“Cơn sốt” Baby Three và làn sóng “tẩy chay”: Bài học đắt giá tại thị trường Việt

Từ hiện tượng gây sốt đến khủng hoảng tẩy chay

Cuối năm 2024, Baby Three (dòng đồ chơi búp bê hộp bí mật nhập khẩu từ Trung Quốc) nhanh chóng trở thành trào lưu tại Việt Nam. Với thiết kế ngộ nghĩnh, yếu tố sưu tầm hấp dẫn, sản phẩm này đã chinh phục giới trẻ, đặc biệt là những người yêu thích đồ chơi nghệ thuật.

Sức hút của Baby Three lớn đến mức nhiều phiên bản luôn trong tình trạng cháy hàng. Không ít người sẵn sàng chi hàng triệu đồng để sở hữu các mẫu hiếm. Các sàn thương mại điện tử và cửa hàng đồ chơi ghi nhận doanh số tăng mạnh, kéo theo làn sóng kinh doanh rầm rộ từ shop nhỏ lẻ đến các chuỗi bán lẻ lớn. Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng, Baby Three bất ngờ rơi vào khủng hoảng.

Đầu tháng 3/2025, phiên bản "Thỏ Thị Trấn Ver 2" bị phát hiện có hình ảnh nghi vấn liên quan đến "đường lưỡi bò". Thông tin này nhanh chóng gây phẫn nộ trên mạng xã hội, làm dấy lên làn sóng tẩy chay dữ dội. Từ một sản phẩm được săn đón, Baby Three nhanh chóng bị quay lưng. Các nhóm sưu tầm trước đây từng nhiệt tình săn lùng nay chuyển sang kêu gọi tẩy chay. Lượng đơn hàng giảm mạnh, nhiều cửa hàng buộc phải giảm giá sâu để cắt lỗ.

Nhiều shop đồ chơi nhập khẩu cho biết trước đây, mỗi tháng bán hàng trăm hộp Baby Three, nhưng từ khi có thông tin tẩy chay, lượng khách giảm gần hết. Các shop phải giảm giá mạnh, thậm chí bán rẻ hơn giá nhập với mong muốn thu hồi vốn.

Đáng chú ý, không chỉ các shop nhỏ lẻ, nhiều chuỗi bán lẻ lớn cũng chịu ảnh hưởng. Các nền tảng thương mại điện tử ghi nhận sự sụt giảm mạnh về số lượng đặt hàng Baby Three. Một số KOLs kinh doanh sản phẩm này, như streamer ViruSs đã phải tuyên bố ngừng bán và gỡ bỏ khỏi gian hàng của mình.

Bài học cảnh giác cho doanh nghiệp nhập khẩu

Trước áp lực từ thị trường Việt Nam, nhà sản xuất Baby Three đã lên tiếng giải thích rằng hình ảnh trên búp bê chỉ là một chi tiết nghệ thuật, không liên quan đến yếu tố địa lý. Thậm chí, hãng đã quyết định thu hồi mẫu sản phẩm này và cam kết ngừng sản xuất phiên bản gây tranh cãi.

Tuy nhiên, dù có động thái thu hồi, phản ứng của người tiêu dùng vẫn rất gay gắt. Nhiều người cho rằng đây không phải lần đầu tiên một sản phẩm từ Trung Quốc vướng nghi vấn "đường lưỡi bò". Trước đó, nhiều mặt hàng như sách giáo khoa, bản đồ, phim ảnh, trò chơi điện tử… cũng từng gặp phải vấn đề tương tự.

Về phía cơ quan quản lý, Cục Quản lý thị trường đã yêu cầu các chi cục địa phương kiểm tra, xử lý nghiêm các đơn vị phân phối sản phẩm có dấu hiệu vi phạm chủ quyền. Bộ Công Thương cũng phối hợp với các sàn thương mại điện tử để rà soát và gỡ bỏ sản phẩm Baby Three nếu phát hiện vi phạm.

Theo các chuyên gia kinh tế, vụ việc Baby Three là một bài học đắt giá cho cả doanh nghiệp nhập khẩu và người tiêu dùng. Cụ thể, đối với doanh nghiệp, sự cố lần này cho thấy họ không thể chỉ chạy theo xu hướng mà bỏ qua khâu kiểm định sản phẩm. Việc kiểm soát không chỉ dừng ở chất lượng, an toàn mà còn cần xem xét yếu tố văn hóa, chính trị để tránh những rủi ro không đáng có. Nếu không nâng cao trách nhiệm, doanh nghiệp nhập khẩu có thể đối mặt với tổn thất lớn, không chỉ về tài chính mà còn ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu.

Đối với người tiêu dùng, vụ việc này phản ánh sự cảnh giác cao độ trước các vấn đề liên quan đến chủ quyền. Trước đây, nhiều sản phẩm từ phim ảnh đến giáo trình, sách vở từng bị phát hiện cài cắm "đường lưỡi bò" và bị dư luận lên án mạnh mẽ. Làn sóng tẩy chay Baby Three cho thấy người tiêu dùng Việt Nam không còn dễ dàng bỏ qua những chi tiết nhạy cảm, mà ngày càng có ý thức trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp với giá trị văn hóa và chủ quyền quốc gia.

Không chỉ dừng lại ở Baby Three, vụ việc này có thể tạo ra hiệu ứng dây chuyền, khiến nhiều phụ huynh cân nhắc hơn khi chọn đồ chơi cho con. Xu hướng "nói không với hàng Trung Quốc" có thể tiếp tục lan rộng trong thời gian tới. Vụ việc Baby Three cũng đặt ra yêu cầu cấp bách về việc siết chặt kiểm soát hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt là sản phẩm dành cho trẻ em. Cơ quan chức năng cần có các biện pháp kiểm duyệt hiệu quả hơn để ngăn chặn các sản phẩm có nội dung ảnh hưởng đến chủ quyền Việt Nam ngay từ khâu nhập khẩu, thay vì chỉ phản ứng sau khi sự việc bùng nổ.

Bên cạnh đó, các nền tảng thương mại điện tử cũng phải có trách nhiệm rà soát sản phẩm kỹ lưỡng, không để những sản phẩm nhạy cảm lọt vào thị trường. Đồng thời, người tiêu dùng cũng cần chủ động kiểm tra, lên tiếng khi phát hiện dấu hiệu bất thường, góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Suy cho cùng, Baby Three có thể chỉ là một trường hợp, nhưng bài học từ nó thì vẫn còn nguyên giá trị cho bất kỳ doanh nghiệp nào muốn kinh doanh tại Việt Nam.