Đẩy nhanh tiến độ quy hoạch TP Hải Phòng

Đây là chia sẻ của ông Lê Quý Tiệp – Giám đốc Sở Xây dựng Hải Phòng nhằm đảm bảo phương châm “quy hoạch đi trước một bước”, tạo động lực phát triển đồng bộ và bền vững tại Đại hội đại biểu Đảng bộ TP Hải Phòng lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Nhiều khó khăn, thách thức

Theo ông Lê Quý Tiệp, thực hiện theo chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp đơn vị hành chính, TP Hải Phòng sau khi hợp nhất, mở rộng địa giới đã trở thành một đô thị quy mô lớn, với diện tích 3.194,72 km² và dân số khoảng 4,66 triệu người. Đây là một bước phát triển mang ý nghĩa lịch sử, đánh dấu giai đoạn mới trong tiến trình xây dựng và phát triển đô thị, mở ra nhiều cơ hội to lớn cho công cuộc kiến thiết, phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai.

Trước khi hợp nhất, TP Hải Phòng và tỉnh Hải Dương đều đã xây dựng hệ thống quy hoạch riêng, phù hợp với đặc thù phát triển của từng địa phương. Những thành quả này đã và đang trở thành nền tảng quan trọng để TP Hải Phòng mới kế thừa, phát huy và tạo dựng những bước đột phá trong giai đoạn hiện nay.

Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra là thành phố phải nhanh chóng triển khai Quy hoạch chung, đồng thời tổ chức lập đồng bộ các quy hoạch cấp dưới, gắn với việc triển khai quyết liệt các dự án trọng điểm. Đây vừa là nhiệm vụ chiến lược, vừa là giải pháp cấp bách để đảm bảo phương châm “quy hoạch đi trước một bước”, tạo động lực phát triển đồng bộ và bền vững.

Cũng theo ông Tiệp, đi cùng với những cơ hội và tiềm năng đó, quá trình triển khai công tác quy hoạch sau hợp nhất cũng đặt ra nhiều khó khăn, thách thức lớn. Cụ thể, về quy mô và phạm vi, sau hợp nhất, không gian phát triển và quy mô dân cư - kinh tế của TP Hải Phòng được mở rộng đáng kể. Điều này kéo theo khối lượng công việc khổng lồ, từ khảo sát hiện trạng, đánh giá điều kiện tự nhiên - xã hội, đến việc phân bổ nguồn lực và tổ chức triển khai. Quy hoạch mới phải bao phủ một diện tích rộng hơn, phức tạp hơn về địa hình, dân cư, sản xuất và hạ tầng. Đây là thách thức lớn về thời gian, công sức và yêu cầu chất lượng.

Về dữ liệu và tính đồng bộ, khối lượng dữ liệu cần thu thập, tích hợp từ hai địa phương cũ là rất lớn. Nếu không được xử lý khoa học, thống nhất và liên thông, dữ liệu dễ bị chồng chéo, thiếu nhất quán, ảnh hưởng đến chất lượng quy hoạch. Đòi hỏi cấp thiết là phải hình thành được một hệ thống dữ liệu quy hoạch tập trung, hiện đại, có khả năng liên thông giữa các ngành, các cấp, để mọi quyết định đưa ra đều dựa trên cơ sở khoa học và thực tiễn.

Còn về nguồn lực và tiến độ, nhu cầu về tài chính, nhân lực, đặc biệt là các chuyên gia, nhà khoa học có kinh nghiệm và trình độ cao trong công tác quy hoạch là rất lớn. Trong khi đó, tiến độ lập và phê duyệt các đồ án lại cần nhanh chóng để không làm gián đoạn đà phát triển của thành phố. Đây là áp lực lớn đòi hỏi cơ chế linh hoạt trong phân bổ nguồn lực và tổ chức thực hiện.

Đề xuất các giải pháp tạo đột phá chiến lược về quy hoạch

Để thúc đẩy công tác quy hoạch trên địa bàn thành phố, đồng thời giải quyết những thách thức đặt ra sau hợp nhất, ông Lê Quý Tiệp cho biết, cần có sự chỉ đạo quyết liệt, triển khai đồng bộ và kịp thời nhiều giải pháp then chốt. Đây không chỉ là yêu cầu mang tính kỹ thuật trong công tác quy hoạch, mà còn là nhiệm vụ cấp thiết nhằm tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế, thu hút đầu tư và kiến thiết đô thị trong giai đoạn tới.

Theo ông Lê Quý Tiệp, cần kết hợp lập mới với khai thác tối đa hiệu quả các quy hoạch đã được phê duyệt. Đây là giải pháp chiến lược, vừa bảo đảm sự phát triển mới, vừa kế thừa thành tựu trước đây và rút ngắn được thời gian nghiên cứu.

“Trong khi triển khai lập mới các đồ án quy hoạch phù hợp với mô hình kinh tế - xã hội của thành phố hợp nhất, các quy hoạch đã được phê duyệt trước ngày 1/7/2025 tiếp tục được thực hiện, bảo đảm các dự án đầu tư xây dựng không bị gián đoạn. Giải pháp này giúp duy trì nhịp phát triển liên tục, không để khoảng trống pháp lý hay hành chính làm ảnh hưởng tới triển khai các dự án trọng điểm”, ông Tiệp cho biết.

Cùng với đó, cần đồng bộ hóa quy hoạch và dữ liệu thông qua chuyển đổi số. Cần xây dựng một hệ thống dữ liệu quy hoạch tập trung, hiện đại, số hóa toàn bộ bản đồ, thông tin đất đai, dân cư, hạ tầng từ cả hai địa phương cũ để hình thành cơ sở dữ liệu dùng chung. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ GIS, mô hình 3D, trí tuệ nhân tạo trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch. Bên cạnh đó, TP Hải Phòng cần tăng cường phối hợp, phân cấp và huy động nguồn lực, nâng cao năng lực và hiệu quả quản lý quy hoạch, kết hợp song song quy hoạch với triển khai dự án.

Theo ông Lê Quý Tiệp, phương châm “quy hoạch đi trước, dự án bám theo” cần được vận dụng linh hoạt. Việc lập quy hoạch chung phải gắn với triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm như đường vành đai, trục giao thông chính, cầu cảng, khu kinh tế, khu thương mại tự do, khu công nghiệp mới… để tạo sự lan tỏa ngay từ đầu. Cách làm này giúp quy hoạch không bị tụt hậu so với thực tiễn phát triển, đồng thời tạo hiệu ứng kinh tế - xã hội sớm, thu hút đầu tư và tạo việc làm cho người dân.

Cũng theo ông Tiệp, TP Hải Phòng cần tổ chức lập đồng thời quy hoạch chung và các quy hoạch cấp dưới. Ngay sau khi nhiệm vụ Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng mới được phê duyệt, cần đồng thời triển khai lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chung xã, quy hoạch chi tiết tại các xã, phường mới.

“Việc thực hiện song song sẽ rút ngắn thời gian, bảo đảm tính thống nhất giữa các cấp quy hoạch, tránh tình trạng quy hoạch cấp dưới chờ đợi cấp trên, giúp các dự án nhanh chóng được triển khai”, ông Tiệp cho biết.