Cốc Cốc đã qua cơn bĩ cực?

Cụ thể, kết thúc năm 2020, công ty ghi nhận mức doanh thu và lợi nhuận trước thuế cao kỷ lục kể từ khi thành lập, lần lượt đạt 235 và 30 tỷ đồng. Đây là năm thứ 2 Cốc Cốc kinh doanh có lãi sau lần đầu tiên vào năm 2017 - với mức lợi nhuận 16 tỷ đồng.

Dù chưa đạt đúng kỳ vọng do ảnh hưởng của Covid-19 và con số còn khá khiêm tốn, đặc biệt khi so sánh với “ông lớn” Google, nhưng theo ban lãnh đạo công ty, đây vẫn là cột mốc đáng khích lệ.

Bên cạnh đó, Cốc Cốc cho biết đã chạm mốc 25 triệu người dùng. Trong đó, có 4 triệu người dùng thuộc nền tảng di động, nâng mức thị phần của nền tảng này lên 2,7%, tăng gấp rưỡi so với năm ngoái.

Ứng dụng Cốc Cốc cũng đạt 13 triệu lượt tải, lọt top 4 trình duyệt phổ biến nhất tại Việt Nam. Đồng thời, đây là một trong số ít những ứng dụng vượt qua nhiều quy định ngặt nghèo để trở thành trình duyệt mặc định trên AppStore và CHplay.

Trước đó, ghi nhận giai đoạn 2016 – 2019 dù ghi nhận doanh thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm, Công ty vẫn liên tục thua lỗ, duy chỉ lãi vào năm 2017 với LNTT 16 tỷ đồng. Năm 2017 cũng là năm doanh thu tăng trưởng đột biến, từ mức 132 tỷ lên 212 tỷ. Lợi nhuận gộp tương ứng tăng gần 4 lần lên 137 tỷ, biên lãi gộp nhảy vọt từ 26,7% lên 64,9%. Đây cũng là thời điểm Cốc Cốc thu hút được nhiều dòng vốn đầu tư mới.

Bước sang năm 2018, nguồn thu chững lại, lợi nhuận giảm sút đáng kể. Tính đến cuối năm 2019, Cốc Cốc chỉ đạt 98 tỷ lãi gộp - giảm 18% so với năm 2018, hiệu suất cũng đi lùi với mức biên chỉ còn 47%.

Liên tục thua lỗ, vốn chủ sở hữu của Cốc Cốc đang âm 62 tỷ, tổng tài sản cũng giảm 13% xuống còn 95 tỷ đồng. Vốn điều lệ đi ngang tại mức 364 tỷ. Thực tế này đi ngược hoàn toàn với mục tiêu Cốc Cốc đã tuyên bố: doanh thu tăng ít nhất 8 lần trong 10 năm tiếp! Không chỉ vậy, những người sáng lập cũng từng được đồn đoán lần lượt rời bỏ dự án lớn của mình.

Về Cốc Cốc, Công ty được thành lập vào tháng 7/2012. Đến đầu năm 2013, hai sản phẩm của Cốc Cốc chính thức trình làng, bao gồm công cụ tìm kiếm Cốc Cốc và trình duyệt Cốc Cốc. Trong đó, sản phẩm trình duyệt dựa trên nền tảng chromium (nền tảng nguồn mở cho trình duyệt mà Google, Opera… sử dụng), với tiêu chí là tập trung xây dựng cũng như phát triển trình duyệt của người Việt dành riêng cho người Việt. Cốc Cốc lọt vào top 5 trình duyệt phổ biến nhất Việt Nam chỉ trong vòng 2 tháng sau khi ra mắt vào tháng 5/2013.

Ghi nhận tại Website giới thiệu, Cốc Cốc hiện là công cụ tìm kiếm và trình duyệt web lớn nhất Việt Nam với hơn 22 triệu người dùng. Năm 2015, Cốc Cốc được Hubert Burda đầu tư 14 triệu USD. Tuy nhiên, tình hình kinh doanh những năm sau đó liên tục thua lỗ như đã đề cập.

Dù vậy, Cốc Cốc có thể xem là một trong những dự án startup Việt táo bạo và nổi trội tính đến hiện tại. Điểm lại, được manh nha bởi nhóm du học sinh tại Nga – nơi đang sử dụng công cụ tìm kiếm trong nước là Yandex, 3 chàng trai Nguyễn Thanh Bình, Lê Văn Thanh và Nguyễn Đức Ngọc cùng nảy sinh ý tưởng tạo dựng công cụ tìm kiếm riêng cho người Việt, thay thế Google ngay trên sân nhà.

Rời giảng đường, những nhà sáng lập chia sẻ từ bỏ tất cả cơ hội làm việc tại các công ty công nghệ lớn trên thế giới để quay về Việt Nam và bắt tay vào tập trung nghiên cứu những nhu cầu đặc trưng của người dùng. Được biết, thời điểm họ trở về, những dự án công cụ tìm kiếm trước đó như Timnhanh, xalo, socbay… đều đã lụi tàn.

Tuy nhiên, với sự đồng hành của nhà quản lý Công ty Công nghệ Nigma.ru là ông Victor Lavrenko và sau này cũng là CEO thời đầu, Cốc Cốc liên tục được nhiều nhà đầu tư hỗ trợ (đặc biệt từ Nga). Công ty lần lượt tung ra hàng loạt tiện ích phù hợp với người Việt như dùng công nghệ download của IDM nhanh hơn (tính bằng lần) trong điều kiện tiêu chuẩn, truy cập Facebook dễ dàng mà không cần phải đổi DNS, phát hiện lỗi chính tả và đề xuất cách viết đúng...

Năm 2014, Cốc Cốc vượt qua Internet Explorer của Microsoft và cả Firefox, trở thành trình duyệt được sử dụng nhiều nhất tại Việt Nam, chỉ sau trình duyệt của Google. Kết thúc năm 2015, trình duyệt Cốc Cốc đã đạt lượng người dùng hơn 18,2 triệu.

Cốc Cốc còn mạnh tay thu hút nhân lực là các kỹ sư giỏi từng làm việc Google, Intel, Facebook... và sinh viên tốt nghiệp các trường đại học danh tiếng như Standford, Cambridge, Moscow State University. Tham vọng lúc bấy giờ của Cốc Cốc không chỉ dừng lại ở những thành tựu đan đầu, nhà sáng lập thậm chí tuyên bố muốn vượt mặt Google, trở thành công cụ tìm kiếm riêng của người Việt - tương tự Yandex của Nga hay Baidu tại Trung Quốc.

Tại thời điểm cuối năm 2015, Cốc Cốc ghi nhận sự thay đổi lớn trong cơ cấu cổ đông. Trong đó, 99,75% vốn điều lệ của Cốc Cốc thuộc sở hữu của Coc Coc Pte Ltd (có trụ sở tại Singapore); số còn lại được nắm bởi Công ty TNHH Công nghệ và Quảng cáo trực tuyến BNT – pháp nhân có cùng địa chỉ với trụ sở chính của Cốc Cốc. Tháng 10/2016, Cốc Cốc giảm vốn điều lệ từ 380,6 tỷ xuống còn 363,89 tỷ đồng.