Đạo đức kinh doanh và lời xin lỗi "không sạch" của Viwasupco

Chắc chắn đây là một lời xin lỗi giả tạo và “đãi bôi” của công ty nước sạch Sông Đà (Viwasupco), giả sử lời xin lỗi này được đưa ra ngay sau sự cố thì còn thấy trong họ còn chút lương tâm, đạo đức của người làm kinh doanh. Đằng này, khi mà mọi thứ đã quá rõ ràng, việc đưa ra lời xin lỗi chắc chắn là không còn giá trị, thậm chí nó còn phản tác dụng.

Dư luận mấy ngày qua đang tạm lắng về sự cố “nước sạch” này, nhưng có vẻ như làn sóng phản đối sau lời xin lỗi của người đứng đầu công ty “nước sạch” nhưng lại cung cấp “nước bẩn” đang tạo ra một làn sóng phẫn nộ cả ngoài đời lẫn trên mạng xã hội.

Cũng phải nhắc lại là ở hai cuộc họp báo sau sự cố, đã không có bất kỳ một lời xin lỗi nào từ những người có trách nhiệm của Công ty nước sạch sông Đà. Vậy nên, dư luận cho rằng việc công ty nước sạch sông Đà xin lỗi chẳng qua là do sức ép từ phía dư luận chứ không phải xuất phát từ “tâm” của họ.

Có phải họ đang quá coi thường người dân và nghĩ rằng chỉ với một lời xin lỗi đơn giản kèm theo “quà” là một tháng tiền nước là họ có thể trả nợ được món nợ với hàng vạn người dân hay sao?

Còn việc bồi thường thì chắc chắn bao nhiêu cũng là không đủ nếu đem so với những thiệt hại cả về sức khoẻ và tinh thần mà hàng vạn người dân thủ đô phải chịu trong suốt những ngày qua.

Cuộc sống bị xáo trộn thì đã rõ nhưng điều nguy hại hơn đó là sức khỏe người dân vẫn chưa thể lường hết được. Chừng đó ảnh hưởng mà chỉ được “bồi thường” bằng một tháng nước miễn phí hay sao?

Thế mới nói, lời xin lỗi ở thời điểm này là một lời xin lỗi vô nghĩa, chỉ mang tính xoa dịu dư luận, không có ý nghĩa về mặt pháp lý. Nhiều ý kiến cho rằng, câu chuyện này cần phải được xử lý nghiêm minh để răn đe đối với những kẻ vô đạo đức, coi thường tính mạng của hàng vạn người dân. Và, nếu không được xử lý nghiêm thì còn đâu là  sự nghiêm minh của pháp luật?

Nhưng ở góc độ nào đó, câu chuyện này có thể được gọi “trong cái rủi, có cái may” là bởi từ từ nay, người dân sẽ nâng cao cảnh giác hơn với những “thảm hoạ” có thể đến bất cứ lúc nào và từ đâu. Việt Nam dù nằm ở khu vực có nhiều nguồn nước nên chưa đặt vấn đề “an ninh nước” lên hàng đầu. Nhìn ra thế giới, ở những nơi mà nguồn nước khan hiếm như châu Phi, Trung Đông...vấn đề an ninh nước luôn được các quốc gia này coi trọng, thậm chí còn coi là sự sống – còn, sự tồn tại của quốc gia.

Sự cố “nước bẩn” cũng giúp chúng ta phát hiện ra một điều là đạo đức kinh doanh đang là một thứ xa xỉ và đáng phải được "báo động đỏ" khi sự an toàn của người dân bị coi nhẹ. Họ thu tiền của dân đầy đủ không thiếu đồng nào nhưng cái mà người dân nhận lại là sự giả dối, sản phẩm bẩn, ảnh hưởng trực tiếp cả sức khoẻ và tinh thần cho khách hàng.

Dù trách nhiệm chính là Viwasupco, nhưng sự chậm trễ của các cơ quan chức năng và một bộ phận công chức Hà Nội cũng rất đáng lên án. Giả sử nếu đây không phải là dầu thải mà là một chất độc không mùi, không vị thì hậu quả sẽ vô cùng nghiêm trọng.

Đứng ở góc độ chính sách, câu chuyện này cũng thấy rõ những kẽ hở trong việc quản lý và cung cấp nước sạch. Công ty nước sạch ở Hoà Bình nhưng lại cung cấp nước cho Hà Nội, trong khi về mặt địa lý Hà Nội không có thẩm quyền gì trong việc quản lý khu vực này.

Chắc chắn câu chuyện này sẽ không chỉ là bài học về đạo đức kinh doanh, bài học về quản lý nguồn nước... của một doanh nghiệp nữa. Chính sự lúng túng và xử lý chậm trễ của Hà Nội khi đứng trước các vấn đề về môi trường như câu chuyện nhà máy Rạng Đông hay công ty nước sạch sông Đà đã để lại một bài học lớn trong việc quản lý và ứng phó đối với những thảm hoạ.