Trước hết, quyết định này gây xôn xao là bởi mảng này ban đầu được ví như niềm tự hào của Tập đoàn Vingroup trong khởi điểm đầu tư Công nghệ. Và thực tế Vingroup đã tập trung lớn cho mảng khi vào 2018, công bố chuyển đổi từ đa ngành sang chiến lược đầu tư trọng điểm vào lĩnh vực Công nghệ - Công nghiệp với mục tiêu đến năm 2028, Vingroup sẽ trở thành một Tập đoàn Công nghệ - Công nghiệp - Dịch vụ đẳng cấp quốc tế, trong đó Công nghệ chiếm tỷ trọng chính.

Điện thoại cùng ti vi theo đó là 2 trong nhóm điện tử - gia dụng thông minh thuộc Công nghệ, bên cạnh lĩnh vực Ô tô thương hiệu Việt đầu tiên - VinFast.

VinSmart sẽ chỉ còn là cái tên đầu chương của Tâp đoàn Công nghệ - Công nghiệp toàn cầu Vingroup?

Như vậy rời bỏ 2 mảng này, Vingroup đến thời điểm hiện nay, sẽ chỉ tập trung dồn lực cho một mảng Công nghệ - Công nghiệp chính là VinFast.

Một thông tin đi kèm ít được chú ý hơn, trước đó, VinFast công bố đóng cửa Trung tâm thiết kế - kỹ thuật do VinFast thành lập và hoạt động tại Melbourne, Úc sau hơn 1 năm hoạt động. "Hiện tại, VinFast hiện đang tập trung vào các dự án phát triển xe được thực hiện bởi các văn phòng đặt tại nước ngoài. Tuy nhiên, đại dịch COVID- 19 đã gây ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động di chuyển và kết nối giữa nhiều quốc gia. Vì vậy, VinFast đã quyết định sẽ tập hợp toàn bộ nhân lực từ nước ngoài về trụ sở chính đặt tại Việt Nam, nhằm tập trung mọi nguồn lực và tăng cường khả năng phối hợp với đội ngũ sản xuất ở khu phức hợp sản xuất xe tại Hải Phòng, Việt Nam”, Tập đoàn thông cáo.

Có thể thấy, dồn lực ngay tại sân nhà, tập trung cho một mối công nghệ lớn, cho “mãnh liệt tinh thần Việt Nam” đang thể hiện một tốc độ mãnh liệt thực sự trong các quyết định của Tập đoàn này. Quyết định mà có thể gây rất nhiều xôn xao thậm chí cho rằng là thất bại ở mảng ti vi điện thoại, hoặc là bước chuyển hướng tùy hứng nhẹ tênh của tỷ phú giàu nhất Việt Nam Phạm Nhật Vượng.

Ở góc độ chiến lược phát triển, một chuyên gia thẳng thắn là “chẳng ai đoán định được đúng trong đầu vị tỷ phú sở hữu 7,3 tỷ USD đó hiện đang ấp ủ gì”. Cũng như, “khó có thể ai “dạy” được ông về chiến lược phát triển kinh doanh bởi thành công của ông trong vòng gần 3 thập kỉ qua là vô cùng ngoạn mục. Các quyết định “đóng”, “mở” của ông thần tốc như đánh trận và rất khó đoán định. Chẳng hạn như ông đã từng đóng một loạt các mảng đầy ấp ủ lẫn khát vọng khi đầu tư như tài chính, hàng không - ở vào đúng những thời điểm mà nếu có “dây dưa”, có thể sẽ hệ lụy kéo chân Vingroup trên hành trình lên đỉnh. Một vị tướng giỏi khi lâm trận thì cần phải đưa ra những quyết định tiến , lùi hoặc thậm chí “thấy nguy thì bỏ” chuẩn xác chứ không thể khăng khăng một hướng đã chọn là “giao thủ tới chết”.

Những mẫu điện thoại VinSmart sẽ là "phiên bản giới hạn" vì không bao giờ còn tái sản xuất hay nâng cấp phiên bản mới nữa

Ở một số mảng khác mà Vingroup từng hoạt động như bán lẻ với VinMart và Vinmart+, VinPro, Adayroi, hay nông nghiệp VinEco, VinFashion… việc đóng cửa hoặc sang nhượng, rút lui tuy đều ngoài dự đoán của thị trường nhưng lại cũng chứng tỏ một sự tính toán đúng thời điểm, đúng lúc, và Vingroup cũng không hẳn chịu “thua thiệt” về mặt tài chính, cũng theo chuyên gia. Với trường hợp lần này đóng lại mảng ti vi, điện thoại, trong bối cảnh nhiều thách thức của lĩnh vực không chỉ ở câu chuyện chọn phân khúc, lấy thị phần hay thị trường khốc liệt các đối thủ mà là còn những yếu tố khác, thì việc một quân cờ vây trong một nước cờ dồn lực cho VinFast chính là “Thả cái nhỏ để được cái lớn”.

Chuyên gia Tư vấn Chiến lược Tăng trưởng Phạm Việt Anh gọi tên quyết định này: “Kinh doanh là kinh doanh” và là “sự năng động, tốc độ sửa sai ấn tượng, thể hiện tính quyết đoán của Lãnh đạo rất cao, là tính cạnh tranh quốc tế mà các doanh nghiệp nên học hỏi”.

