Đánh thuế cho thuê căn hộ có khả thi?

Nhiều ý kiến kỳ vọng, đề xuất thí điểm thu thuế cho thuê căn hộ tại TP.HCM sẽ tạo tiền đề cho hoạt động cho thuê căn hộ được phát triển lành mạnh hơn và giải quyết được bất cập trong quá trình cho thuê và làm thất thoát một khoản thuế của Nhà nước. Tuy nhiên, thực tế để quản lý mức giá cho thuê nhà là rất khó bởi các chủ nhà luôn tìm cách để "né thuế".

Nhiều chiêu “né thuế”

Theo đại diện chi cục thuế thuộc TP HCM, theo quy định hiện nay, với người cho thuê nhà có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm phải nộp thuế giá trị gia tăng 5% và thuế thu nhập cá nhân 5%, tức tổng mức thuế là 10%. Trong trường hợp doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm thì được miễn thuế.

Phần lớn, các chủ nhà cho thuê, căn hộ cho thuê đều tự giác kê khai nộp thuế nếu số tiền thu từ cho thuê nhà, cho thuê căn hộ trên mức 100 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn có những trường hợp tìm cách để "né" thuế. Những chiêu thức được các chủ nhà này sử dụng đó là làm hợp đồng cho thuê giá rẻ hơn nhiều so với thực tế thỏa thuận hai bên, thậm chí làm hợp đồng cho mượn nhà để không phải nộp thuế cho thuê tài sản.

Theo quy định trước đây, cá nhân cho thuê nhà sẽ yêu cầu cơ quan thuế xuất hóa đơn để cung cấp cho người thuê. Nhưng quy định này sau đã bỏ, công ty thuê nhà cho nhân viên, chuyên gia ở chỉ cần có hợp đồng thuê giữa hai bên là có thể đưa vào chi phí hợp lý của doanh nghiệp.

Mặt khác, cá nhân cho cá nhân thuê chung cư hay nhà cửa, việc quản lý cũng khó hơn, bởi hợp đồng được ký giữa hai bên cá nhân, là thỏa thuận dân sự và không được trình báo lên cơ quan thuế hay địa phương. Theo đó, việc cho thuê dễ dàng bị che giấu nhằm trốn nộp thuế.

Khó khả thi

Theo ông Nguyễn Hoàng, Giám đốc bộ phận R&D DKRA Vietnam, để triển khai thu thuế cho thuê căn hộ thực sự rất phức tạp và rối. Giám đốc DKRA Vietnam cho biết, ngay từ việc áp dụng như thế nào, với các loại nhà và diện tích khác nhau, giá trị thuê khác nhau thì thuế có khác nhau hay không. Những người ở một nửa căn hộ (còn một nửa cho thuê) thì có đánh thuế hay không và nếu có thì tính ra sao đã khó lòng để xác định.

Không những vậy, chắc chắn người cho thuê sẽ bị ảnh hưởng thu nhập khi bị thu thuế. Khi đó, họ sẽ tăng giá thuê để bù đắp tiền thuế. Vị chuyên gia cho biết, việc đánh thuế cho thuê có làm giảm bớt nhu cầu đầu tư căn hộ với mục đích cho thuê hay không cũng là vấn đề đặt ra với thị trường bất động sản.

Mặt khác, để nắm bắt tình hình cho thuê căn hộ, sự hợp tác của Ban quản lý tòa nhà chung cư với cơ quan thuế cũng cần được xác định rõ. Không những vậy, các vấn đề gian lận hoặc lách luật chắc chắn sẽ phát sinh từ việc này…, chẳng hạn, có thể xảy ra việc lách luật vấn đề đánh thuế cho thuê hoặc bất động sản thứ 2, sẽ có việc tách riêng người đứng tên.

Đồng quan điểm, các chuyên gia cho rằng, để xác định về doanh thu tính thuế cho thuê căn hộ, cơ quan thuế sẽ phải phối hợp với UBND quận, UBND phường cũng như cơ quan công an để nắm bắt thông tin cư trú trên địa bàn. 

Khi ghi nhận kê khai thuế của người cho thuê, cơ quan thuế phải đối chiếu với các hợp đồng cho thuê nhà tương tự trong cùng chung cư, cùng khu vực... rồi trao đổi lại với người cho thuê, tránh trường hợp cố tình làm “2 giá” để né, trốn thuế.

KỲ II: Cần nhiều giải pháp đồng bộ