Cuộc đua xe tự lái toàn cầu bước vào giai đoạn tăng tốc

Theo báo cáo nghiên cứu thị trường toàn cầu về hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao (ADAS) và xe tự lái do hãng phân tích Berg Insight công bố, hơn hai phần ba số xe được bán ra trên toàn thế giới trong năm 2024 đã đáp ứng các tiêu chí của cấp độ 1 trong hệ thống phân loại tự động hóa lái xe của SAE International. Đây là cấp độ cơ bản, trong đó xe chỉ có một tính năng hỗ trợ đơn lẻ như ga tự động thích ứng hoặc giữ làn. Berg Insight dự báo đến năm 2030, tỷ lệ này sẽ tăng lên hơn 90%.

Song song đó, số lượng xe đạt cấp độ 2 - nơi phương tiện có thể tự điều khiển cả vô lăng và tốc độ trong một số điều kiện, nhưng người lái vẫn phải duy trì sự tập trung, cũng đang gia tăng mạnh mẽ. Dự báo đến năm 2030, hơn một nửa số xe bán ra toàn cầu sẽ đạt cấp độ này. Các tính năng tự động cấp cao hơn như cấp độ 3, nơi người lái có thể tạm thời không cần để ý đến đường trong những tình huống nhất định, cũng đang dần hiện diện. Berg Insight ước tính sẽ có khoảng 7,7 triệu xe mới bán ra với khả năng tự lái cấp độ 3 vào năm 2030, chiếm khoảng 8,6% thị phần. Cùng năm đó, khoảng 2,6 triệu xe đạt cấp độ 4, tức có thể hoàn toàn tự lái trong phạm vi thiết kế, cũng sẽ được bán ra.

Mức độ phổ cập các cấp độ tự lái này chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường pháp lý tại từng quốc gia. Báo cáo chỉ ra rằng trong khi châu Âu thận trọng và nghiêm ngặt về an toàn, thì Trung Quốc và Mỹ thường cởi mở hơn trong giai đoạn thử nghiệm và phát triển công nghệ. Điều này tạo ra sự khác biệt rõ rệt trong tốc độ triển khai xe tự hành giữa các khu vực. Theo nhận định của tác giả báo cáo và nhà phân tích cấp cao tại Berg Insight Martin Cederqvist, các chính phủ đang nỗ lực tìm kiếm sự cân bằng giữa đổi mới công nghệ và đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông.

Không chỉ là yếu tố công nghệ, các hệ thống ADAS ngày nay còn là điểm nhấn giúp các hãng xe tạo lợi thế cạnh tranh. Hiện có hai hệ thống đạt chuẩn cấp độ 3 được đưa vào thị trường. Mercedes-Benz là đơn vị tiên phong với hệ thống Drive Pilot, cho phép xe tự điều khiển trong điều kiện cụ thể với tốc độ tối đa 95 km/h, triển khai tại một số tuyến đường ở Mỹ từ năm 2023. Đến tháng 8/2024, BMW cũng bước vào cuộc chơi với hệ thống Personal Pilot L3, ban đầu được tích hợp trên dòng 7 Series tại Đức.

Trong khi các hãng xe châu Âu đang dẫn dắt ở cấp độ cao, nhiều nhà sản xuất khác cũng phát triển hệ thống ADAS tiên tiến như Tesla với Autopilot và Full Self-Driving, Ford với BlueCruise, General Motors với Super Cruise hay Audi với Audi pre sense. Toyota, Nissan và Hyundai cũng không đứng ngoài cuộc khi cung cấp các gói an toàn toàn diện tích hợp các tính năng phanh khẩn cấp, giữ làn và kiểm soát hành trình thích ứng.

Đáng chú ý, các nhà sản xuất Trung Quốc đang nổi lên như những đối thủ đáng gờm với tốc độ triển khai công nghệ tự lái nhanh chóng. Những cái tên dẫn đầu gồm BYD Auto, Changan, Chery, Geely, GWM, Leapmotor, Li Auto, NIO và SAIC. Không chỉ dừng lại ở ô tô cá nhân, Trung Quốc và Mỹ hiện cũng là hai thị trường chính cho dịch vụ taxi tự hành (robotaxi) - lĩnh vực đang thu hút nhiều doanh nghiệp lớn như Waymo, Baidu (Apollo), Pony.AI, WeRide, DiDi Autonomous Driving hay Zoox.

Để vận hành những chiếc xe thông minh này, bộ não của hệ thống là các vi mạch xử lý (SoC) đóng vai trò then chốt. Berg Insight nhấn mạnh tầm quan trọng của các nhà cung cấp công nghệ bán dẫn như Nvidia, Qualcomm, Mobileye, Horizon Robotics, Black Sesame Technologies, Ambarella, Renesas Electronics và Texas Instruments. Đây là những đơn vị đang cung cấp năng lực xử lý mạnh mẽ và khả năng trí tuệ nhân tạo, nền tảng để hiện thực hóa xe tự lái trong tương lai gần.

Sự hội tụ của công nghệ, chính sách và cạnh tranh toàn cầu đang đưa thị trường xe tự lái tiến gần hơn tới hiện thực hóa. Trong bối cảnh đó, những bước đi chiến lược hôm nay sẽ quyết định vị thế của các hãng xe trong cuộc đua xe thông minh ngày mai.