Như mọi start-up khác dù ở quy mô số 1 Việt Nam, Vingroup sẽ giải quyết 2 bài toán quan trọng của giai đoạn đầu tư 

Cũng theo chuyên gia Phạm Việt Anh, việc dồn lực cho một VinFast duy nhất ở công nghệ lúc này, vừa là câu chuyện chiến lược, vừa là lựa chọn thời điểm. Vingroup đang xây những tham vọng lớn, trong đó, tham vọng đưa thương hiệu ô tô Việt Nam bước lên vũ đài thế giới là mãnh liệt nhất. Để làm được điều đó, Vingroup phải xây dựng chuỗi cung ứng cho riêng mình. Và như mọi start up khác, dù rằng đang ở quy mô lớn số 1 Việt Nam, họ phải giải quyết cùng lúc hai bài toán quan trọng trong giai đoạn đầu tư: Vốn và hiệu quả hoạt động trên tính quy mô. “Tăng trưởng cần tiền, và như vậy DN phải giải quyết bài toán chiến lược là thuyết phục các stakeholders, trong đó bao gồm các nhà đầu tư trong nước và quốc tế, không duy chỉ là khách hàng” ông nói.

Chúng ta nhớ cách đây không lâu, Vingroup đã tuyên bố trở lại cuộc chơi trên thị trường tài chính toàn cầu với kế hoạch phát hành trái phiếu huy động 500 triệu USD nhằm nỗ lực tăng cường đầu tư cho VinFast, Vinsmart. Nay, không còn VinSmart, toàn bộ nguồn vốn huy động dự kiến sẽ được tập trung cho VinFast. Và chắc chắn kế hoạch dồn lực này sẽ không dừng lại khi Vingroup cũng đã để mở lộ trình tiến lên sàn Mỹ của VinFast.

Vingroup sẽ đi loại xe gì đến phố Wall đang là điều các nhà đầu tư quan tâm, trông đợi

“Cho dù VinFast muốn đến phố Wall bằng loại xe gì, thì chắc chắn một điều hành trình này sẽ nhằm đến mục tiêu mở ra cơ hội vốn cho Tập đoàn, đặc biệt cho mảng công nghiệp ô tô đang đòi hỏi nguồn lực đầu tư khủng. Và như Vingroup đã từng lên kế hoạch, đó sẽ là kế hoạch 2 tỷ USD hoặc thậm chí hơn thế”,  một chuyên gia đánh giá.

“Sau thành công ở giai đoạn "khởi nghiệp", thì VinFast sẽ còn rất nhiều việc phải làm, phải điều chỉnh để duy trì được xung lực và phát triển lâu dài"

Vẫn trong giải quyết khởi điểm chuỗi cung ứng thương hiệu ô tô Việt trên toàn cầu là bài toán vốn, có một vấn đề nho nhỏ là dường như chuyện huy động vốn quốc tế của Tập đoàn này, sẽ không vướng víu nếu có VinSmart; thậm chí đa ngành, đa mặt hàng công nghiệp và ở một lĩnh vực đã tạo tác những tên tuổi hàng đầu iPhone, Samsung, LG, Huewei… thì hẳn việc có VinSmart phải được xem là lợi thế cạnh tranh? Câu trả lời là chưa hẳn.

Sự dồn lực cho một VinFast không chỉ thể hiện quyết tâm tập trung công nghệ ô tô mà có thể trong mắt các nhà đầu tư khi định giá tài sản, sẽ giảm bớt các hạng mục đầu tư đang phải bù lỗ, khiến chi phí sử dụng vốn bình quân cao. Cho dù là Vingroup dự kiến phát hành trái phiếu không tài sản đảm và dựa trên các dự án khổng lồ của mình + xếp hạng tín nhiệm tích cực (của Việt Nam), lãi suất trái phiếu hấp dẫn… thì dù như thế nào, nhà đầu tư cũng sẽ vào những tài sản đảm bảo doanh nghiệp thực thi cam kết trả lãi + vốn, và đó trước hết phải là các dự án có tỷ suất hoàn vốn sinh lời cao. Đó không chỉ là sự “highlight” – nổi bật của tài sản nhìn thấy là quỹ đất lớn tuyệt đối so với sở hữu của bất kì doanh nghiệp Việt nào khác (ước khoảng 164 triệu m2), với tổng giá trị phát triển sẽ tăng trưởng “kinh khủng” trong tương lai; mà còn dựa vào lõi kinh doanh (core business) qua những dự án “đinh” và trong hệ sinh thái của doanh nghiệp. Huy động vốn là một chuyện. Lên sàn Mỹ và ở lại để “bành trướng”, lại là câu chuyện khác nữa.

“Về mặt chiến lược, một thương hiệu nội địa muốn đi ra quốc tế thành công phải thoả mãn được ba yếu tố quyết định: Một là, trở thành thương hiệu quốc gia; tức chiếm lĩnh được thị phần lớn trong nước, được người tiêu dùng trong nước tín nhiệm và ủng hộ. Hai là, Thương hiệu đó hoạt động trong lĩnh vực thuộc thế mạnh cạnh tranh của quốc gia là một lợi thế. Và ba, là có được hậu thuẫn của Chính phủ. Điều đó cho thấy, sau thành công ở giai đoạn "khởi nghiệp", thì VinFast sẽ còn rất nhiều việc phải làm, phải điều chỉnh để duy trì được xung lực và phát triển lâu dài”, Chuyên gia Tư vấn Chiến lược Tăng trưởng Phạm Việt Anh nhận định.

Cuộc chơi có toan tính đặc biệt lẫn mật mã riêng để giải các bài toán nhằm thúc đẩy phát triển, vươn ra thế giới của tỷ phú Phạm Nhật Vượng, đã không còn là những con số đơn hay lo lắng lẻ. Chúng ta sẽ chờ xem…