Công nghệ AI đang định hình lại ngành sửa chữa ô tô như thế nào?

Ngành công nghiệp ô tô đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ dưới tác động của công nghệ số, trong đó trí tuệ nhân tạo (AI) nổi lên như một công cụ cốt lõi giúp tối ưu mọi khâu, từ sản xuất đến vận hành và đặc biệt là dịch vụ hậu mãi. Một trong những bước tiến đáng chú ý gần đây đến từ Vương quốc Anh, nơi các nhà khoa học đang phát triển một công cụ AI có khả năng đánh giá mức độ hư hại của xe sau tai nạn và tổ chức sửa chữa một cách tự động, nhanh chóng và chính xác.

Dự án do Trường Khoa học Máy tính, Đại học Portsmouth chủ trì, phối hợp cùng doanh nghiệp sửa chữa xe ABL 1 Touch và cơ quan chính phủ Innovate UK. Công cụ AI này sử dụng kết hợp học máy và thị giác máy tính để phân tích hình ảnh xe bị hư hại, từ đó xác định các bộ phận cần sửa hoặc thay thế, đồng thời lên lịch sửa chữa phù hợp. Theo các nhà phát triển, hệ thống không chỉ hỗ trợ kỹ thuật viên mà còn có thể thiết lập một tiêu chuẩn đánh giá thống nhất cho toàn ngành.

Giáo sư Mohammed Bader, Giám đốc Trung tâm Trí tuệ Nhân tạo và Khoa học Dữ liệu của Đại học Portsmouth cho biết dự án nhằm tạo ra một "chuẩn mực kỹ thuật" mới, nơi kinh nghiệm thực tế của kỹ sư được kết hợp với sức mạnh của công nghệ hiện đại. Trong khi đó, ông Graham Roberts, Giám đốc thương mại của ABL 1 Touch khẳng định công cụ sẽ giúp doanh nghiệp rút ngắn thời gian xử lý, loại bỏ phụ thuộc vào đánh giá cảm tính, đồng thời tăng khả năng mở rộng mà vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ.

Lợi ích của việc áp dụng AI vào sửa chữa ô tô là rất rõ ràng. Thay vì mất hàng giờ, thậm chí vài ngày để giám định mức độ hư hại, hệ thống AI có thể phân tích hình ảnh và đưa ra đánh giá chỉ trong vài phút. Điều này giúp rút ngắn thời gian chờ đợi, đẩy nhanh tiến độ sửa chữa và tiết kiệm chi phí vận hành cho garage. Ngoài ra, AI còn giúp đảm bảo tính thống nhất giữa các trung tâm sửa chữa khác nhau, từ đó tăng độ tin cậy trong mắt khách hàng.

Không chỉ các garage, các công ty bảo hiểm cũng được hưởng lợi. AI giúp đơn vị bảo hiểm có thông tin chính xác, minh bạch hơn về thiệt hại thực tế, từ đó đẩy nhanh quá trình bồi thường và giảm rủi ro gian lận. Người dùng cũng sẽ cảm thấy yên tâm hơn khi toàn bộ quá trình đánh giá vốn thường mơ hồ nay được minh bạch hóa nhờ công nghệ.

Tuy nhiên, để đưa một hệ thống như vậy vào vận hành thực tế vẫn còn nhiều thách thức. Trước hết là nhu cầu dữ liệu huấn luyện lớn và chất lượng cao. AI chỉ thông minh khi được "nuôi" bằng dữ liệu thực tế đủ đa dạng và được cập nhật thường xuyên. Mỗi dòng xe, mỗi kiểu tai nạn lại có đặc điểm khác nhau, do đó hệ thống cần liên tục học hỏi và thích ứng. Bên cạnh đó, thói quen và tâm lý khách hàng cũng là một rào cản không nhỏ. Nhiều người vẫn tin rằng chỉ có con người với kinh nghiệm và cảm quan mới có thể đánh giá chính xác hư hại của xe.

Do đó, ở giai đoạn đầu, AI nên được xem là công cụ hỗ trợ chứ chưa thể thay thế hoàn toàn con người. Một mô hình kết hợp giữa kỹ thuật viên và AI sẽ giúp tận dụng điểm mạnh của cả hai: độ chính xác và tốc độ từ máy, cùng sự linh hoạt và phán đoán tinh tế từ con người. Đây có thể là hướng đi thực tế nhất trong quá trình chuyển đổi số ngành hậu mãi ô tô.

Tại Việt Nam, nơi số lượng xe ô tô cá nhân và xe dịch vụ tăng nhanh qua từng năm, nhu cầu sửa chữa và bảo hiểm sau tai nạn cũng ngày càng lớn. Tuy chưa có công cụ AI tương tự được triển khai rộng rãi, nhưng các doanh nghiệp trong lĩnh vực bảo hiểm, garage lớn và hãng xe hoàn toàn có thể bắt đầu nghiên cứu, thử nghiệm các giải pháp công nghệ tiên tiến. Sự chủ động tiếp cận AI không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn mang lại lợi thế cạnh tranh đáng kể trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi sự minh bạch, nhanh chóng và chính xác.

Một hệ sinh thái hậu mãi thông minh nơi AI đóng vai trò trung tâm trong phân tích dữ liệu, đánh giá hư hại, điều phối lịch sửa và cung cấp dịch vụ khách hàng hoàn toàn không còn xa vời. Với sự chuẩn bị bài bản, ngành hậu mãi ô tô tại Việt Nam có thể đón đầu làn sóng công nghệ này, vươn lên chuyên nghiệp và hiệu quả hơn, thay vì chỉ chạy theo xu hướng từ các thị trường lớn.