Phân tích rõ các vấn đề gặp phải như thế nào.

Bên cạnh đó còn có các tiêu chuẩn quốc tế nằm ở các vấn đề khi chúng ta trao đổi với những nhà đầu tư tạo tác động cách giao tiếp thuyết trình hầu hết những startup tạo tác động như trong mạng năng lượng thì rất giỏi về chuyên môn sản phẩm nhưng cách thức tương tác và chia sẻ dự án với các nhà đầu tư thì hầu như mọi người đều không hiểu đây là một trong những ví dụ điển hình.

Tiếp theo là các kiến thức về tác động kinh doanh tác động vào bên dưỡng cùng với đó là sự hỗ trợ của các tổ chức đổi mới sáng tạo về tác động.

Tôi đánh giá rất cao sự hỗ trợ của các tổ chức đổi mới sáng tạo về tác động như tổ chức UNDP và các tổ chức khác các anh chị và chúng ta đang cùng nắm tay nhau tạo nên những điều rất có ý nghĩa cho xã hội và cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hiện nay tôi hy vọng sau chương trình hiện nay không chỉ các anh chị em của chúng ta mà các startup các mentor và các tổ chức khác nữa sẽ cùng chung tay cùng nhau học hỏi thêm để cùng nhau hỗ trợ tốt hơn.